Vì sao trẻ sinh non dễ mắc suy hô hấp?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Phan Thị Cẩm Vân - Bác sĩ sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng. Bác đã có kinh nghiệm 07 năm làm Bác sĩ nội trú và Bác sĩ điều trị Nhi - Sơ sinh tại Bệnh viện Trung Ương Huế và Bệnh viện Đại học Y Dược Huế. Đặc biệt, bác có thế mạnh về chăm sóc và điều trị trẻ sơ sinh, hồi sức sơ sinh, bệnh lý về hô hấp, tiêu hóa, truyền nhiễm.

Hội chứng suy hô hấp thường gặp ở trẻ sơ sinh non tháng, số tuần tuổi của trẻ càng thiếu thì nguy cơ suy hô hấp càng tăng. Đây là một triệu chứng rất nguy hiểm cho tính mạng của trẻ nên cần được chẩn đoán sớm và can thiệp kịp thời.

Hội chứng suy hô hấp ở trẻ sơ sinh, hay còn gọi là bệnh màng trong là tình trạng mà phổi của bé vẫn chưa phát triển đầy đủ khi chào đời, dẫn đến thiếu hoạt chất tạo tính bề mặt (surfactant), làm giảm diện tích bề mặt phế nang dành cho việc trao đổi khí.

Phổi khỏe mạnh là điều quan trọng nhất đối với sự sống còn của trẻ sơ sinh. Những trẻ sinh non bị suy hô hấp có thể gặp khó khăn trong việc hít thở bình thường và có thể dẫn tới tử vong.

Bốn triệu chứng lâm sàng đặc trưng của trẻ sinh non bị suy hô hấp thường xuất hiện trong vòng 4 giờ sau sinh là:

• Thở nhanh;
• Thở rên;
• Thở co lõm ngực hoặc co kéo cơ liên sườn;
• Tím tái.

Sinh non là một trong những nguyên nhân chính gây ra hội chứng suy hô hấp ở trẻ sơ sinh. Trẻ càng sinh thiếu tuần tuổi thì càng dễ bị suy hô hấp.

Phổi của trẻ sinh non thiếu hoạt chất tạo tính bề mặt, một chất cần thiết cho sự giãn nở và co lại của phổi. Sự thiếu hụt này có thể dẫn đến khó thở và các vấn đề về hô hấp. Suy hô hấp cũng có thể là do yếu tố di truyền liên quan đến sự phát triển phổi của bé.

Ngoài ra, suy hô hấp ở trẻ sinh non thường gặp trong các trường hợp sau: mẹ bị xuất huyết trước sinh, trẻ bị ngạt, hạ thân nhiệt,... Bên cạnh đó, nếu mẹ từng sinh con non tháng bị suy hô hấp thì có nguy cơ cao sinh con bị suy hô hấp ở lần sinh sau. Mẹ bị đái tháo đường khiến hàm lượng insulin của thai nhi cao hơn bình thường.

• Theo dõi hô hấp và oxy liệu pháp

Bé sinh non nhẹ cân có nguy cơ suy hô hấp do thiếu hụt surfactant, dễ rơi vào tình trạng suy hô hấp, đặc biệt hệ thần kinh chưa hoàn chỉnh, trẻ sẽ có những cơn ngưng thở. Nếu không theo dõi kỹ và phát hiện sớm để xử trí thì có thể sẽ tử vong.

• Phòng ngừa hạ thân nhiệt

Bé sinh non nhẹ cân dưới 2kg nên chăm sóc kangaroo ngay khi vừa sinh và liên tục cả ngày lẫn đêm. Mục tiêu chăm sóc kangaroo là giữ nhiệt độ trung tâm 36-37 độ C, chân ấm và hồng. Hoặc có thể sử dụng lồng ấp cho bé.

• Dinh dưỡng

Phần lớn trẻ nhẹ cân vẫn có khả năng tự bú mẹ trực tiếp. Trẻ không bú được thì phải vắt sữa mẹ ra ly và đút bằng muỗng. Nếu trẻ không thể ăn bằng muỗng thì phải nuôi ăn thông qua sonde dạ dày.Trong trường hợp mẹ không có sữa hoặc chống chỉ định nuôi con bằng sữa mẹ thì có thể dùng sữa từ ngân hàng sữa mẹ (nếu có). Sữa công thức chỉ được khuyến cáo sử dụng khi những cách trên không thể thực hiện. Theo dõi lượng sữa mỗi ngày của bé để tính toán lượng dịch chính xác theo nhu cầu.

• Môi trường vô trùng

Môi trường xung quanh bé sinh non phải đảm bảo nguyên tắc vô trùng tối thiểu. Hạn chế tiếp xúc với trẻ nếu không cần thiết, thực hiện vệ sinh tay khi tiếp xúc cũng như thăm khám và thực hiện các thủ thuật trên bé. Ngưng nuôi ăn tĩnh mạch khi trẻ bú khá lên càng sớm càng tốt để tránh tình trạng nhiễm trùng.

Suy hô hấp cấp ở trẻ sinh non hay còn gọi bệnh màng trong là một bệnh phổ biến trong giai đoạn sơ sinh, đặc biệt là trẻ đẻ non. Nguyên nhân là do thiếu hoạt chất Surfactant. Việc sử dụng Surfactant vừa phòng ngừa và vừa điều trị, giúp cải thiện chức năng phổi của trẻ, giảm biến chứng suy hô hấp.

Hiện nay, tại Vinmec Nha Trang có thực hiện kỹ thuật Bơm Surfactant trong điều trị suy hô hấp sơ sinh với quy trình thực hiện rõ ràng đầy đủ, lấy lợi ích, an toàn người bệnh làm hàng đầu. Thuốc được bảo quản với quy trình nghiêm ngặt, đảm bảo cho quá trình sử dụng.

Phương pháp này áp dụng cho bệnh nhân sơ sinh với chẩn đoán: Bệnh màng trong, trẻ non tháng, cân nặng ≥ 1500gr, xuất huyết phổi, viêm phổi nặng.

Lợi ích lâm sàng của liệu pháp Surfactant giúp cải thiện thông khí phổi; tăng cường oxy hóa máu; giảm tần suất dò khí (biến chứng tràn khí màng phổi, ứ khí phế nang...); giảm tỷ lệ tử vong và bệnh tật cho trẻ; giảm tỷ lệ tàn tật nghiêm trọng.

Kỹ thuật bơm Surfactant sẽ khó thực hiện được nếu như tiêu chuẩn chăm sóc chung không đạt chất lượng cao. Vinmec Nha Trang đã đáp ứng điều kiện tiêu chuẩn khắt khe để áp dụng liệu pháp Surfactant trong điều trị suy hô hấp ở trẻ sơ sinh, bao gồm đầy đủ các phương tiện hỗ trợ và đội ngũ bác sĩ thực hiện:

• Thạc sĩ. Bác sĩ Nguyễn Thanh Hưng: Có nhiều năm làm việc trong chuyên ngành Nhi khoa tổng quát và sơ sinh. Bác sĩ có nhiều kinh nghiệm trong khám, điều trị các bệnh lý chuyên sâu về hô hấp nhi khoa. Hiện nay, bác sĩ là Trưởng khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang (Khánh Hòa).
• Thạc sĩ, Bác sĩ Ngô Thị Tố Nga: Nhiều năm làm việc trong chuyên ngành Nhi khoa tổng quát và Nhi sơ sinh, đặc biệt có thế mạnh trong Hồi sức, cấp cứu nhi, Hồi sức Sơ sinh,..
• Thạc sĩ, Bác sĩ Đoàn Ngọc Quỳnh Trâm: Bác sĩ đã có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực Nhi khoa đặc biệt trong chuyên ngành hồi sức và điều trị bệnh lý nhi sơ sinh, bệnh lý hô hấp, tiêu hóa trẻ em.
• Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Hoàng Thế Nhân: Là người có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực nhi khoa đặc biệt trong chuyên ngành hồi sức, bệnh lý hô hấp, tiêu hóa trẻ em và nhi sơ sinh.
• Thạc sĩ, Bác sĩ Đặng Huy Toàn: Có nhiều năm kinh nghiệm Nhi khoa và Sơ sinh, đặc biệt về các bệnh lý hô hấp trẻ em.

Để biết thêm thông tin chi tiết về kỹ thuật bơm Surfactant điều trị suy hô hấp sơ sinh tại Vinmec Nha Trang, Quý Khách có thể liên hệ Hotline: 0258 3900 168 hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.