Các dạng cong vẹo cột sống thường gặp

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Phạm Văn Minh - Bác sĩ Chấn thương chỉnh hình - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc. Bác sĩ đã có gần 45 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Chấn thương chỉnh hình.

Cột sống của chúng ta có xu hướng uốn cong tự nhiên, nhưng đối với những người bị vẹo cột sống đường cong bị phóng đại, thường ở dạng S hoặc C. Vẹo cột sống vô căn thường là phổ biến nhất và không xác định được nguyên nhân cụ thể.

Vẹo cột sống là một độ cong ngang của cột sống xảy ra thường xuyên nhất trong giai đoạn tăng trưởng ngay trước khi dậy thì. Vẹo cột sống có thể được gây ra bởi các điều kiện như: Bại não và loạn dưỡng cơ, nguyên nhân của hầu hết vẹo cột sống là không rõ.

Hầu hết các trường hợp vẹo cột sống là nhẹ, nhưng một số biến dạng cột sống tiếp tục nghiêm trọng hơn khi trẻ lớn lên.

Tình trạng vẹo cột sống hiện diện khi bạn sinh ra. Loại vẹo cột sống này xảy ra do cột sống không phát triển đầy đủ trong bụng mẹ. Cột sống được tạo thành từ các xương nhỏ gọi là đốt sống. Đôi khi các đốt sống này không hình thành đầy đủ khi đứa trẻ lớn lên trong bụng mẹ. Hoặc đối với một số trường hợp, có một hoặc nhiều hơn một cột sống không hình thành, điều này làm cho cột sống phát triển không đều sau khi một đứa trẻ được sinh ra.

Vẹo cột sống khởi phát sớm là khi xuất hiện đường cong trước tuổi dậy thì. Thông thường, vẹo cột sống khởi phát sớm là vô căn, có nghĩa là không xác định được nguyên nhân cụ thể.

Ở trẻ nhỏ các triệu chứng như: Vai không đều, đường viền không đối xứng của eo, hông không đều, đầu nghiêng đều có thể là dấu hiệu của vẹo cột sống ở trẻ dưới 10 tuổi.

Vẹo cột sống tự phát ở tuổi vị thành niên là một sự thay đổi hình dạng của cột sống trong quá trình tăng trưởng của trẻ. Điều này dẫn đến cột sống cong sang một bên và xoắn cùng một lúc. Tình trạng này có thể kéo lồng ngực ra khỏi vị trí, gây ra bướu ở một bên của xương sườn. Khi điều này xảy ra trong độ tuổi từ 10 đến 18, nó được gọi là vẹo cột sống tự phát ở tuổi vị thành niên (AIS).

Theo thời gian trong chứng thoái hóa cột sống ở người trưởng thành, các khớp xương và đĩa đệm có thể bị thoái hóa. Áp lực tạo ra bởi sự thoái hóa này có thể khiến cột sống bị cong.

Vẹo cột sống thần kinh cơ được gây ra bởi một tình trạng thần kinh hoặc cơ bắp.

Tình trạng thần kinh xảy ra khi có tổn thương não hoặc dây thần kinh do bệnh tật hoặc chấn thương. Chúng có thể ảnh hưởng đến các con đường thần kinh cơ bắp của cơ thể từ não xuống tủy sống.

Các tình trạng cơ bắp như loạn dưỡng cơ Duchenne hoặc teo cơ cột sống ngăn chặn các cơ hoạt động. Khi các cơ không hoạt động, vẹo cột sống có thể phát triển.

Vẹo cột sống syndromic là một dạng vẹo cột sống phát triển thứ phát sau một số loại hội chứng. Hội chứng là một tình trạng được tạo thành từ rất nhiều triệu chứng (dấu hiệu) xuất hiện cùng nhau.

Một số hội chứng mà vẹo cột sống có khả năng xảy ra là rối loạn mô liên kết (hội chứng Marfan và Ehlers-Danlos), trisomy 21, Prada-Willi, hội chứng Rett và hội chứng Beale.

Đây là tình trạng các phần trước của đốt sống (xương nhỏ tạo nên cột sống) phát triển chậm hơn so với phần sau trong thời thơ ấu.

Bệnh nhân mắc chứng kyphosis của Scheuermann thường bị đau lưng, đặc biệt là trong những năm đầu tuổi thiếu niên. Cơn đau này thường giảm khi gần đến tuổi trưởng thành. Trong hầu hết các trường hợp, các triệu chứng này vẫn khá nhất quán và chúng thường không xấu đi theo thời gian trừ những trường hợp nặng.

Các dấu hiệu và triệu chứng của vẹo cột sống có thể bao gồm:

• Vai không đều
• Một xương bả vai nổi bật hơn bên kia
• Vòng eo không đều
• Một bên hông cao hơn bên kia.

Hiện chưa xác định được nguyên nhân chính xác gây ra vẹo cột sống vô căn. Một số ý kiến cho rằng di truyền là một yếu tố. Các loại vẹo cột sống ít phổ biến hơn có thể được gây ra bởi:

• Điều kiện thần kinh cơ, chẳng hạn như bại não hoặc loạn dưỡng cơ.
• Dị tật bẩm sinh ảnh hưởng đến sự phát triển của xương cột sống
• Chấn thương hoặc nhiễm trùng cột sống.

Triệu chứng vẹo cột sống phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của độ cong. Đối với các trường hợp nhẹ đến trung bình, tình trạng này sẽ không ảnh hưởng nghiêm trọng đến các hoạt động và chức năng hàng ngày. Các trường hợp bị vẹo cột sống nghiêm trọng có thể gặp những hạn chế về thể chất.

Vẹo cột sống có nhiều dạng, mỗi dạng có tiêu chí chẩn đoán riêng và tuổi khởi phát cụ thể. Bởi vì vẹo cột sống là tình trạng thay đổi, nên việc chẩn đoán chính xác có thể khó khăn và điều đó có thể dẫn đến khó khăn trong việc xác định quá trình điều trị tốt nhất.