Tiêm nhắc lại mũi 5 trong 1 khi nào?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Trần Thanh Phước - Trung tâm Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Tiêm phòng vắc-xin 5 trong 1 giúp trẻ phòng ngừa cùng lúc 5 loại bệnh có nguy cơ mắc phải, đồng thời tiết kiệm thời gian, giảm thiểu mũi tiêm phòng cho trẻ. Lịch tiêm vắc-xin 5 trong 1 cần được tuân thủ đủ số lần, thời điểm để đảm bảo hiệu quả ngừa bệnh của vắc-xin.

Trẻ tiêm vắc-xin 5 trong 1 có thể lựa chọn 1 trong 2 loại sau:

Vắc-xin 5 trong 1 ComBe Five (Ấn Độ): Có thể phòng được các bệnh bạch hầu, bệnh uốn ván, bệnh ho gà, bệnh viêm gan B và các bệnh viêm phổi, viêm màng não do vi khuẩn Hib gây ra. Trẻ được tiêm vắc-xin 5 trong 1 ComBE Five sẽ cần được uống hoặc tiêm bổ sung vắc-xin phòng ngừa bệnh bại liệt riêng biệt để tăng hiệu quả phòng ngừa tuyệt đối với 6 bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ.

Vắc-xin 5 trong 1 Pentaxim (Pháp): Có thể ngăn ngừa 5 bệnh bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt và các bệnh lý do nhiễm khuẩn Hib. Vắc-xin Pentaxim không có thành phần phòng ngừa bệnh viêm gan B, bởi vậy trẻ được tiêm vắc-xin 5 trong 1 Pentaxim cần được tiêm bổ sung vắc-xin viêm gan siêu vi B sau đó.

Ngoài ra sự khác nhau giữa 2 loại vaccine này là do thành phần vắc-xin phòng bệnh ho gà là loại toàn tế bào ở vắc-xin ComBE Five ( Ấn độ) và thành phần ho gà vô bào ở vắc -xin Pentaxim (Pháp) . Vì vậy Pentaxim ít gây phản ứng sốt, khóc, khó chịu cho trẻ sau khi tiêm chủng so với ComBE Five ( Ấn độ).

Theo lịch tiêm chủng mở rộng, lịch tiêm vắc-xin 5 trong 1 có phác đồ như sau:

• Tiêm mũi 5 trong 1 lần 1: Thực hiện khi trẻ được 2 tháng tuổi.
• Tiêm vắc-xin 5 trong 1 lần 2: Thực hiện khi trẻ được 3 tháng tuổi.
• Tiêm mũi 5 trong 1 lần 3: Thực hiện khi trẻ được 4 tháng tuổi.
• Mũi tiêm nhắc lại mũi 5 trong 1: Thực hiện khi trẻ được 16 - 18 tháng tuổi và phải hoàn thành trước 24 tháng tuổi.

Các mũi tiêm nhắc lại mũi 5 trong 1 cần đảm bảo đúng thời điểm nêu trên để tăng cường hiệu quả phòng ngừa của vắc-xin cũng như tăng sức đề kháng khỏi bệnh của trẻ nhỏ. Nếu trẻ được tiêm Pentaxim ( Pháp) sau khi tiêm đầy đủ 4 liều, phụ huynh cần chú ý cần bổ sung thêm mũi đơn vắc-xin ngừa viêm gan B cho trẻ.

Các mũi tiêm nhắc lại vắc-xin 5 trong 1 thường bị phụ huynh quên hoặc cho rằng không quan trọng mà bỏ qua, hoặc thậm chí không nắm rõ thời điểm nào cần tiêm nhắc lại... Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu quả của vắc-xin cũng như hiệu quả phòng ngừa bệnh cho con trẻ.

Các bác sĩ khuyến cáo rằng, thời gian lý tưởng để hoàn thành 3 mũi tiêm vắc-xin 5 trong 1 cơ bản là trước khi trẻ đầy 1 tuổi, các mũi cách nhau ít nhất 28 ngày để đảm bảo sự hấp thụ vắc-xin phòng ngừa bệnh. Mũi tiêm vắc-xin 5 trong 1 nhắc lại cần phải tiêm khi trẻ được 16 đến 18 tháng tuổi. Lịch tiêm phòng vắc-xin 5 trong một cần được hoàn thành trước khi trẻ đầy 24 tháng tuổi. Tiêm nhắc lại mũi 5 trong 1 đúng thời gian và hoàn thành phác đồ tiêm chủng vắc-xin 5 trong 1 sẽ giúp cơ thể trẻ có đầy đủ miễn dịch và bền vững trước nguy cơ mắc các bệnh nói trên.

Tầm quan trọng của việc tiêm nhắc lại mũi 5 trong 1 được đánh giá cao, bởi hệ miễn dịch vắc-xin tạo ra cho cơ thể trẻ giảm dần theo thời gian và phụ thuộc vào nhiều yếu tố như cơ chế miễn dịch, độ tuổi, đáp ứng của cơ thể trẻ đối với vắc-xin, nên khi ở thời điểm mà lượng kháng thể ở vắc-xin dần hết, cơ thể không đủ sức chống chọi với nguy cơ sự tấn công của bệnh thì sự tiêm nhắc lại có vai trò quan trọng tăng cường tiếp hệ miễn dịch và sức đề kháng cần thiết cho trẻ. Liều tiêm nhắc lại mũi 5 trong 1 chính là mũi tiêm giúp hệ miễn dịch tái sản xuất lượng kháng thể mới bảo vệ cơ thể của trẻ tốt hơn.

Trẻ khi tiêm vắc-xin 5 trong 1 thường có dấu hiệu sốt. Đây là biểu hiện bình thường sau khi tiêm phòng ở trẻ. Thông thường, trẻ sau khi tiêm phòng vắc-xin 5 trong 1 thường sốt nhẹ khoảng 38 – 38.5 độ kèm quấy khóc, ăn uống kém, kéo dài 1-2 ngày. Cần chú ý theo dõi các dấu hiệu bất thường sau tiêm vắc-xin 5 trong 1, đặc biệt là hiện tượng sốc phản vệ bao gồm các triệu chứng điển hình như:

• Trẻ thở khò khè, ngắt quãng
• Trẻ bị phát ban, phù nề mặt hoặc phù nề toàn thân
• Trẻ sốt cao trên 38.5 độ
• Trẻ khóc thét dai dẳng kèm la hét, có hiện tượng co giật
• Ở chỗ tiêm sưng đỏ, có dịch.

Tiêm đúng đủ vắc-xin 5 trong 1 sẽ giúp làm tăng hiệu quả phòng ngừa bệnh cho trẻ nhỏ, đảm bảo cho trẻ nhỏ một sự miễn dịch toàn diện trước các bệnh có nguy cơ cao mắc phải. Tuy nhiên, ở một số trường hợp sau, cha mẹ cần hoãn tiêm phòng cho trẻ:

• Trẻ có dấu hiệu kích ứng, phản ứng nghiêm trọng với vắc-xin trước đó hoặc với bất cứ thành phần nào của vắc-xin
• Trẻ sốt cao hoặc hạ thân nhiệt
• Trẻ bị suy giảm hệ miễn dịch nặng
• Trẻ đang mắc bệnh cấp tính hoặc bệnh mãn tính tiến triển
• Nghe nhịp tim, nhịp thở, phổi bất thường
• Tri giác bất thường (li bì hoặc không nhận thức)

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện cung cấp dịch vụ tiêm vắc-xin 5in1 Pentaxim 0,5ml sản xuất bởi hãng Sanofi của Pháp. Đơn vị đã được cấp phép bởi Cục Quản lý Dược ngày 28/08/2018.

Những ưu điểm khi tiêm vắc-xin tại Vinmec bao gồm:

• Trẻ sẽ được các bác sĩ chuyên khoa nhi – vắc-xin thăm khám, sàng lọc đầy đủ các vấn đề về thể trạng và sức khỏe, tư vấn về vắc - xin phòng bệnh và phác đồ tiêm, cách theo dõi và chăm sóc trẻ sau tiêm chủng trước khi ra chỉ định tiêm vắc-xin theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế thế giới nhằm đảm bảo hiệu quả tốt và an toàn nhất cho trẻ.
• Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng nhi giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, hiểu tâm lý trẻ và áp dụng cách giảm đau hiệu quả cho trẻ trong quá trình tiêm chủng.
• 100% trẻ tiêm chủng được theo dõi 30 phút sau tiêm và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.
• Được theo dõi đa khoa trước, trong và sau tiêm chủng tại Hệ thống y tế Vinmec và luôn có ekip cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng xử trí các trường hợp sốc phản vệ, suy hô hấp – ngừng tuần hoàn, đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra.
• Phòng tiêm chủng thoáng mát, có khu chơi, giúp trẻ có cảm giác thoải mái như đang dạo chơi và có tâm lý tốt trước và sau khi tiêm chủng.
• Vắc-xin được nhập khẩu và bảo quản tại hệ thống kho lạnh hiện đại, với dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain) đạt tiêu chuẩn GSP, giữ vắc-xin trong điều kiện tốt để đảm bảo chất lượng.
• Bố mẹ sẽ nhận tin nhắn nhắc lịch trước ngày tiêm và thông tin tiêm chủng của bé sẽ được đồng bộ với hệ thống thông tin tiêm chủng quốc gia.

Bác sĩ Trần thanh Phước đã có 25 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực Nhi khoa và y tế dự phòng. Hiện Bác sĩ đang làm việc tại phòng khám đơn nguyên vaccine thuộc trung tâm Nhi Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.