Cách xử trí khi bị tụt huyết áp

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Phạm Văn Hùng - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Huyết áp là một trong những thông số đánh giá tình trạng sức khỏe con người. Huyết áp thấp sẽ khiến chúng ta xây xẩm, choáng váng và có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, khi bị tụt huyết áp phải làm sao là điều mỗi người nên nắm rõ để xử trí kịp thời, tránh những nguy hiểm có thể xảy ra.

Huyết áp luôn được cơ thể giữ ổn định bằng nhiều cơ chế khác nhau, giúp máu đều đặn được tim bơm đến cung cấp cho các cơ quan. Vì một lý do nào đó mà chúng ta đo thấy chỉ số huyết áp tâm thu thấp hơn 90 mmHg và huyết áp tâm trương thấp hơn 60 mmHg sẽ được gọi là tụt huyết áp.

Nếu huyết áp bị hạ thấp đột ngột, người bệnh sẽ cảm giác choáng váng, hoa mắt, chóng mặt, hồi hộp, tim đập nhanh, nặng hơn có thể là lơ mơ, lú lẫn, ngất xỉu và mất ý thức. Tụt huyết áp làm cho não và các cơ quan khác trong cơ thể không nhận được lượng máu cung cấp đủ oxy và các chất dinh dưỡng, có thể gây thiếu máu não và chết não.

Sơ cứu người bị tụt huyết áp cần phải thực hiện nhanh chóng và đúng cách, nếu không có thể dẫn đến các biến chứng như đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, suy thận, tai biến mạch máu não, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.

Khi một người bị tụt huyết áp, cần xem xét xem người đó có tiền sử bị bệnh tiểu đường không, nếu không thì loại bỏ khả năng người đó bị hạ đường huyết, tập trung sơ cứu hạ huyết áp . Quá trình sơ cứu cần thực hiện theo các bước:

• Giữ thái độ bình tĩnh, từ từ đặt bệnh nhân ngồi hay nằm xuống bề mặt phẳng, dùng gối kê đầu và chân, nên kê chân cao hơn so với đầu.
• Cho bệnh nhân uống một cốc nước sâm, trà gừng, cafe, chè đặc,... hoặc thức ăn đậm muối sẽ giúp cơ thể dễ chịu trở lại. Nếu không có sẵn những thức ăn đồ uống như vậy thì cho bệnh nhân uống nhiều nước lọc để giúp kích thích nhịp tim, nâng chỉ số huyết áp tạm thời.
• Có thể cho bệnh nhân ăn một chút socola, giúp bảo vệ thành mạch máu, giữ huyết áp ổn định hơn.
• Nếu có thuốc điều trị huyết áp thấp do bác sĩ kê thì cho bệnh nhân uống.
• Nếu tình trạng bệnh nhân được cải thiện, đỡ bệnh nhân ngồi dậy từ từ, nhắc họ cử động chân tay trước khi ngồi dậy
• Nếu bệnh nhân không thấy đỡ hơn cần nhanh chóng đưa vào cơ sở y tế gần nhất để được khám chữa kịp thời.

Về chế độ ăn cho người huyết áp thấp: Nên ăn mặn hơn người bình thường, ăn nhiều chất dinh dưỡng, đủ bữa, đa dạng các loại vitamin; uống nhiều nước, giúp tăng thể tích máu và tránh sử dụng đồ uống có cồn.

Nên sinh hoạt điều độ, ngủ đủ giấc, tránh làm việc quá sức hay thay đổi tư thế đột ngột. Nằm ngủ nên gối đầu thấp, chân cao. Nếu phải đi đứng nhiều, nên mang vớ áp lực để tránh máu dồn ứ ở chân tạo thuận lợi cho máu trở về tim. Ngoài ra, cần giữ tinh thần lạc quan, vui vẻ, tránh xúc động quá mạnh như sợ hãi, lo lắng, buồn nản có thể càng làm huyết áp hạ thêm.

Ngoài ra, trong những ngày thời tiết nóng nực mà phải làm việc, hoạt động ngoài trời trong thời gian dài, nhiệt độ không khí và cơ chế giải nhiệt thông qua bài tiết thoát mồ hôi sẽ khiến cho cơ thể bị mất một lượng nước tương đối nhiều mà chúng ta không cảm nhận được. Chính vì vậy cần phải chú ý bổ sung đầy đủ nước cũng như các chất điện giải cho cơ thể. Đồng thời, cần biết cách phân bố thời gian lao động hợp lý, tránh những giờ nắng gắt và xen kẽ khoảng giải lao để bồi đắp tuần hoàn, tránh thúc đẩy tế bào rơi vào tình trạng mất nước suy kiệt.

Tuy nhiên, nếu áp dụng các biện pháp trên mà huyết áp vẫn chưa trở về mức huyết áp bình thường hoặc trong trường hợp tụt huyết áp có đi kèm với chấn thương, mất máu thì phải đưa người bệnh vào cơ sở y tế gần nhất càng sớm càng tốt.

Cuối cùng, một điều quan trọng cần lưu ý nhất là thường xuyên theo dõi huyết áp tại nhà của chính mình và người thân, để biết được tình trạng sức khỏe và có cách can thiệp kịp thời, tránh những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.

Tóm lại, không phải chỉ riêng tăng huyết áp mà tụt huyết áp cũng rất nguy hiểm, đôi khi đe dọa tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời. Hiểu biết những vấn đề này cũng như biết cách xử trí tụt huyết áp tại nhà là việc cần thiết để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và cả gia đình.

Việc đo huyết áp tại nhà có thể có một số sai sót do chúng ta chưa có đủ kiến thức, kỹ năng để làm thuần thục, ngoài ra việc đo, đánh giá huyết áp và một số chỉ số về tim mạch khác cần được tiến hành với nhiều máy móc, kỹ thuật phức tạp. Vì vậy để đảm bảo sức khỏe tim mạch nói chung của khách hàng một cách toàn diện nhất, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đã triển khai các Gói Sàng lọc tim mạch.

Gói khám được thực hiện bởi đội ngũ y bác sĩ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, luôn tận tâm vì sức khỏe khách hàng. Ngoài ra, Vinmec có hệ thống cơ sở vật chất hiện đại, tiện nghi, đảm bảo hiệu quả sàng lọc cao nhất cùng với chất lượng dịch vụ chuyên nghiệp đã trở thành thương hiệu, giúp khách hàng hoàn toàn yên tâm khi chăm sóc sức khỏe tại đây.

Thạc sĩ, Bác sĩ Phạm Văn Hùng đã có 30 năm kinh nghiệm về khám và điều trị các bệnh lý nội khoa, đặc biệt về chuyên khoa Nội tim mạch: động mạch vành, suy tim, van tim, rối loạn nhịp tim...Thạc sĩ, Bác sĩ Hùng từng giữ chức Phó Trưởng khoa Nội Tim mạch và Trưởng Đơn vị Tim mạch Can thiệp tại Bệnh viện Đa khoa Đà Nẵng và hiện đang làm việc tại Khoa Khám bệnh và Nội khoa, Nội Tim mạch, Tim mạch Can thiệp tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.