Nguyên nhân gây viêm ruột non

Ruột non là một phần của ống tiêu hoá. Viêm ruột non là một tình trạng gây ra rối loạn đường tiêu hóa thường gặp. Có rất nhiều nguyên nhân và yếu tố có thể dẫn đến tình trạng này như vi khuẩn, nấm hoặc không do tác nhân vi sinh như hoá chất, thuốc...

Ruột non là phần ống tiêu hoá nối giữa dạ dày và đại tràng, chiểu dài khoảng 7m, đường kính bình thường 3cm. Cấu tạo của ruột non từ trên xuống dưới gồm tá tràng nằm cố định bao quanh và dính vào đầu tụy; tiếp theo là hỗng tràng và hồi tràng cấu tạo xếp thành nhiều quai ruột gần như song song với nhau và được treo trong ổ bụng bởi mạc treo (một màng mỏng, một bờ dính với ruột và một bờ dính với thành bụng sau).

Ruột non đảm bảo các chức năng bao gồm:

• Hấp thu các chất điện giải, nước;
• Nơi tiêu hoá và hấp thu các chất dinh dưỡng glucid, lipid, protid và vitamin;
• Bài tiết ra dịch ruột, các nội tiết tố và globulin miễn dịch;
• Tạo ra nhu động để đẩy thức ăn và chất cặn bã sau khi được tiêu hóa hấp thu xuống đại tràng.

Bệnh viêm ruột non là tình trạng viêm xảy ra tại ruột non và có thể gây ra những dấu hiệu bất thường của cơ quan tiêu hoá. Viêm ruột non cũng là một trong các nguyên nhân gây đau ruột non, tiêu chảy...Nếu tình trạng viêm tiếp diễn thì những vị trí tổn thương thì sẽ tạo thành các vết loét. Ảnh hưởng tới chức năng của ruột non.

Những nguyên nhân có thể gây ra tình trạng viêm ruột non bao gồm:

• Viêm ruột do yếu tố vi sinh: Nhưng vi sinh vật gây bệnh bao gồm vi khuẩn, virus, vi nấm hay kí sinh trùng. Đây là nguyên nhân chính gây nên tình trạng viêm đường tiêu hóa ở hầu hết bệnh nhân. Vi sinh vật có thể gây những tác động đến niêm mạc ruột của bệnh nhân, gây nên viêm. Những yếu tố gây nhiễm vi sinh vật gây bệnh bao gồm ăn uống, chế biến không đúng các thực phẩm bị nhiễm khuẩn; nguồn nước sinh hoạt bị nhiễm tác nhân gây bệnh, đặc biệt là sử dụng nước ao hồ hay sông suối chưa được xử lý; vệ sinh cơ thể không đúng cách tạo điều kiện cho vi sinh vật có trong môi trường thuận lợi để phát triển và xâm nhập vào cơ thể; không rửa tay bằng xà phòng thường xuyên, đặc biệt là ở trẻ nhỏ.
• Bệnh Crohn: Là bệnh tổn thương có thể gặp ở bất kỳ đoạn nào của ống tiêu hóa, nhưng hay gặp nhất ở hỗng tràng và đại tràng. Trong đó tổn thương ở ruột non chiếm 30 - 40 %. Khi mắc bệnh người bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng báo gồm đau bụng, đi ngoài phân lỏng, giảm cân không rõ nguyên nhân thường xảy ra khi tổn thương rộng, sốt, biến chứng gây rò, áp xe, chảy máu.
• Lao ruột (Tuberculous Enteritis): Là tổn thương do vi khuẩn lao gây ra. Biểu hiện kèm theo các tổn thương khác ở phổi, màng bụng hoặc người bệnh có tiền sử bị lao.
• Bệnh viêm ruột non do Celiac: Là một bệnh liên quan tới miễn dịch, làm cho cơ quan tiêu hóa không thể dung nạp gluten. Từ đó gây ra viêm niêm mạc ruột, teo nhung mao, gây giảm hấp thu các chất dinh dưỡng. Triệu chứng bệnh bao gồm tiêu chảy, buồn nôn và nôn, đau bụng, đầy bụng...
• Viêm ruột non do nguyên nhân viêm mạch hoặc các bệnh tự miễn khác bao gồm: Viêm nút động mạch, bệnh Henoch-Schönlein, Behcet, lupus ban đỏ hệ thống...
• Viêm ruột non do xuất huyết thành ruột non: Xuất huyết có thể thấy trên người có tiền sử dùng thuốc chống đông máu, hoặc mắc bệnh liên quan tới rối loạn đông máu. Biểu hiện lâm sàng gồm đau bụng quanh rốn, hoặc đau một vùng kèm theo bí trung đại tiện, bụng chướng...
• Viêm loét ruột non do thuốc: Việc sử dụng thường xuyên một số loại thuốc chống viêm không steroid là một trong những nguyên nhân dẫn tới viêm và loét thành ruột non. Người bệnh thường xuất hiện biểu hiện sau khi dùng thuốc như đau bụng, tiêu chảy, đi ngoài ra mau...
• Viêm ruột non do thiếu máu nuôi dưỡng (Ischemic Enteritis): Nguyên nhân do tắc động tĩnh mạch mạc treo ruột cấp hoặc mãn tính. Trong tình trạng cấp tính thì thường tắc gần hoặc hoàn toàn động tĩnh mạch mạc treo gây biểu hiện đau bụng dữ dội, buồn nôn và nôn, đại tiện ra máu nên cần điều trị sớm. Trường hợp tắc mạn tính thường biểu hiện không rõ ràng.
• Bệnh không dung nạp Lactose: Người bệnh không có men tiêu hóa lactose gây ra bất dung nạp. Nếu sử dụng các thực phẩm có chứa lactose thường sẽ gây ra đau bụng, đi ngoài nhiều lần và các triệu chứng thuyên giảm khi ngừng cung cấp lactose.

Tùy vào từng nguyên nhân gây ra viêm ruột non mà có những ảnh hưởng tới sức khỏe người bệnh khác nhau. Một số những ảnh hưởng của viêm ruột non bao gồm:

• Gây ra những triệu chứng ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống của người bệnh như: Đau vùng bụng, rối loạn tiêu hoá như buồn nôn, nôn mửa, ăn uống không ngon miệng, tiêu chảy, sụt cân...
• Trong một số trường hợp viêm ruột cấp tính có thể gây ra đau bụng, sốt, tiêu chảy và có thể gây ra mất nước. Nếu người bệnh không được điều trị sớm sẽ gây ra rối loạn điện giải có thể nguy hiểm tới tính mạng.
• Khi tình trạng viêm ruột thành ruột kéo dài gây các vết loét thì ruột non sẽ mất khả năng xử lý thức ăn, đào thải chất thải và hấp thụ nước, dẫn đến tiêu chảy mạn. Những vết trầy nhỏ hình thành bên trong thành ruột non có thể gây đau ruột non và đi ngoài ra máu.
• Ngoài ra, trong bệnh crohn các bộ phận khác trên cơ thể cũng có thể bị ảnh hưởng như mắt, da và các khớp xương. Những người bị bệnh crohn cũng có thể bị viêm mắt, viêm khớp và mắc các bệnh rối loạn về trên da. Không chỉ vậy, bệnh lý này còn làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư đường tiêu hoá. Cho nên cần được điều trị và đúng cách nhằm hạn chế sự phát triển của bệnh, hạn chế nguy cơ tái phát.
• Bệnh thường khiến cho ruột non giảm hấp thu chất dinh dưỡng, từ đó làm cơ thể không được cung cấp đủ dinh dưỡng. Có thể gây ra một số bệnh liên quan tới nhiễm trùng, thiếu máu thiếu sắt hay thiếu B12...
• Với trường hợp viêm ruột do tắc mạch nếu không điều trị sẽ gây ra hoại tử ruột, phá vỡ niêm mạc ruột giải phóng vi sinh vật gây bệnh ra ngoài ổ bụng.

Như vậy, viêm ruột non cũng có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm tới tính mạng tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh.

Người bệnh bị viêm ruột non không phải lúc nào cũng cần phải điều trị. Những trường hợp xuất hiện các biểu hiện nhẹ và viêm do nhiễm virus thì hầu hết có thể tự khỏi trong vòng một vài ngày. Tuy nhiên, trong một số trường hợp thì cần được chăm sóc y tế, bạn nên đến bệnh viện ngay nếu nhận thấy các dấu hiệu bao gồm:

• Các triệu chứng bệnh kéo dài nhiều hơn 2 ngày mà không thuyên giảm hoặc tăng lên;
• Tiêu chảy kéo dài trong khoảng từ 3 đến 4 ngày;
• Biểu hiện rối loạn tiêu hoá kèm theo sốt cao hơn 38oC;
• Có các dấu hiệu mất nước như khô miệng, da nhăn nheo, mắt trũng, tiểu ít và sẫm màu;
• Trẻ nhỏ có các biểu hiện như tiêu chảy kèm theo li bì, mệt lả, bú kém, nôn nhiều;
• Thấy xuất hiện máu trong phân;
• Đau bụng nhiều, kèm theo bí trung đại tiện, nôn.

Viêm ruột non là bệnh khá thường gặp do nhiều nguyên nhân gây ra. Điều quan trọng để điều trị là tìm được nguyên nhân gây ra bệnh. Nếu như xuất hiện các dấu hiệu bất thường của hệ tiêu hoá kéo dài hoặc triệu chứng nghiêm trọng thì cần thăm khám để biết cụ thể nguyên nhân và điều trị hợp lý.