Trẻ sơ sinh nóng bao nhiêu độ là sốt?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Phan Thị Cẩm Vân - Bác sĩ Sơ sinh -
Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng

Trẻ sơ sinh bị sốt tình trạng rất phổ biến mà hầu hết các bé đều trải qua. Tuy nhiên không phải ai cũng biết rõ trẻ sơ sinh nóng bao nhiêu độ là sốt. Việc định nghĩa chính xác sốt và cách đo thân nhiệt cho bé là vô cùng quan trọng, giúp cha mẹ chăm sóc trẻ đúng đắn.

Sốt là đáp ứng tự vệ của hệ miễn dịch cơ thể chống lại những điều kiện và tác nhân khác nhau. Đây là triệu chứng rất thường gặp ở trẻ em, tuổi nào cũng có thể bị sốt, càng nhỏ thì càng dễ sốt. Mặc dù sốt là một dấu hiệu tốt chứng tỏ cơ thể có khả năng phản vệ, nhưng cũng là một trong những lý do khiến nhiều phụ huynh lo lắng và đưa con đến khám bệnh.

Có nhiều nguyên nhân khác nhau khiến trẻ sơ sinh bị sốt, trong đó thường gặp nhất là nhiễm khuẩn. Các bệnh nhiễm trùng do virus và vi khuẩn gây ra thường biểu hiện triệu chứng sốt là:

• Cảm;
• Tiêu chảy;
• Nhiễm khuẩn tai;
• Viêm thanh quản cấp;
• Viêm tiểu phế quản;
• Viêm đường hô hấp;
• Viêm ruột;
• Nhiễm trùng tiểu;
• Nhiễm trùng da;
• Nhiễm lao

Tuy nhiên đôi khi trẻ sơ sinh có tình trạng nhiễm trùng nhưng không sốt, hoặc trẻ suy giảm miễn dịch và lao nặng cũng không sốt. Bên cạnh đó, một số nguyên nhân khác cũng được cho là khiến trẻ sơ sinh bị sốt như:

• Trúng nắng, trúng nóng;
• Sau khi chích ngừa vài loại vắc-xin;
• Sử dụng kháng sinh kéo dài và liên tục;
• Mọc răng. Tuy nhiên cũng có nghiên cứu phủ nhận sốt có liên quan đến mọc răng;
• Quấn trẻ sơ sinh dưới 3 tháng tuổi trong nhiều quần áo. Điều này có thể làm tăng nhẹ thân nhiệt trẻ nhưng khi nhiệt độ hậu môn đạt 38,5oC thì cần xem xét kỹ để tìm nguyên nhân khác gây sốt.

Nhìn chung trong những trường hợp trên thì sốt sẽ không kéo dài quá 2 ngày. Sốt ở trẻ nhỏ thường dễ hạ nếu tìm ra được nguyên nhân và xử lý đúng cách.

Thân nhiệt được kiểm soát bởi vùng hạ đồi của não. Thân nhiệt dao động một khoảng tương đối hẹp trong ngày trong nhờ sự duy trì của vùng hạ đồi. Bộ phận này điều chỉnh nhiệt độ bằng cách cân bằng giữa sự sinh nhiệt của các cơ và gan với sự mất nhiệt qua da và phổi. Sốt xảy ra khi vùng hạ đồi làm tăng nhiệt độ cơ thể.

Bình thường thân nhiệt trẻ khỏe mạnh dao động từ 36,8 - 37,3°C. Nhiệt độ buổi chiều thường cao hơn buổi sáng khoảng 0,5 độ. Trả lời cho câu hỏi “Trẻ sơ sinh nóng bao nhiêu độ là sốt?”, các bác sĩ cho biết trẻ sơ sinh bị sốt khi:

• Nhiệt độ ở trực tràng (hậu môn) > 100,4oF (38°C);
• Nhiệt độ miệng > 99,5oF (37,5°C);
• Nhiệt độ nách > 99oF (37,2°C);
• Nhiệt độ tai > 100,4oF (38°C)

Thực tế việc đo nhiệt độ hậu môn hoặc ở tai là chính xác nhất, nhưng ở nách thì lại đơn giản nhất nên được nhiều người áp dụng.

Trẻ sơ sinh sốt cao là khi thân nhiệt từ 39 - 40°C, nếu trên 40,5°C thì là một cấp cứu y tế đối với trẻ vì dễ dẫn đến co giật. Thế nhưng ở nhiều trẻ đã có tiền căn co giật thì ngưỡng sốt gây co giật có thể thấp hơn, có thể chỉ cần sốt < 38°C cũng có nguy cơ co giật.

Nếu thấy trẻ có các biểu hiện như thức dậy nửa đêm, nhăn nhó, mệt mỏi, má hồng, người nóng, toát mồ hôi,... phụ huynh nên dùng nhiệt kế để đo thân nhiệt của trẻ ngay. Nên ưu tiên dùng nhiệt kế điện tử để đảm bảo an toàn và độ chính xác cao hơn so với nhiệt kế thủy ngân.

Cách lấy nhiệt độ cơ thể của trẻ tại nách, miệng, hậu môn, tai, trán/thái dương dựa trên tuổi tác như sau:

• Trẻ dưới 3 tháng tuổi: Có thể đo thân nhiệt ở nách để thuận tiện cho trẻ sơ sinh, nếu > 37,2oC thì nên sử dụng phương pháp đo thân nhiệt ở trực tràng. Sau khi sử dụng nhiệt kế đo ở trực tràng, nếu kết quả là 38°C hoặc cao hơn thì cần đưa bé đi khám bác sĩ ngay;
• Trẻ từ 3 - 5 tháng tuổi: Có thể lấy nhiệt độ tại nách hoặc tai;
• Trẻ dưới 4 tuổi: Có thể kẹp nhiệt kế ở nách để xác định thân nhiệt, khi đo được từ 38°C trở lên thì được coi là sốt;
• Trẻ trên 4 tuổi: Thân nhiệt đo tại miệng sẽ cho tính chính xác cao, trẻ bị sốt khi nhiệt độ từ 37,8°C trở lên;
• Trẻ lớn: Có thể kẹp nhiệt kế ở nách.

Hầu như đứa trẻ nào cũng sẽ có vài lần bị sốt, vì vậy vấn đề của cha mẹ là phải biết cách xử trí ra sao. Bên cạnh việc nắm được trẻ sơ sinh nóng bao nhiêu độ là sốt, phụ huynh cũng có thể tham khảo một số hướng dẫn sau:

• Cởi quần áo trẻ ra và lau bằng nước ấm ở vị trí nách, bẹn, đầu khoảng 5 - 15 phút để lỗ chân lông giãn nở và thoát nhiệt ra ngoài, sau đó mặc lại quần áo thoáng nhẹ bằng cotton;
• Cho bé uống nhiều nước để bù mất nước qua mồ hôi và hô hấp, trẻ còn bú mẹ thì vẫn cho bú theo nhu cầu;
• Tạm ngưng ăn khi sốt cao để đề phòng bé bị co giật. Khi đã qua cơn sốt thì cho bé ăn nhẹ với thức ăn dễ tiêu;
• Theo dõi các dấu hiệu đi kèm sốt để tìm ra nguyên nhân gây sốt và lưu ý cảnh báo bệnh nặng;
• Đo thân nhiệt lại mỗi 30 phút, nếu nhiệt độ chưa xuống thì nên cho bé uống hạ sốt hoặc nhét thuốc ở hậu môn.

Ngoài ra, người thân KHÔNG NÊN làm những việc chẳng những không có tác dụng hạ sốt, mà còn gây nguy hiểm, tăng tác dụng không mong muốn sau đây:

• Ủ ấm;
• Chườm lạnh;
• Dùng rượu hay lá cây chà sát ngoài da, lau mình bé;
• Tự ý dùng thuốc kháng sinh;
• Dùng đồng thời paracetamol và ibuprofen.

Đa phần các trường hợp sốt có thể được theo dõi và điều trị tại nhà. Tuy nhiên, điều quan trọng là phụ huynh cần biết khi nào nên đưa trẻ đi khám bệnh hoặc cho trẻ uống thuốc hạ sốt. Cha mẹ cần liên hệ với nhân viên y tế để có những hướng dẫn cụ thể hơn về tình trạng của trẻ khi:

• Sốt cao khó hạ, dù đã lau mát và uống thuốc hạ nhiệt;
• Sốt kèm theo các triệu chứng nguy hiểm khác như nôn ói, khò khè, mệt mỏi, giật mình hoảng hốt, lạnh tay chân, phát ban da...
• Sốt cao liên tục 2 - 3 ngày hoặc sốt tái đi tái lại trong hơn 1 tuần;
• Trẻ > 3 tháng tuổi sốt 38oC hơn 3 ngày hoặc có dấu hiệu bứt rứt, không chịu bú,...
• Trẻ 3 - 36 tháng sốt 38,9oC hay trẻ lớn sốt 40oC;
• Trẻ có bệnh nền: Tim mạch, ung thư, lupus, hồng cầu liềm,...

Riêng trẻ sơ sinh dưới 3 tháng tuổi, nhất là các bé còn trong tháng, thì nhất định phải đi khám và cần nhập viện để tìm nguyên nhân sốt, ngay cả khi vẻ ngoài của trẻ trông có vẻ vẫn ổn.

Việc điều trị sốt còn nhiều bàn cãi vì tình trạng này giữ vai trò chống nhiễm khuẩn mặc dù có thể làm trẻ khó chịu. Trẻ sơ sinh sốt cao không phải là yếu tố tiên quyết để chữa trị, mà thay vào đó là các hành vi và triệu chứng khác đi kèm sốt được xem xét bởi nhân viên y tế.

Tóm lại, sốt xuất hiện khi thân nhiệt cơ thể trẻ tăng cao hơn bình thường. Để phòng ngừa những biến chứng nguy hiểm khi trẻ sơ sinh bị sốt, phụ huynh cần biết cách đo thân nhiệt cho bé, nắm được trẻ sơ sinh nóng bao nhiêu độ là sốt và cách xử trí thích hợp. Cần đưa trẻ sơ sinh sốt cao đến bệnh viện nếu thấy bé có các dấu hiệu bất thường kèm theo. Bạn nên đưa bé đến các bệnh viện có đa chuyên khoa Nhi để có thể xử lý kịp thời khi bé có những biến chứng về thần kinh, tim mạch khi sốt quá cao không hạ, sốt co giật.

Khoa Nhi tại Vinmec là một trong số ít các bệnh viện đa chuyên khoa Nhi, có đầy đủ các bác sĩ chuyên khoa về tim mạch, thần kinh, da liễu, tiêu hóa, dinh dưỡng, tâm lý... giúp điều trị cho bé toàn diện, hiệu quả.

Là lĩnh vực trọng điểm của hệ thống Y tế Vinmec, Khoa Nhi luôn mang lại sự hài lòng cho Quý khách hàng và được các chuyên gia trong ngành đánh giá cao với:

• Quy tụ đội ngũ y bác sĩ về Nhi khoa: gồm các chuyên gia có trình độ chuyên môn cao (giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ, thạc sĩ), giàu kinh nghiệm, từng công tác tại các bệnh viện lớn như Bạch Mai, 108.. Các bác sĩ đều được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp, có tâm - tầm, am hiểu tâm lý trẻ. Bên cạnh các bác sĩ chuyên khoa Nhi trong nước, khoa Nhi còn có sự tham gia của các chuyên gia nước ngoài (Nhật Bản, Singapore, Úc, Mỹ) luôn tiên phong áp dụng những phác đồ điều trị mới nhất và hiệu quả nhất.
• Dịch vụ toàn diện: Trong lĩnh vực Nhi khoa, Vinmec cung cấp chuỗi các dịch vụ khám - chữa bệnh liên hoàn từ Sơ sinh đến Nhi và Vaccine,... theo tiêu chuẩn Quốc tế để cùng bố mẹ chăm sóc sức khỏe bé từ khi lọt lòng đến tuổi trưởng thành
• Kỹ thuật chuyên sâu: Vinmec đã triển khai thành công nhiều kỹ thuật chuyên sâu giúp việc điều trị các căn bệnh khó trong Nhi khoa hiệu quả hơn: phẫu thuật thần kinh - sọ, ghép tế bào gốc tạo máu trong điều trị ung thư.
• Chăm sóc chuyên nghiệp: Ngoài việc thấu hiểu tâm lý trẻ, Vinmec còn đặc biệt quan tâm đến không gian vui chơi của các bé, giúp các bé vui chơi thoải mái và làm quen với môi trường của bệnh viện, hợp tác điều trị, nâng cao hiệu quả khám chữa bệnh.

Để đăng ký khám và điều trị với các bác sĩ Nhi tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, quý khách hàng vui lòng đặt lịch trên website để được phục vụ.