Thuốc chữa đau nhức xương khớp ở người già

Người cao tuổi chính là đối tượng thường xuyên mắc các vấn đề về xương khớp, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và sinh hoạt hàng ngày. Vậy có những thuốc trị đau nhức xương khớp ở người già nào?

Nghiên cứu cho thấy, có tới 60% người trên 60 tuổi mắc các vấn đề về xương khớp và tăng tỷ lệ theo độ tuổi. Như vậy đau nhức xương khớp là căn bệnh thường gặp nhất ở người lớn tuổi. Nếu không được điều trị đúng cách có thể chuyển đến giai đoạn đau nhức mạn tính, thậm chí là biến chứng trầm trọng gây tàn tật. Người cao tuổi có thể gặp đau nhức xương khớp ở bất kì vị trí nào trên cơ thể như cổ, lưng dưới, tay chân. Các vị trí khớp thường đau nhức nhất ở người lớn tuổi là:

• Đầu gối: khoảng 30% người bệnh đau nhức gối và tỷ lệ tăng dần theo độ tuổi ở nữ giới
• Hông: tỉ lệ thấp hơn khớp gối với 17% và tỷ lệ cũng tăng dần theo độ tuổi
• Tay: có khoảng 13% đàn ông và 26% phụ nữ trên 70 tuổi được chẩn đoán đau ít nhất 1 khớp tay
• Cột sống: tỷ lệ khoảng 17-19% bệnh nhân bị đau cột sống
• Khớp háng: bệnh hoại tử chỏm xương đùi thường gặp ở nam giới trên 40 tuổi, có nguyên nhân chính là do uống nhiều rượu, đau và hạn chế vận động khớp háng ở các tư thế, nhất là dạng chân và bước lên cao, trên phim chụp sẽ thấy chỏm xương đùi bị hoại tử, mòn và xẹp, bệnh nhanh chóng dẫn tới tàn phế (đau và không đi được)

Có 2 nhóm nguyên nhân chính gây ra đau nhức xương khớp ở người cao tuổi gồm có:

Nguyên nhân bên ngoài:

• Chấn thương: biến dạng thứ phát gặp sau tai nạn giao thông, té ngã,... gây ảnh hưởng đến khớp, các dây chằng khiến xương khớp bị tổn thương
• Thừa cân béo phì cũng gây ra áp lực cho các khớp nhất là khớp gối và lưng, về lâu dài có thể chuyển thành đau mạn tính
• Ăn uống thiếu chất gây thiếu hụt canxi, omega 3 làm gia tăng khả năng bị đau nhức xương khi về già
• Chế độ ăn uống không lành mạnh, sử dụng các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, ma tuý là tác nhân gây đau nhức xương khớp ở người cao tuổi
• Thay đổi thời tiết lúc giao mùa rất dễ làm cho người lớn tuổi gặp các vấn đề về sức khỏe, đặc biệt là đau nhức xương khớp
• Ít vận động: khiến các cơ và khớp dễ bị cứng, máu vận chuyển đến khớp không thể tuần hoàn ổn định dễ gây ra tình trạng đau nhức xương
• Di truyền: nếu trong gia đình có người thân mắc bệnh về xương khớp thì bạn cũng có nguy cơ cao mắc bệnh

Nguyên nhân bệnh lý:

• Viêm xương khớp/ thoái hoá khớp: theo độ tuổi thì lớp đệm tự nhiên nằm giữa sụn khớp sẽ bị suy giảm khiến sụn bị mỏng, giòn, yếu, dễ bị tổn thương. Khi lớp sụn biến mất 2 đầu xương cọ xát với nhau dễ gây sưng đau, không còn linh hoạt, có thể xuất hiện gai xương.
• Viêm khớp dạng thấp: là bệnh lý viêm khớp tự miễn, đa phần xảy ra ở các khớp nhỏ và vừa. Bệnh xảy ra khi hệ miễn dịch tấn công vào hệ thống khớp trong cơ thể gây đau nhức. Nếu không được điều trị sớm có thể dễ gây ra biến chứng dính khớp hay biến dạng khớp. Viêm khớp dạng thấp hay xảy ra ở nữ giới tuổi 40-60
• Viêm bao hoạt dịch: là tình trạng các túi hoạt dịch bị viêm, phù nề khiến khớp bị đau cứng. Tuổi càng cao thì khả năng bị viêm bao hoạt dịch càng lớn nhất là người làm các công việc liên quan đến vận động nhiều
• Thoát vị đĩa đệm: Bệnh nhân thoát vị đĩa đệm có nhân nhầy trong đĩa đệm bị lệch ra khỏi vị trí ban đầu làm chèn ép các dây thần kinh và tủy sống. Bệnh nhân sẽ bị đau nhức ở vùng thoát vị, đau dọc theo dây thần kinh bị chèn ép. Tại Việt Nam, thoát vị đĩa đệm thường xảy ra ở người có độ tuổi từ 30-60.
• Viêm gân xương bánh chè gây sưng tấy và đau nhức ở gối cũng thường xảy ra ở người cao tuổi
• Loãng xương: là tình trạng xương bị giảm mật độ và mỏng dần. Tình trạng này làm cho xương trở nên giòn dẫn tới dễ gãy và tổn thương. Biểu hiện đầu tiên của bệnh loãng xương chính là đau lưng.

