Bao lâu cho con bú sau chích áp xe vú?

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa I Néang Chanh Ly - Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc.

Áp xe vú do vi khuẩn gây ra, trong đó hay gặp nhất là tụ cầu và liên cầu, ít gặp hơn là phế cầu, lậu cầu, trực khuẩn thương hàn, vi khuẩn kỵ khí. Khi sức đề kháng của cơ thể suy giảm do ốm đau, ăn uống thiếu chất, thức đêm nhiều, lao động vất vả ít được nghỉ ngơi... ứ đọng sữa trong tuyến vú là các yếu tố chủ yếu gây áp xe vú ở phụ nữ.

Vi khuẩn gây bệnh có thể xâm nhập trực tiếp vào tuyến vú từ trên da qua các ống dẫn sữa hoặc các vết sây sát ở núm vú và vùng quầng vú; đường gián tiếp: vi khuẩn từ một ổ nhiễm khuẩn ở nơi khác trong cơ thể qua đường máu hoặc đường bạch huyết đến gây áp xe vú.

Vị trí ổ áp xe có thể trước tuyến, trong tuyến, sau tuyến. Một ổ áp xe thường trải qua hai giai đoạn viêm và tạo thành áp xe, hoại thư vú.

Biểu hiện lâm sàng của áp xe vú chủ yếu là sưng, nóng, đỏ, đau:

• Giai đoạn đầu:

Chủ yếu đau nhức sâu ở trong tuyến vú, đau tăng khi khám, khi cử động vai, cánh tay. Bên vú bị viêm to ra, mật độ chắc, hạch ở nách cùng bên to và đau. Da trên ổ viêm có thể bình thường nếu ổ viêm ở sâu trong tuyến, có thể nóng, đỏ, phù nề nếu ổ viêm nằm ngay dưới da hoặc trên bề mặt của tuyến.

• Giai đoạn tạo thành áp xe:

Là những túi mủ khu trú ở vú hình thành do sự hoại tử các mô. Các triệu chứng của giai đoạn viêm đều tăng lên như biểu hiện nhiễm khuẩn, nhiễm độc. Tại chỗ có biểu hiện vú sưng to, vùng da trên ổ áp xe thường nóng, căng, sưng đỏ hay phù tím. Nếu ổ áp xe thông với các ống dẫn sữa thì có thể thấy sữa lẫn mủ chảy qua đầu núm vú.

• Nghỉ ngơi,
• Kháng sinh toàn thân phối hợp các thuốc chống viêm,
• Giảm đau.
• Vật lý trị liệu: Xoa bóp, chườm nóng.
• Khi đã tạo thành ổ áp xe khu trú thì cần phải chích rạch, tháo mủ. Khi chích rạch áp xe vú dẫn lưu cần chú ý phá vỡ các ổ mủ. Đối với các ổ áp xe nông dưới da, vùng quầng vú thì chích nặn mủ. Các áp xe thể tuyến cần gây mê hoặc gây tê tại chỗ, chích áp xe theo đường nan hoa ở chỗ thấp nhất trên vùng áp xe.

• Theo nguyên tắc, khi đã tạo ổ áp xe thì chung quanh có vỏ bao. Các ống tuyến vú còn lại dẫn sữa từ tuyến sữa ra núm vú sẽ không bị ảnh hưởng bởi vùng áp xe. Vì vậy, hoàn toàn có thể cho bé bú cả hai bên vú, trừ trường hợp vùng áp xe gần núm vú.
• Để tránh hiện tượng viêm vú và áp xe vú tái phát cần cho bé bú đều đặn, bú cả hai bên vú và nếu bú không hết thì vắt sữa bằng tay.

Muốn tránh áp xe vú trong thời kỳ cho bú cần:

• Giữ gìn vệ sinh tốt vùng vú trước và sau khi cho con bú.
• Cho trẻ bú đúng cách, không cho ngậm nhai vú lâu.
• Không làm sây sát nứt đầu núm vú, tránh tình trạng ứ đọng sữa, tắc tia sữa.
• Cho bú sớm và bú hết sữa cả 2 vú, không hết phải hút hết sữa tránh đọng sữa và kích thích tạo sữa mới.
• Làm bớt căng đau vú bằng cách: Dùng gạc ấm áp lên vú trước khi cho bú, xoa bóp cổ và lưng người mẹ, người mẹ nặn ít sữa trước khi cho bú và làm ướt đầu vú để giúp trẻ bú dễ dàng hơn. Sau khi cho bú phải nâng đỡ vú bằng một băng ngực, dùng gạc lạnh áp lên vú giữa những lần cho bú.
• Cai sữa: Giảm dần cho bú, uống ít nước.

Áp xe vú nếu không được điều trị hoặc điều trị không đúng có thể gây biến chứng viêm xơ tuyến vú mạn tính, do dùng kháng sinh kéo dài ở giai đoạn áp xe hoặc là hậu quả của việc tiêm trực tiếp kháng sinh vào tuyến vú để điều trị áp xe vú; hoại thư vú do vi khuẩn có độc tính cao hoặc do trực khuẩn hoại thư gây ra.

Nếu có triệu chứng bất thường, bạn nên được thăm khám và tư vấn với bác sĩ chuyên khoa.