Lưu ý trong điều trị cúm

Điều trị cúm bằng sử dụng thuốc kháng virus có thể làm giảm các triệu chứng và rút ngắn thời gian bị bệnh 1-2 ngày. Đồng thời thuốc cũng giúp ngăn chặn những biến chứng nghiêm trọng do virus cúm influenza gây ra ở các đối tượng bao gồm trẻ nhỏ, người lớn từ 65 tuổi trở lên, phụ nữ mang thai và những người mắc một số bệnh như hen suyễn, tiểu đường và bệnh tim.

Thuốc kháng virus là thuốc kê theo đơn (thuốc dạng viên nén, chất lỏng, dung dịch tiêm tĩnh mạch hay bột hít) chống lại virus trong cơ thể, và không được bán sẵn tại quầy.

Hầu hết những người bị cúm đều ở tình trạng nhẹ và không cần chăm sóc hoặc sử dụng thuốc kháng virus. Tuy nhiên, nếu bị bệnh với các triệu chứng nguy hiểm ở những nhóm đối tượng có nguy cơ cao như những người mắc bệnh hen suyễn, tiểu đường hoặc bệnh tim, thì cần liên hệ với bác sĩ để được hỗ trợ điều trị. Trung tâm kiểm soát và phòng chống dịch bệnh (CDC) khuyến nghị nên điều trị kịp thời cho những đối tượng có nguy cơ cao khi bị nhiễm bệnh cúm.

Có thể dùng thuốc kháng virus để điều trị cúm:

• Thuốc kháng virus có thể điều trị bệnh cúm mùa - là bệnh ảnh hưởng đến hệ hô hấp chủ yếu là mũi và cổ họng, thường bùng phát phần lớn theo mô hình mùa có thể dự đoán được và xảy ra hàng năm. Mùa cúm kéo dài từ mùa thu đến mùa xuân, cao điểm trong những tháng của mùa đông.
• Thuốc kháng virus khác với kháng sinh, chống lại nhiễm trùng do vi khuẩn.
• Thuốc kháng virus có thể làm cho bệnh thuyên giảm và rút ngắn thời gian bị bệnh. Chúng có thể ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng do bệnh cúm gây nên như viêm phổi.

Điều rất quan trọng là thuốc kháng virus được sử dụng sớm trong điều trị cho những người bị cúm (ví dụ những người đang ở trong bệnh viện) và những người bị cúm có khả năng bị biến chứng nghiêm trọng do cúm. Và những người khác cũng có thể được điều trị bằng thuốc kháng virus nhưng phải được kê đơn của bác sĩ chuyên khoa.

Điều trị bằng thuốc kháng virus hoạt động tốt nhất là bắt đầu ngay sau khi bệnh cúm bắt đầu. Khi điều trị được bắt đầu trong vòng hai ngày sau khi bị bệnh với các triệu chứng cúm, thuốc kháng virus có thể làm giảm các triệu chứng sốt và cúm, và rút ngắn thời gian bị bệnh khoảng một ngày. Chúng cũng có thể làm giảm nguy cơ biến chứng như nhiễm trùng tai ở trẻ em, biến chứng hô hấp cần thuốc kháng sinh và nhập viện ở người lớn. Đối với những người có nguy cơ cao bị biến chứng cúm nghiêm trọng, điều trị sớm bằng thuốc kháng virus có nghĩa là bệnh sẽ nhẹ hơn thay vì bệnh nặng hơn có thể phải nằm viện. Đối với người lớn nhập viện với bệnh cúm, một số nghiên cứu đã báo cáo rằng việc điều trị kháng virus sớm có thể giảm nguy cơ tử vong.

Theo Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) có 4 loại thuốc kháng virus được phê chuẩn để điều trị cúm.

• Oseltamivir phosphate (tên thuốc là Tamiflu)
• Zanamivir (tên thuốc là Relenza)
• Peramivir (tên thuốc là Rapivab)
• Baloxavir marboxil (tên thuốc là Xofluza)

Oseltamivir phosphate (tên thuốc là Tamiflu) có sẵn dưới dạng viên nén hoặc dung dịch lỏng và được FDA phê chuẩn để điều trị sớm bệnh cúm ở những người từ 14 ngày tuổi trở lên.

Zanamivir (tên thuốc là Relenza) là một loại bột hít và được phê duyệt để điều trị sớm bệnh cúm ở những người từ 7 tuổi trở lên (chú ý: thuốc này không được khuyến nghị cho những người có vấn đề về hô hấp như hen suyễn hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD).

Peramivir (tên thuốc là Rapivab) được tiêm tĩnh mạch bởi bác sĩ chuyên khoa và được phê duyệt điều trị sớm bệnh cúm ở những người từ 2 tuổi trở lên.

Baloxavir marboxil (tên thuốc là Xofluza) là thuốc dạng viên nén dùng một liều duy nhất bằng đường uống và được chấp thuận cho điều trị sớm bệnh cúm ở người từ 12 tuổi trở lên (chú ý: không được khuyến nghị cho phụ nữ có thai, bà mẹ nuôi con bú, bệnh nhân ngoại trú đang điều trị các bệnh phức tạp hoặc bệnh nhân nhập viện)

Thời gian điều trị khác nhau phụ thuộc y lệnh bác sĩ kê đơn cho thuốc kháng virus. Oseltamivir và zanamivir thường được chỉ định uống hai lần mỗi ngày và uống trong 5 ngày. Mặc dù, những người nhập viện vì cúm có thể cần điều trị bằng thuốc kháng virus dài hơn 5 ngày. Peramivir được tiêm tĩnh mạch một lần trong khoảng thời gian từ 15 đến 30 phút. Baloxavir được dùng dưới dạng liều uống duy nhất.

Mỗi loại thuốc sẽ cho tác dụng khác nhau. Tác dụng phụ phổ biến nhất đối với oseltamivir là buồn nôn và nôn. Zanamivir có thể gây co thắt phế quản và peramivir có thể gây tiêu chảy.

Vì vậy nếu bị bệnh cúm mùa nên:

• Uống thuốc kháng virus, nếu có chỉ định của bác sĩ
• Thực hiện các biện pháp phòng ngừa hàng ngày để bảo vệ người khác khi bị bệnh. Trong khi bị bệnh, hạn chế tiếp xúc với người khác càng nhiều càng tốt để tránh lây nhiễm cho họ. Phải che mũi và miệng bằng khăn giấy khi ho hoặc hắt hơi. Vứt khăn giấy vào thùng rác sau khi sử dụng. Phải rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước. Nếu không có xà phòng và nước, hãy sử dụng chất chà tay chứa cồn.Làm sạch và khử trùng các bề mặt và đồ vật có thể bị nhiễm vi trùng như cúm.
• Ở nhà cho đến khi khỏe hơn. Nếu bị bệnh giống như bệnh cúm, Trung tâm kiểm soát và phòng chống dịch bệnh (CDC) khuyên nên ở nhà ít nhất 24 giờ sau khi hết sốt trừ khi được chăm sóc y tế hoặc cho các nhu cầu thiết yếu khác.

Trung tâm vắc-xin – Phòng khám Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City và chuỗi Bệnh viện, phòng khám Đa khoa Quốc tế Vinmec cung cấp dịch vụ tiêm vắc-xin cúm.

Những ưu điểm khi tiêm vắc-xin tại Vinmec bao gồm:

• Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa thăm khám, sàng lọc đầy đủ các vấn đề về thể trạng và sức khỏe.
• Tư vấn về vắc-xin phòng bệnh, phác đồ tiêm, cách theo dõi và chăm sóc sau tiêm chủng trước khi ra chỉ định tiêm vắc-xin.
• 100% khách hàng tiêm chủng được theo dõi 30 phút sau tiêm và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.
• Được theo dõi đa khoa trước, trong và sau tiêm chủng tại Hệ thống y tế Vinmec và luôn có ekip cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng xử trí các trường hợp sốc phản vệ, suy hô hấp – ngừng tuần hoàn, đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra.
• Phòng tiêm chủng thoáng mát, sạch sẽ, yên tĩnh.
• Vắc-xin được nhập khẩu và bảo quản tại hệ thống kho lạnh hiện đại, với dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain) đạt tiêu chuẩn GSP, giữ vắc-xin trong điều kiện tốt nhất để đảm bảo chất lượng.

Nguồn tham khảo: Cdc.gov; Mayoclinic.org