Để kiểm soát cơn đau nhức xương khớp ở người cao tuổi có một số loại thuốc giảm đau không kê đơn như sau:

Thuốc Acetaminophen

• Acetaminophen hay paracetamol là lựa chọn điều trị được khuyến cáo cho các đau nhức xương khớp từ nhẹ đến trung bình
• Tuy nhiên trước khi điều trị người bệnh cần được đánh giá chức năng gan, vì thuốc làm tăng nguy cơ nhiễm độc gan
• Liều sử dụng thường sử dụng là 325- 650 mg mỗi 4 giờ

Thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAID)

• NSAID là một trong những loại thuốc được kê đơn rộng rãi để giảm đau, chống viêm. Thuốc có thể được sử dụng đối với đau xương khớp liên quan đến viêm và được đề xuất như điều trị thay thế cho acetaminophen
• Sử dụng thận trọng NSAID cho người cao tuổi do có nguy cơ cao xảy ra các tác dụng phụ nghiêm trọng và đe dọa đến tính mạng
• Một số tác dụng phụ nghiêm trọng gồm xuất huyết tiêu hoá, đột quỵ, suy thận và bệnh tim thiếu máu cục bộ. Người bệnh có độ thanh thải creatinin thấp, bệnh dạ dày hoặc bệnh tim mạch cần dùng NSAID thận trọng do, nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Ngoài ra, khả năng xảy ra các tác dụng phụ trên đường tiêu hoá cũng tăng lên khi NSAID được dùng chung với aspirin liều thấp.

Đối với người già đau nhức xương khớp, việc sử dụng phác đồ điều trị đa phương thức gồm uống thuốc, tập thể dục, hỗ trợ tâm lý và liệu pháp can thiệp là hy vọng để chấm dứt chu kỳ đau xương khớp mãn tính. Tuy nhiên khi sử dụng thuốc cho người cao tuổi cần có nhiều lưu ý gồm:

• Không lạm dụng thuốc: khi sử dụng thuốc giảm đau kéo dài có thể gây ra tình trạng lạm dụng thuốc gây hại cho sức khỏe
• Thuốc chỉ giúp điều trị triệu chứng: các thuốc giảm đau chỉ giúp kiểm soát cơn đau chứ không điều trị được tận gốc vấn đề, không thể ngăn chặn tác động của quá trình lão hoá và hao mòn cột sống
• Không dùng thuốc giảm đau chung với rượu: dùng acetaminophen với rượu có thể gây tổn thương tới gan.
• Thuốc có tác dụng phụ: khi uống bất kỳ loại thuốc nào cũng cần biết tới tác dụng phụ có thể xảy ra của thuốc và cách sử dụng an toàn nhất
• Uống thuốc theo liều lượng quy định: Giúp tăng hiệu quả điều trị.
• Tránh tương tác thuốc bất lợi: tham khảo bác sĩ về các loại thuốc đang sử dụng để tránh tương tác thuốc bất lợi cho cơ thể.

Để phòng chống đau nhức xương khớp do thoái hoá, người cao tuổi nên có chế độ sinh hoạt phù hợp kết hợp tập luyện và chơi các bộ môn nhẹ nhàng, hạn chế mang vác nặng và các động tác quá sức. Ngoài ra, các biện pháp phòng ngừa đau nhức xương khớp gồm:

• Lao động hợp lý: hạn chế khuân vác, chú ý kiểm tra thường xuyên để hạn chế các ảnh hưởng quá mức tới các khớp liên quan, tránh các tư thế xấu như ngồi còng lưng
• Dinh dưỡng hợp lý: tránh tình trạng béo phì, giữ cân nặng tối ưu, giảm các chất béo (dầu mỡ các loại), chất ngọt, kẹo bánh, chè, trái cây chín quá ngọt. Ngoài ra, rượu và thuốc lá có thể gây bệnh cho khớp háng (hoại tử đầu xương đùi) rất nguy hiểm. Bảo đảm bổ sung những chất chống lão hóa như vitamin E, A (dầu thực vật, đậu hạt, ngũ cốc), vitamin C (cam quýt, bưởi, ớt, cà chua,...), các khoáng chất vi lượng như selenium, kẽm, magnesium, canxi (có nhiều trong các loại rau màu xanh đậm, nghêu, sò, ốc, hàu)
• Trong đợt tiến triển của thoái hoá khớp, bệnh nhân đau nhiều cần đến khám tại các cơ sở khám chữa bệnh uy tín, có bác sĩ chuyên ngành cơ xương khớp để điều trị sớm, tránh việc dùng thuốc giảm đau không rõ nguồn gốc hoặc lạm dụng thuốc giảm đau

Hy vọng những thông tin trong bài viết trên đã giúp độc giả hiểu rõ về thuốc chữa đau nhức xương khớp ở người già để có thể dùng thuốc một cách hiệu quả, tránh các tác dụng phụ không mong muốn có thể xảy ra.