Thế nào là phơi nhiễm viêm gan B?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Nhật - Bác sĩ Chuyên khoa truyền nhiễm - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Virus viêm gan B sống rất lâu và dai dẳng, có thể tồn tại khi máu đã khô trong nhiều ngày. Bệnh viêm gan B là bệnh có diễn biến hết sức thầm lặng và không có dấu hiệu nhận biết rõ ràng nên sự lây chéo trong cộng đồng là rất lớn.

Viêm gan B rất dễ lây lan khi tiếp xúc trực tiếp với máu và chất dịch bị nhiễm bệnh thông qua các con đường chuyển từ mẹ sang con trong quá trình sinh hay bị tiêm bằng kim bị nhiễm bẩn hoặc tiếp xúc thân mật với người bị HBV, quan hệ tình dục bằng miệng, âm đạo và hậu môn, sử dụng dao cạo hoặc bất kỳ vật dụng cá nhân mà có tàn dư của chất lỏng bị nhiễm bệnh. Các triệu chứng có thể không xuất hiện trong 3 tháng sau khi tiếp xúc hoặc lâu hơn nữa nhưng vẫn bị truyền nhiễm vì virus có thể sống bên ngoài cơ thể tới 7 ngày.

Nhiễm virus viêm gan B từ người bệnh sang người bệnh qua các dụng cụ dính máu của mà không được khử trùng tốt như dụng cụ y tế, xỏ khuyên tai, châm cứu, thậm chí các đồ dùng sinh hoạt như dùng chung dao cạo râu, bấm móng tay, bàn chải đánh răng, các đồ vật dễ gây trầy xước hoặc tiếp xúc với vết thương hở...

Vật sắc nhọn nhiễm khuẩn xuyên thấu da (kim tiêm truyền, kim chọc dò, kim khâu, dao mổ...)

Máu, dịch cơ thể của người bệnh bắn vào các vùng da bị tổn thương của nhân viên y tế khi làm thủ thuật ( vết bỏng, da viêm loét từ trước, niêm mạc mắt, mũi, họng...)

Da của nhân viên y tế bị xây xước tiếp xúc với máu và dịch sinh học của người bệnh

Thực hiện sơ cứu khi thích hợp

• Thông báo cho nhân viên giám sát. Nhân viên bị phơi nhiễm cần báo cáo ngay cho người có trách nhiệm và xin ý kiến về việc có cần sử dụng trang phục phòng hộ cá nhân để tránh HIV và HBV.

• Thực hiện ngay các đánh giá sức khỏe bao gồm đánh giá rủi ro và chăm sóc tiếp tục (ví dụ tư vấn và trang phục phòng hộ cá nhân) khi thích hợp.
• Điền thông tin vào phiếu báo cáo phơi nhiễm để lưu hồ sơ về tình huống phơi nhiễm và báo cáo phơi nhiễm trong hệ thống giám sát tổn thương do kim tiêm

Phòng lây nhiễm Viêm gan B từ bệnh nhân này sang bệnh nhân khác qua những biện pháp sau:

• Không tái sử dụng bơm kim tiêm hoặc ống truyền tĩnh mạch
• Vứt bỏ kim và vật sắc nhọn vào hộp chứa vật sắc nhọn đúng quy cách ngay sau khi tiêm
• Nên dùng ống thuốc 1 liều để giảm nguy cơ lây truyền viêm gan B và các bệnh lây qua đường máu từ bệnh nhân này sang bệnh nhân khác.
• Nếu dùng ống thuốc nhiều liều, cần sử dụng bơm kim tiêm mới khi lấy thuốc cho mỗi bệnh nhân. Không tái sử dụng lại bơm tiêm ngay cả sau khi đã thay kim tiêm.
• Tuân thủ các nguyên tắc tiệt khuẩn khi thực hiện các thủ thuật có xâm nhập.
• Cần đảm bảo tiệt khuẩn các dụng cụ và máy móc dùng chung cho nhiều bệnh nhân.
• Nguyên tắc quan trọng nhất trong tiêm an toàn là “1 người - 1 kim tiêm mới - 1 bơm tiêm mới.”

Globulin miễn dịch kháng viêm gan B (HBIG) HBIG dùng để điều trị NGAY sau phơi nhiễm với máu hoặc dịch của người mắc viêm gan B (trẻ sơ sinh mẹ có HBsAg +, nhân viên y tế phơi nhiễm với kim dính máu của người mắc viêm gan B, sau quan hệ tình dục với người mắc viêm gan B).

Tiêm HBIG 7 ngày sau phơi nhiễm qua đường máu hoặc mẹ-con, và 14 ngày sau phơi nhiễm qua đường tình dục sẽ không hiệu quả.

Rửa ngay vết thương bằng nước và xà phòng và báo cáo chấn thương

Xét nghiệm máu để kiểm tra có sự hiện diện của virus hay không như anti-HBs, anti-HBc, HBsAg, và ALT

Nếu chưa tiêm phòng, không chắc chắn đã tiêm hay chưa, hoặc chưa có miễn dịch bảo vệ: tiêm một liều HBIG trong vòng 24 giờ đầu sau phơi nhiễm (200- 400 IU), đồng thời tiêm vắc xin phòng viêm gan B mũi đầu tiên tại một vị trí tiêm khác. Sau đó cần tiêm đủ 3 liều vắc-xin trong vòng 6 tháng sau (lịch tiêm: tháng 0, 1 và 6)

Nếu người bị phơi nhiễm có tiền sử không đáp ứng với vắc-xin viêm gan B, cần tiêm thêm một liều HBIG vào tháng tiếp theo.

Nếu đã đạt mức HBsAg ≥ 10mIU/mL tức là người đó đã đạt mức miễn dịch bảo vệ và không cần tiêm tiếp HBIG hoặc vắc xin.

Xét nghiệm lại một lần nữa anti-HBs, HBsAg và ALT sau 6 tháng để đánh giá lại.

Hiện nay Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có các Gói khám sàng lọc gan mật được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực sàng lọc bệnh về gan mật cùng sự hỗ trợ của trang thiết bị, cơ sở y tế hiện đại sẽ giúp xác định chính xác các vấn đề liên quan đến gan.

Gói sàng lọc gan mật giúp khách hàng:

• Đánh giá khả năng làm việc của gan thông qua các xét nghiệm men gan;
• Đánh giá chức năng mật; dinh dưỡng lòng mạch;
• Tầm soát sớm ung thư gan;
• Thực hiện các xét nghiệm như Tổng phân tích tế bào máu, khả năng đông máu, sàng lọc viêm gan B,C;
• Đánh giá trạng thái gan mật qua hình ảnh siêu âm và các bệnh có nguy cơ ảnh hưởng gây ra bệnh gan/làm bệnh gan nặng hơn;
• Phân tích sâu các thông số đánh giá chức năng gan mật thông qua xét nghiệm, cận lâm sàng; các nguy cơ ảnh hưởng đến gan và tầm soát sớm ung thư gan mật.

Thạc sĩ. Bác sĩ. Nguyễn Thị Nhật đã có hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thận nhân tạo, và trong lĩnh vực truyền nhiễm, khám và quản lý các bệnh nhân mắc bệnh thận và các bệnh truyền nhiễm. Hiện đang là Bác sĩ Chuyên khoa truyền nhiễm Khoa Nội tổng hợp Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng