Khối u xương trên 20cm cực hiếm gặp được cắt bỏ thành công

Bệnh nhân Đ.N.H.T (19 tuổi) được các bác sĩ tại Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình và Y học thể thao Vinmec phát hiện khối u khổng lồ (trên 20 cm) nằm ở vị trí vùng tiểu khung sàn chậu rất hiếm gặp. Ước tính, mỗi năm tại Việt Nam chỉ có 5 – 10 ca, chiếm khoảng 5% các ca bệnh ung thư xương. Trước đó, bệnh nhân xuất hiện dấu hiệu tê bì vùng xương chậu gây hạn chế vận động, dáng đi bất thường. Bệnh nhân đã đi thăm khám tại rất nhiều cơ sở y tế nhưng đều nhận được chẩn đoán: chấn thương nhẹ phần mềm do chơi thể thao dù khối u đã lồi ra ngoài, chèn ép các tạng tiểu khung, gây phù nề và gây teo các cơ xung quanh.

Bệnh nhân ngay lập tức được hội chẩn với hội đồng ung thư bệnh viện. Hội đồng có sự tham gia của các chuyên gia nước ngoài và các giáo sư, bác sĩ đầu ngành trong nước đến từ các chuyên ngành phẫu thuật, xạ trị, hoá chất, chẩn đoán hình ảnh, giải phẫu bệnh, tâm lý, dinh dưỡng... Hội đồng ung thư bệnh viện quyết định: Phẫu thuật triệt căn khối u, xét bổ trợ sau mổ.

Với trường hợp này, bệnh nhân phải đối mặt với nguy cơ tử vong ngay trên bàn mổ do khối u được cung cấp bởi hệ thống mạch máu lớn và phức tạp, bệnh nhân có thể mất tới 10 lít máu. Việc tiếp cận khối u cũng là một thách thức do khối u đã chèn ép lên các cơ quan trọng yếu như hệ tiêu hoá, tiết niệu, cột sống, khung chậu, mạch máu. Trong quá trình phẫu thuật, nếu khối u chảy máu nhiều sẽ dẫn đến tình trạng không thể kiểm soát khi không bộc lộ rõ được khối u và các thành phần liên quan. Tuy nhiên, nếu không phẫu thuật, bệnh nhân sẽ đối mặt với khả năng teo cơ chân trái, đe dọa trực tiếp tới tính mạng.

GS.TS.BS Trần Trung Dũng – Giám đốc Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình – Y học Thể thao Bệnh viện ĐKQT Vinmec Times City cho biết: “Khối u xương khổng lồ như trong tiểu khung (giống như phụ nữ mang thai) đã gây chèn ép thần kinh toạ bên trái, khiến bệnh nhân tê bì teo cơ chân trái. Nếu không điều trị kịp thời không những chân trái mất chức năng mà ngay cả tính mạng cũng bị đe doạ. Do kích thước khối u tăng sẽ chèn ép và gây tắc hệ thống tiêu hoá hoặc tiết niệu. Vì vậy khối u cần phải loại bỏ sớm để giúp bệnh nhân phục hồi chức năng chi thể và tránh các biến chứng xa của hệ tiêu hoá và tiết niệu”.

Ngay sau có quyết đinh hội đồng ung thư các chuyên ngành ngoại khoa - Bệnh viện ĐKQT Vinmec Times City đã lập kế hoạch phẫu thuật tỉ mỉ với sự tham gia của các chuyên ngành sâu, trong đó các bác sĩ chính là các Giám đốc/Trưởng khoa các chuyên khoa: Chấn thương Chỉnh hình (GS.TS.BS Trần Trung Dũng, ThS.BSCKII Nguyễn Trần Quang Sáng, BSCKII Phạm Trung Hiếu), Tiêu hóa (PGS.TS.BS Phạm Đức Huấn), Tiết niệu (TS.BS Vũ Ngọc Thắng), Tim mạch (TS.BS Vũ Anh Dũng), Gây mê Giảm đau (ThS.BS Vũ Tuấn Việt), Chẩn đoán Hình ảnh (ThS.BS Nguyễn Văn Phấn)...

Cụ thể, 1 ngày trước ca phẫu thuật, các bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh tiến hành nút các mạch máu lớn cung cấp cho khối u, từ đó hạn chế tối đa lượng máu mất trong mổ. Vào ngày phẫu thuật, các bác sĩ tim mạch, tiêu hoá, tiết niệu tham gia mổ thì đầu. Các bác sĩ mạch máu sẽ bộc lộ và kiểm soát động mạch chậu, có thể tiến hành thắt mạch khi khối u chảy máu dữ dội. Bác sĩ tiết niệu sẽ phẫu tích giải phóng bàng quang, niệu quản ra khỏi khối u, và bác sĩ tiêu hoá sẽ phẫu tích bảo vệ đường tiêu hoá.

Sau đó, các chuyên gia Chấn thương chỉnh hình nhập cuộc, loại bỏ khối u thông qua 2 đường mổ phía bụng và phía sau đùi. Trong suốt các thì của cuộc đại phẫu, đội ngũ bác sĩ Gây mê giảm đau liên tục theo sát, căn chỉnh để giữ trạng thái ổn định cho bệnh nhân cũng như hạn chế tối đa biến chứng sau mổ. Kíp mổ hơn 30 bác sĩ, điều dưỡng, kỹ thuật viên làm việc liên tục không mêt mỏi trong nhiều giờ liền, tất cả cùng hướng đến mục tiêu vì sự hồi phục của bệnh nhân.

Ca đại phẫu “lịch sử” thành công có sự góp sức rất lớn của Trung tâm Công nghệ 3D trong Y học (VinUni). Khối u được in 3D nguyên mẫu với tỉ lệ 1:1 giúp các bác sĩ đánh giá trực quan, chính xác hình dạng, thể tích, tương quan khối u với các cơ quan quan trọng, qua đó lên kế hoạch phẫu thuật khối u triệt để và an toàn. Đặc biệt, các bác sĩ đã tiến hành mổ thực nghiệm trên mô hình 3D để tiên lượng khó khăn để đưa ra phương án mổ hợp lý và hạn chế tối đa biến chứng trước khi tiến hành mổ thật.

Trên thế giới, hiện chỉ có một vài trung tâm lớn áp dụng công nghệ in 3D tạo mô hình bệnh như thật để bác sĩ nghiên cứu trước ca mổ phức tạp. Ở Việt Nam, Vinmec là đơn vị đầu tiên và duy nhất ở thời điểm này. Hiện nay, các ca phẫu thuật về xương, khớp hay ung thư tại Vinmec 100% đều thực hiện quy trình tương tự: một lần mổ ảo trên phần mềm và một lần mổ thực nghiệm trên mô hình, sau khi thấy chắc chắn thì mới mổ chính thức trên người bệnh.

Cuộc đại phẫu kéo dài 8 tiếng và kết thúc thành công như mong đợi. Sau 3 ngày, bệnh nhân tỉnh táo trở lại, sinh hoạt bình thường Với tốc độ hồi phục nhanh chóng, bệnh nhân được ra viện ngày 20/9/2023, chỉ đúng một tuần sau cuộc đại phẫu. Hiện bệnh nhân cần đợi kết quả giải phẫu bệnh để xem có cần can thiệp xạ trị hay không, nhưng cũng chỉ là phương pháp bổ sung. Việc phẫu thuật khối u thành công là phương pháp điều trị tốt nhất với trường hợp ung thư xương này.

"Đây là một ca đại phẫu kéo dài và cực kì phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp đa chuyên khoa nhuần nhuyễn của các bác sĩ giàu kinh nghiệm, có chuyên môn cao. Với trường hợp hiếm gặp như thế này, ở trên thế giới chỉ có một số trung tâm chuyên sâu có thể tiến hành phẫu thuật; tại Việt Nam, sẽ rất hiếm bệnh viện có thể sẵn sàng nhân lực, thiết bị để xử lý khối u cũng như áp dụng chương trình phục hồi sớm sau mổ giúp bệnh nhân có thể xuất viện chỉ sau một tuần", PGS.TS.BS Phạm Đức Huấn, Giám đốc Trung tâm Tiêu hóa – Gan mật – Tiết niệu, Bệnh viện ĐKQT Vinmec Times City cho biết.

Ung thư xương là những khối u ác tính hiếm gặp có nguồn gốc từ xương với các tế bào trung mô nguyên thủy. Tuy là bệnh lí hiếm gặp, chỉ < 1% trong tất cả bệnh lý ung thư nhưng bệnh xảy ra chủ yếu ở trẻ em, cho đến lứa tuổi thanh thiếu niên trong độ tuổi từ 10 đến 20 và trong giai đoạn xương phát triển mạnh. Với nguyên nhân chưa được xác định, bệnh lý thường phát triển chậm và triệu chứng mơ hồ, không rõ ràng ở giai đoạn đầu, rất khó phát hiện bệnh nếu không chủ động tầm soát tại các cơ sở y tế có chuyên môn sâu về ung thư xương. Trường hợp như nam sinh trong bài, dù đã đi khám rất nhiều nơi nhưng không phát hiện bệnh do tính chất khối u này là u sụn, khó phát hiện bằng phương pháp chụp X-quang thông thường. Tại Việt Nam, tỉ lệ mắc mới ung thư xương chỉ 200 ca/năm nên việc các bác sĩ bỏ sót là dễ hiểu.

Tự hào là đơn vị đi đầu về phòng ngừa và điều trị ung thư xương, Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình – Y học Thể thao Vinmec sẽ tiếp tục với sứ mệnh nâng cao nhận thức và hiểu biết cộng động về u xương, ứng dụng công nghệ tiên tiến và phương pháp bảo tồn chi độc quyền để mang lại cuộc đời mới tươi sáng cho thế hệ tương lai của đất nước. Ung thư xương tuy quái ác nhưng hoàn toàn có thể tầm soát, chữa trị hiệu quả nếu các bậc phụ huynh có kiến thức khoa học và thường xuyên đưa con em mình kiểm tra sức khỏe định kỳ và phát hiện sớm.