Công dụng của thuốc Aminazin

Thuốc Aminazin là thuốc chống loạn thần được sử dụng trong việc chống nôn và chống loạn vận động. Vậy thuốc Aminazin có tác dụng gì?

Trước khi tìm hiểu về công dụng của thuốc Aminazin, chúng ta hãy cùng hiểu Aminazin là thuốc gì?.

Thuốc Aminazin hay còn được gọi là clorpromazin là thuốc chống loạn thần có tác dụng chống nôn và chống loạn vận động. Clorpromazin là một dẫn chất của phenothiazin với công dụng chính là hướng tâm thần. Ngoài ra, thuốc Aminazin có tác dụng an thần, kháng sinh, chống nôn và kháng serotonin và được điều trị các tình trạng như:

• Những thể tâm thần phân liệt
• Giai đoạn hưng cảm của rối loạn lưỡng cực
• Buồn nôn hoặc nôn, những chứng nấc khó điều trị
• An thần trước phẫu thuật
• Bệnh porphyrin cấp gián cách
• Hỗ trợ điều trị bệnh uốn ván

Thuốc chống loạn thần là những chất đối kháng dopamin, thuốc chẹn thụ thể D2-dopamin ở những đường thể vân liềm đen, củ phễu, giữa vỏ và giữa hồi viền của não. Bên cạnh đó, thuốc Aminazin đối kháng các thụ thể dopamin của hành tuỷ và phần trước hạ khâu não. Công dụng chống loạn thần do khả năng chẹn các thụ thể D2 của vùng giữa vỏ não và giữa hồi viền. Còn với công dụng chống nôn là do chẹn các thụ thể dopamin ở vùng kích thích thụ thể hoá học của tuỷ và do phong bế dây thần kinh phế vị đường tiêu hoá. Tác dụng này có thể được tăng cường bởi các tác dụng an thần, kháng histamin, kháng cholinergic của các phenothiazin. Công dụng an thần và bình thản là do khả năng chẹn alpha-adrenergic và đối kháng histamin H1 của các phenothiazin.

Ngoài ra, một số tác dụng khác của thuốc không được liệt kê trên nhãn thuốc đã được phê duyệt, nhưng một số trường hợp bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc Aminazin. Vì vậy, trước khi dùng thuốc hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ.

Thuốc Aminazin được bào chế dưới dạng dung dịch tiêm, có thể tiêm bắp với dung dịch pha loãng Aminazin bằng dung dịch natri clorid để phòng kích ứng nơi tiêm và tiêm tĩnh mạch chỉ dùng khi bị nấc nặng hoặc trong bệnh uốn ván, khi phẫu thuật. Liều lượng sử dụng thuốc sẽ dựa trên tình trạng bệnh và độ tuổi của người bệnh.

• Đối với bệnh loạn tâm thần: Người bệnh cần được tiêm bắp khi có những rối loạn nặng, với liều khởi đầu 25-50mg và có thể tiêm nhắc lại trong 1 giờ và sau đó cách nhau 3-12 giờ một lần. Liều lượng tối đa là 1 gram/ngày.
• Điều trị buồn nôn và nôn: Trước tiên người bệnh được tiêm bắp 25mg và sau đó có thể tiêm từ 25-50mg, tiêm cách nhau từ 3-4 giờ một lần nếu cần.
• An thần trước phẫu thuật: Liều lượng tiêm trước phẫu thuật là tiêm bắp 12,5-25mg.
• Điều trị nấc: Người bệnh tiêm bắp với liều lượng từ 25-50mg/lần, ngày tiêm từ 3-4 lần hoặc tiêm truyền tĩnh mạch từ 25-50mg pha loãng trong 500-1000ml dung dịch tiêm natri clorid và truyền chậm với tốc độ 1ml/phút, đồng thời theo dõi huyết áp trong quá trình điều trị.
• Điều trị rối loạn chuyển hóa porphyrin: liều lượng tiêm bắp 25mg/lần và cách nhau 6-8 giờ cho tới khi có thể uống thuốc.
• Hỗ trợ điều trị uốn ván: Tiêm bắp với liều 25-50mg/lần, 3-4 lần/ngày với liều có thể tăng dần nếu cần. Truyền tĩnh mạch 25-50mg pha loãng với nồng độ ít nhất là 1mg/ml bằng dung dịch tiêm natri clorid và truyền với tốc độ 1ml/phút.

Thuốc Aminazin có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong và thường gặp có thể kể đến như:

• Buồn ngủ
• Thờ ơ
• Đi bộ dạng kéo lê
• Bồn chồn
• Lo lắng
• Căng thẳng
• Chuyển động bất thường như chậm hoặc thậm chí không kiểm soát được
• Khó ngủ, khó duy trì giấc ngủ
• Thay đổi màu sắc da
• Khô miệng
• Sưng mũi
• Tăng sự thèm ăn, tăng cân
• Vú tiết sữa, ngực to ra
• Mất kinh
• Giảm khả năng tình dục
• Tiểu khó
• Co hẹp hoặc giãn đồng tử
• Cảm sốt
• Cứng cơ bắp
• Mất thị lực, đặc biệt là ban đêm nhìn mọi thứ thành màu nâu

Trước khi kê đơn thuốc, bác sĩ luôn cân nhắc lợi ích và hiệu quả mà thuốc Aminazin mang lại. Khi dùng Aminazin vẫn có thể xảy ra tác dụng không mong muốn. Do vậy, khi có biểu hiện những triệu chứng bất thường, đặc biệt là khi xảy ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng với những dấu hiệu kèm theo như chóng mặt nghiêm trọng, khó thở, phát ban,... người bệnh cần thông báo ngay cho bác sĩ, điều dưỡng để được can thiệp y tế ngay lập tức.

Một số lưu ý khi sử dụng Aminazin bao gồm:

• Thông báo tiền sử dị ứng với Aminazin phản ứng quá mẫn với bất kỳ dị ứng nào khác. Aminazin có thể chứa các thành phần của thuốc không hoạt động và có thể gây ra phản ứng dị ứng hoặc các vấn đề nghiêm trọng khác.
• Thông báo các loại thuốc bạn đang sử dụng bao gồm thuốc được kê toa, không kê toa, thảo dược và thực phẩm chức năng, các loại thực phẩm, thuốc nhuộm hay chất bảo quản.
• Chống chỉ định dùng Aminazin với người bệnh có nguy cơ bị glaucoma do khép góc và bí tiểu bởi rối loạn niệu đạo và tuyến tiền liệt.
• Thận trọng sử dụng với những trường hợp thân nhiệt tăng cao thì cần phải ngưng điều trị bởi vì dấu hiệu này có thể là một trong những yếu tố của hội chứng ác tính gây ra bởi thuốc an thần kinh. Ngoài ra cũng cần cảnh giác với một số tình trạng như người lớn tuổi như an thần, hạ huyết áp, bệnh nhân bị liệt rung, bệnh nhân bị bệnh tim mạch nặng, suy thận, suy gan.
• Tăng cường theo dõi khi điều trị cho người bệnh bị động kinh do chlorpromazine có thể làm giảm ngưỡng gây động kinh.
• Đối với phụ nữ đang mang thai thì cần được giới hạn thời gian dùng thuốc khi mang thai, nên cần giảm liều vào giai đoạn cuối của thai kỳ, đồng thời cần theo dõi chức năng thần kinh và tiêu hoá ở trẻ sơ sinh trong một thời gian.
• Đối với phụ nữ đang cho con bú thì không cho con bú trong thời gian điều trị chlorpromazine được bài tiết qua sữa mẹ.

Nếu bạn quên sử dụng một liều thuốc Aminazin, hãy bổ sung lại trong thời gian càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu thời điểm bạn nhớ ra gần với thời điểm của liều tiếp theo, hãy bỏ qua liều đã quên và tiếp tục tiêm thuốc như lịch trình ban đầu. Không được sử dụng với lượng thuốc nhiều hơn so với phác đồ điều trị. Sử dụng thuốc quá liều Aminazin hoặc nuốt phải có thể gây ra những triệu chứng nghiêm trọng như buồn nôn, nôn, đau bụng, khó thở, ngất đi,...

Một số loại thuốc có thể gây tương tác với Aminazin bao gồm:

• Chống chỉ định phối hợp với levodopa
• Alcool: bởi vì rượu làm tăng tác dụng an thần của thuốc an thần kinh, việc giảm sự tập trung có thể gây nguy hiểm khi lái xe hoặc sử dụng máy móc.
• Guanethidine và những thuốc cùng nhóm: chlorpromazine ức chế tác dụng hạ huyết áp của guanethidine thì nên thay bằng một thuốc hạ huyết áp khác.
• Lithium: gây ra tình trạng lú lẫn và đôi khi tăng nhanh lithium huyết
• Sultopride: tăng nguy cơ loạn nhịp thất và chủ yếu gây xoắn đỉnh và do phối hợp với tác dụng điện sinh lý.
• Thuốc điều trị đái tháo đường: chlorpromazine liều cao có thể làm tăng đường huyết. Báo cho người bệnh để tăng cường tự theo dõi đường huyết và đường niệu. Tuỳ thuộc vào tình hình có thể chỉnh liều thuốc điều trị đái tháo đường trong thời gian phối hợp với thuốc an thần kinh và sau khi ngưng điều trị.
• Muối, hydroxyde và oxyde của Al, Mg và Ca: giảm hấp thu đường tiêu hoá của thuốc an thần kinh. Có thể sử dụng thuốc cách xa nhau trên 2 giờ.
• Thuốc điều trị cao huyết áp là tăng tác dụng hạ huyết áp và nguy cơ hạ huyết áp tư thế do phối hợp tác dụng.
• Thuốc gây ức chế thần kinh trung ương: dẫn xuất của morphine giảm đau và chống ho, hầu hết các thuốc kháng histamine H1, benzodiazepine, barbiturate, clonidine và những thuốc cùng nhóm: tăng ức chế thần kinh trung ương và có thể gây hậu quả nặng nhất đối với những cần hoạt động tập trung.
• Atropine và các chất có tác động giống atropine: tăng tác dụng ngoại ý của nhóm atropine kiểu gây táo bón, bí tiểu và khô miệng.

Bảo quản thuốc Aminazin với dạng dung dịch tiêm truyền ở nhiệt độ phòng dưới 30 độ C, tránh ánh sáng và tránh những nơi ẩm ướt. Không bảo quản Aminazin ở nơi ẩm thấp hay trong ngăn đá và tránh xa nguồn nhiệt và ngọn lửa. Mỗi loại thuốc khác nhau sẽ có những cách bảo quản khác nhau, vì vậy hãy đọc kỹ hướng dẫn bảo quản thuốc Aminazin trên bao bì, hoặc hỏi dược sĩ. Để thuốc Aminazin tránh xa tầm với của trẻ em và thú nuôi trong gia đình. Khi thuốc đã quá hạn sử dụng hoặc đã bị hỏng không thể dùng được nữa hãy vứt bỏ và xử lý thuốc đúng quy trình. Không được tự ý vứt thuốc Aminazin vào môi trường như đường ống dẫn nước hoặc toilet trừ khi có yêu cầu.