Nhiễm giun ở trẻ em

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Huỳnh Bảo Toàn - Bác sĩ Nhi - Sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang. Bác đã có 13 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Nhi khoa và có nhiều năm làm việc tại Bệnh viện Nhi đồng 1, Thành phố Hồ Chí Minh. Bác có thế mạnh trong việc điều trị các bệnh lý thuộc chuyên ngành nội tiết, thận trẻ em, nhi - sơ sinh.

Nhiễm giun đường ruột là tình trạng thường gặp ở trẻ em hiện nay. Hậu quả của nhiễm giun là trẻ biếng ăn, chậm lớn, suy dinh dưỡng, thiếu máu và thậm chí là tử vong do các biến chứng của nhiễm giun. Đau bụng giun ở trẻ em là dấu hiệu điển hình giúp nhận biết và điều trị hiệu quả tình trạng này.

Giun là một loại ký sinh trùng, sống chủ yếu trong đường ruột. Giun kim dễ dàng lây truyền từ người này sang người khác bằng việc vô tình đưa vật chất vào miệng. Giun móc, giun tròn và sán có thể xâm nhập cơ thể người qua việc tiếp xúc với đất bị ô nhiễm do phân của vật nuôi, con người. Ngoài ra, con người có thể bị nhiễm giun nếu ăn phải thực phẩm nhiễm trứng sán dây hoặc ấu trùng sán như thịt lợn, thịt bò sống,...

• Giun đũa: Ký sinh ở ruột non. Giun cái đẻ trứng, trứng theo phân ra ngoài gây ô nhiễm đất, nước. Trứng giun tiếp tục qua thức ăn, nước uống,... vào miệng người, đi vào ruột, nở và phát triển thành giun trưởng thành. Biến chứng của giun đũa là gây tắc ruột, áp xe gan, giun chui đường mật.
• Giun kim: Sống ở ruột non, sau đó sống ở ruột già, giun cái đẻ trứng ở rìa hậu môn, gây ngứa hậu môn. Đường lây truyền trứng giun kim từ hậu môn hậu môn vào miệng qua tay, quần áo. Trứng giun kim vào ruột phát triển thành giun trưởng thành.
• Giun móc: Ký sinh ở tá tràng, miệng giun bám vào niêm mạc ruột để hút máu. Giun cái đẻ trứng. Sau đó, trứng theo phân ra ngoài và nở thành ấu trùng. Đường lây nhiễm giun móc là con người đưa ấu trùng giun vào cơ thể qua việc ăn rau sống, tay bẩn đưa lên miệng,...
• Giun tóc: Ký sinh ở ruột già. Đường lây nhiễm là do ăn phải trứng giun trong thức ăn, nước uống. Trứng giun tóc vào ruột sẽ phát triển thành giun trưởng thành.

• Nhiễm giun gây đau bụng vùng rốn ở trẻ em, bụng ỏng, gầy yếu, trẻ có thể nôn ra giun, ỉa ra giun. Đau bụng giun thường tái đi tái lại nhiều lần.
• Trẻ nhiễm giun thường khó ngủ, đôi khi đái dầm, hay quấy khóc do ngứa hậu môn vào ban đêm.
• Trẻ bị rối loạn tiêu hóa, phân lúc đặc lúc lỏng, có thể nhìn thấy giun kim ở hậu môn hoặc trong phân.
• Trẻ biếng ăn.
• Trẻ khó chịu, thay đổi trong hoạt động hằng ngày.
• Trẻ em gái có thể bị mẩn đỏ và ngứa quanh vùng âm đạo.
• Có biểu hiện thiếu hụt vitamin và khoáng chất.
• Có thể có máu trong phân, có biểu hiện thiếu máu hoặc thở khò khè, ho khan.

Xét nghiệm trong phân tìm trứng giun sẽ thấy có trứng giun. Trong một số trường hợp nhiều giun đũa thì siêu âm có thể phát hiện thấy hình ảnh của giun đũa.

Để đẩy lùi triệu chứng đau bụng giun ở trẻ em, cha mẹ cần phòng ngừa và điều trị nhiễm giun cho trẻ hữu hiệu. Những lời khuyên hữu ích cho bạn là:

• Tẩy giun cho trẻ nếu xét nghiệm phân có nhiều trứng giun hoặc khi trẻ có biểu hiện đi ngoài ra giun, nôn ra giun, ngứa hậu môn.
• Nên tẩy giun bằng các loại thuốc có tác dụng với nhiều loại giun, ít độc và ít tác dụng phụ. Khi dùng thuốc tẩy giun không cần bắt trẻ nhịn ăn. Nên tẩy giun định kỳ cho trẻ trên 2 tuổi, tẩy giun 6 tháng hoặc 1 năm 1 lần. Hiện nay, trẻ em trên 1 tuổi đã có thể tẩy giun định kỳ rồi. Thậm chí, có loại thuốc có thể dùng cho trẻ trên 6 tháng tuổi. Các bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ để có hướng dẫn cụ thể hơn.
• Để phòng ngừa nhiễm giun, các thành viên trong gia đình cần rửa tay sạch bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi đại tiện, tiểu tiện, thực hiện ăn chín, uống sôi, không đi chân đất để tránh ấu trùng giun móc chui qua da, không để trẻ bò lê dưới đất, không cho trẻ cắn móng tay.
• Nếu trẻ có các biến chứng do giun như giun chui ống mật, áp xe gan, nhiễm trùng đường mật, tắc ruột do giun... hoặc bị nhiễm các loại giun khác như giun lươn, giun chỉ, giun đũa chó mèo..., các bạn nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế để khám và điều trị.

Đồng thời, cần giữ gìn vệ sinh môi trường sống, sử dụng nguồn nước sạch, trị giun cho vật nuôi trong gia đình.

Để trẻ khỏe mạnh, phát triển tốt cần có một chế độ dinh dưỡng đảm bảo về số lượng và cân đối chất lượng. Nếu trẻ không được cung cấp các chất dinh dưỡng đầy đủ và cân đối sẽ dẫn đến những bệnh thừa hoặc thiếu chất dinh dưỡng ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển toàn diện của trẻ cả về thể chất, tâm thần và vận động.

Trẻ ăn không đúng cách có nguy cơ thiếu các vi khoáng chất gây ra tình trạng biếng ăn, chậm lớn, kém hấp thu,... Nếu nhận thấy các dấu hiệu kể trên, cha mẹ nên bổ sung cho trẻ các sản phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dưỡng chất ở trẻ. Đồng thời các vitamin thiết yếu này còn hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, giúp cải thiện tình trạng biếng ăn, giúp trẻ ăn ngon miệng.

Cha mẹ có thể tìm hiểu thêm:

Các dấu hiệu bé thiếu kẽm

Thiếu vi chất dinh dưỡng và tình trạng không tăng cân ở trẻ

Hãy thường xuyên truy cập website Vinmec.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé.