Những điều cần biết trước khi bố mẹ đưa con đi tiêm vắc-xin 6 trong 1 của Bỉ

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Hải Hà - Trưởng Đơn nguyên vắc-xin - Khoa Ngoại trú Nhi, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City và BSCK II Trần Thị Linh Chi - Phó Trưởng khoa Nhi - Sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Vắc-xin 6 trong 1 của Bỉ là vắc-xin kết hợp phòng được 6 bệnh trong cùng 1 mũi tiêm. Tuy đã được sử dụng tại Việt Nam trong thời gian dài nhưng rất nhiều bậc phụ huynh vẫn chưa biết rõ về loại vắc-xin này. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết.

Vắc-xin 6 trong 1 của Bỉ có tên là Infanrix Hexa, là vắc-xin tổng hợp được sản xuất bởi Glaxo SmithKline (GSK) - Bỉ. Vắc-xin Infanrix Hexa được chỉ định tiêm chủng cơ bản và nhắc lại cho trẻ từ 2 đến 24 tháng, giúp phòng ngừa 6 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm: Bạch hầu, Ho gà, Uốn ván, Bại liệt, viêm màng não mủ - viêm phổi do H.Influenzae type B (Hib) và Viêm gan B với kháng nguyên ho gà vô bào chứa 3 thành phần kháng nguyên.

Infanrix Hexa được sử dụng trên 70 quốc gia và được lưu hành tại Việt Nam từ năm 2006, giúp giảm số lần tiêm cần thiết để phòng 6 bệnh trên từ 9 xuống còn 3 lần, giảm số lần đau khi tiêm cho trẻ, đồng thời giúp tiết kiệm thời gian đi lại cho các bậc phụ huynh.

• Vắc-xin 5 trong 1 gồm 2 loại:
  • Vắc-xin 5 trong 1 trong tiêm chủng mở rộng (miễn phí) trước đây sử dụng vắc-xin Quinvaxem của Hàn Quốc. Tuy nhiên, từ cuối năm 2018 đã được thay thế bằng vắc-xin ComBE Five của Ấn Độ, đây là vắc-xin phòng ngừa được 5 loại bệnh nguy hiểm trong một mũi tiêm: Bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, viêm màng não do Hib. Vắc-xin ComBE Five sử dụng kháng nguyên ho gà toàn tế bào. Vắc-xin này không có bại liệt nên bố mẹ cần cho trẻ uống thêm vắc-xin ngừa bại liệt, có thể uống cùng ngày với tiêm vắc-xin 5 trong 1.
  • Vắc-xin 5 trong 1 sử dụng trong tiêm chủng dịch vụ là vắc-xin Pentaxim của Pháp. Vắc-xin này giúp trẻ phòng ngừa được 5 bệnh: Bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm màng não do Hib. Đây là vắc-xin sử dụng kháng nguyên ho gà vô bào có 2 thành phần kháng nguyên. Pentaxim không chứa thành phần viêm gan B nên trẻ phải tiêm vắc-xin phòng viêm gan B riêng.
• Vắc-xin 6 trong 1 hiện đang lưu hành tại Việt Nam đều là những vắc-xin sử dụng trong tiêm chủng dịch vụ; bao gồm 2 loại là Infanrix hexa của Bỉ và Hexaxim của Pháp. Cả 2 loại vắc-xin đều phòng ngừa 6 bệnh truyền nhiễm nêu trên và đều sử dụng thành phần kháng nguyên ho gà vô bào. Những vắc-xin sử dụng thành phần ho gà vô bào sẽ ít gây tác dụng phụ hơn so với ho gà toàn tế bào vì sẽ hạn chế được lượng kháng nguyên lạ đưa vào cơ thể.

Trước khi quyết định tiêm vắc-xin cho trẻ, bố mẹ cần tham khảo ý kiến bác sĩ để chọn phác đồ tiêm phù hợp với trẻ. Tiêm chủng đúng thời điểm đóng vai trò rất quan trọng, ảnh hưởng đến tác dụng, hiệu quả phòng ngừa của vắc-xin.

• Theo Thông tư Số 38/2017/TT-BYT ngày 17/10/2017 của Bộ Y tế Việt Nam về ban hành danh mục bệnh truyền nhiễm, phạm vi và đối tượng phải sử dụng vắc-xin, sinh phẩm y tế bắt buộc thì vắc-xin 6 trong 1 nên tiêm tổng tất cả 4 mũi, 3 mũi vào thời điểm trẻ 2, 3, 4 tháng tuổi và nhắc lại lúc trẻ 18 tháng tuổi. Tuy nhiên, cần lưu ý: Vắc-xin 6 trong 1 cần được tiêm theo đúng phác đồ, không được tiêm quá sớm (khi trẻ chưa đủ 2 tháng tuổi hoặc đi sớm hơn lịch hẹn bác sĩ) vì như vậy hiệu quả phòng bệnh của vắc-xin sẽ không cao. Và liệu trình tiêm 6 trong 1 phải hoàn thành trước khi trẻ 24 tháng tuổi. Nếu trẻ không được tiêm đúng theo lịch lúc 2, 3, 4, 18 tháng thì vắc-xin Infanrix Hexa vẫn có thể tiêm liệu trình cơ bản 3 mũi liên tiếp cách nhau 1 tháng nếu trẻ chưa đủ 24 tháng tuổi.
• Một số quốc gia trên thế giới có thể áp dụng tiêm vắc-xin 6 trong 1 theo lịch khác lịch tiêm chủng tại Việt Nam như:
  • Tiêm chủng cơ bản 3 mũi 0,5ml vào lúc trẻ 2, 4, 6 tháng tuổi hoặc 3, 4, 5 tháng tuổi. Khoảng cách giữa các mũi tối thiểu là 28 ngày.
  • Tiêm chủng cơ bản 3 mũi 0,5 ml vào thời điểm 6, 10, 14 tuần tuổi áp dụng nếu trẻ đã tiêm mũi viêm gan B sơ sinh.
  • Tiêm chủng cơ bản 2 mũi khi trẻ được 3 tháng tuổi và 5 tháng tuổi.

Tiêm nhắc lại:

• Nếu chọn phác đồ 2 mũi tiêm (3, 5 tháng tuổi) thì nhắc lại mũi thứ 3 cách mũi thứ 2 tối thiểu 6 tháng, vào lúc trẻ được 11 - 13 tháng tuổi.
• Nếu chọn phác đồ 3 mũi tiêm thì tiêm nhắc lại mũi 4 cách mũi thứ 3 tối thiểu 6 tháng và nên hoàn thành mũi 4 trước khi trẻ 18 tháng tuổi.

Bố mẹ cần đưa trẻ đi tiêm chủng theo đúng lịch hẹn của bác sĩ. Khi đi cần mang theo những giấy tờ cần thiết như sổ tiêm chủng, số khám bệnh (nếu có). Tại các cơ sở tiêm chủng, trẻ sẽ được khám sàng lọc trước tiêm, bởi vì việc tiêm chủng vắc-xin của mỗi trẻ còn phụ thuộc vào tình trạng sức khoẻ, tiền sử bệnh của trẻ.

Vắc-xin 6 trong 1 của Bỉ chống chỉ định trong các trường hợp sau:

• Mẫn cảm với bất kỳ thành phần nào của thuốc.
• Quá mẫn sau khi tiêm bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm gan B, Hib ở các mũi tiêm trước đó.
• Trẻ có tiền sử bệnh về não không rõ nguyên nhân trong vòng 7 ngày sau khi tiêm vắc-xin chứa kháng nguyên ho gà.

Đây là thắc mắc của rất nhiều bố mẹ khi đưa con đi tiêm chủng. Giống như những loại vắc-xin khác, vắc-xin 6 trong 1 của Bỉ cũng có những tác dụng không mong muốn thường gặp sau tiêm như: Sưng, đau vị trí tiêm; sốt; quấy khóc. Tuy nhiên, các bậc phụ huynh không nên quá lo lắng vì đây là những phản ứng sinh lý bình thường của cơ thể trẻ khi tiếp nhận vắc-xin. Tùy vào cơ địa của từng trẻ mà có bé không sốt hoặc sốt 1 - 2 ngày sau khi tiêm chủng. Do đó, bố mẹ cần thường xuyên theo dõi tình trạng của trẻ và sử dụng thuốc hạ sốt theo đơn của bác sĩ.

• Sau khi tiêm, cần để trẻ theo dõi tình trạng sức khỏe tại cơ sở tiêm chủng ít nhất 30 phút để kịp thời xử lý nếu xảy ra những phản ứng bất thường.
• Khi về nhà, bố mẹ cần tiếp tục theo dõi trẻ trong vòng 24 - 48 giờ đầu sau tiêm: Ăn, ngủ, nhiệt độ cơ thể, nhịp thở,... Nếu trẻ sốt cần cặp nhiệt kế và theo dõi liên tục, dùng thuốc hạ sốt cho trẻ theo chỉ dẫn của nhân viên y tế.
• Không chạm, đè vào chỗ tiêm, không chườm nóng, lạnh, đắp lá thuốc, chanh, khoai tây,... vào vị trí tiêm.
• Cho trẻ bú, ăn theo nhu cầu. Nếu trẻ có sốt, có thể cho bú tích cực hơn.
• Lập tức đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất nếu có các triệu chứng bất thường: Sốt cao trên 39 độ C, dùng thuốc hạ sốt không đỡ, trẻ co giật, khóc thét, li bì, khó thở, tím tái, mệt lả, bỏ bú, bú kém,... hoặc phản ứng thông thường nhưng kéo dài hơn 2 ngày.

Để tiêm vắc-xin 6 trong 1 cho con, bố mẹ có thể liên hệ các Trung tâm y tế dự phòng, bệnh viện lớn, uy tín, cần lựa chọn những cơ sở thực hiện đầy đủ 4 bước trong tiêm chủng: Khám sàng lọc trước tiêm, tiêm, theo dõi phản ứng sau tiêm, kiểm tra sức khoẻ sau tiêm.

Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, trẻ được theo dõi phản ứng sau tiêm chủng như thế nào?

• Trước khi tiêm phòng, tất cả trẻ được khám sàng lọc trước tiêm với các bác sĩ chuyên khoa nhi, vắc-xin để giúp trẻ đảm bảo sức khỏe tốt khi tiêm chủng. Bác sĩ sẽ tư vấn phác đồ tiêm chủng cho gia đình với các loại vắc-xin phòng bệnh phù hợp với từng lứa tuổi theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế thế giới cũng như cách theo dõi phản ứng sau tiêm vắc-xin.
• Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng nhi giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, hiểu tâm lý trẻ và thực hiện đúng phác đồ tiêm cho từng loại vắc-xin.
• 100% trẻ tiêm chủng được theo dõi 30 phút sau tiêm và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.
• Phòng theo dõi sau tiêm chủng được trang bị đầy đủ các phương tiện cấp cứu; đội ngũ bác sĩ - điều dưỡng được đào tạo về xử trí cấp cứu phản vệ, cấp cứu ngừng tuần hoàn nhằm đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra.
• Phòng tiêm chủng thoáng mát, có khu chơi, giúp trẻ có cảm giác thoải mái như đang dạo chơi và có tâm lý tốt trước và sau khi tiêm chủng.