Thuốc Azithromycin: Công dụng, chỉ định và lưu ý khi dùng

Kháng sinh nhóm Macrolid (thuốc Azithromycin, thuốc Erythromycin...) là những kháng sinh được sử dụng rộng rãi trong việc điều trị các bệnh lý nhiễm khuẩn. Vậy cần lưu ý những gì khi sử dụng thuốc Azithromycin để chữa nhiễm trùng do vi khuẩn?

Thuốc Azithromycin được sử dụng để điều trị các bệnh lý nhiễm khuẩn. Đây là kháng sinh thuộc nhóm macrolid, hoạt động bằng cách ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn.

Viên uống Azithromycin sẽ không có tác dụng đối với các bệnh nhiễm trùng do virus (như cảm lạnh thông thường, cúm). Việc lạm dụng hoặc dùng sai chỉ định bất kỳ loại kháng sinh nào (trong đó có thuốc Azithromycin) đều có thể dẫn đến hiện tượng vi khuẩn đề kháng kháng sinh.

Tìm hiểu kỹ tất cả hướng dẫn sử dụng thuốc trước khi điều trị nhiễm khuẩn bằng thuốc Azithromycin. Viên uống Azithromycin sử dụng đường miệng, một lần mỗi ngày trước hoặc sau ăn theo chỉ định của bác sĩ. Người bệnh có thể uống thuốc sau bữa ăn nếu bị đau dạ dày. Liều lượng Azithromycin phụ thuộc mức độ bệnh nhiễm khuẩn, tình trạng sức khỏe và đáp ứng điều trị của bệnh nhân. Riêng đối với trẻ em, liều lượng thuốc Azithromycin tính theo cân nặng.

Đối với thuốc Azithromycin dạng hỗn dịch, trước khi sử dụng cần lắc đều chai thuốc. Định liều thuốc cẩn thận bằng dụng cụ đo đặc biệt, không nên sử dụng thìa gia dụng có thể sai liều thuốc. Nếu trẻ nôn trong vòng 30 phút sau uống thuốc, phụ huynh hãy gọi cho bác sĩ để xem trẻ có cần lặp lại liều đó hay không.

Sử dụng viên uống Azithromycin theo đúng liều lượng và thời gian, tiếp tục dùng ngay cả khi các triệu chứng nhiễm khuẩn biến mất. Việc ngừng thuốc quá sớm có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn tiếp tục phát triển, dẫn đến nhiễm trùng trở lại.

Các thuốc kháng axit dạ dày chứa nhôm hoặc magiê có thể làm giảm sự hấp thu của azithromycin nếu dùng cùng lúc. Do đó, nếu người bệnh dùng thuốc kháng axit có chứa nhôm hoặc magiê, hãy uống các thuốc đó cách ít nhất 2 giờ (trước hoặc sau) liều thuốc Azithromycin.

XEM THÊM: Tác dụng phụ có thể gặp khi sử dụng kháng sinh Azithromycin

Các triệu chứng hay gặp của thuốc Azithromycin bao gồm:

• Khó chịu ở dạ dày;
• Tiêu chảy phân lỏng;
• Buồn nôn, nôn ói;
• Đau bụng.

Nếu bất kỳ tác dụng phụ nào của thuốc Azithromycin kéo dài hoặc nặng hơn, người bệnh cần liên hệ bác sĩ để được chỉ dẫn.

Một số tác dụng phụ ít xảy ra hơn của thuốc Azithromycin bao gồm:

• Thay đổi thính giác (như giảm thính lực, điếc);
• Các vấn đề về mắt (như sụp mí mắt, nhìn mờ);
• Khó nói, nuốt khó, yếu cơ;
• Dấu hiệu bệnh lý gan (như mệt mỏi bất thường, buồn nôn, nôn dai dẳng, đau bụng dữ dội, vàng mắt, vàng da, nước tiểu sẫm màu).

Một số tác dụng phụ nghiêm trọng của thuốc Azithromycin cần chăm sóc y tế:

• Nhịp tim nhanh hoặc không đều;
• Chóng mặt dữ dội;
• Ngất xỉu.

Thuốc Azithromycin có thể gây nên tình trạng tiêu chảy do vi khuẩn Clostridium difficile (vi khuẩn kháng thuốc). Tình trạng có thể xảy ra ngay lập tức hoặc sau vài tuần đến vài tháng ngừng thuốc. Không sử dụng thuốc chống tiêu chảy hoặc các opioid khi bệnh nhân đột ngột tiêu chảy dai dẳng, đau bụng, co thắt đường tiêu hóa, tiêu ra phân có máu, chất nhầy.

Sử dụng thuốc Azithromycin kéo dài hoặc lặp lại có thể dẫn đến nhiễm nấm miệng, nấm âm đạo hoặc nhiễm các loại nấm men khác. Liên hệ với bác sĩ khi miệng xuất hiện các mảng trắng, thay đổi dịch tiết âm đạo hoặc các triệu chứng nhiễm nấm khác.

Tình trạng dị ứng thuốc có thể xảy ra khi sử dụng viên uống Azithromycin (tỷ lệ không cao). Nhận biết dấu hiệu dị ứng thuốc nghiêm trọng của thuốc Azithromycin như sốt kéo dài, sưng hạch bạch huyết, phát ban, sưng ngứa các bộ phận cơ thể, chóng mặt, khó thở. Phản ứng dị ứng có thể xảy ra ngay cả khi đã ngừng thuốc.

Trước khi dùng thuốc Azithromycin, người bệnh hãy cho bác sĩ hoặc dược sĩ biết nếu bệnh nhân bị dị ứng với hoạt chất này hoặc các kháng sinh khác cùng nhóm (như erythromycin, clarithromycin, telithromycin) hoặc bất kỳ dị ứng nào khác. Ngoài ra, người bệnh cần cho bác sĩ hoặc dược sĩ biết về tiền sử bệnh, đặc biệt là: bệnh gan, bệnh thận, một số bệnh về cơ nhất định (bệnh nhược cơ).

Thuốc Azithromycin có thể ảnh hưởng đến nhịp tim (kéo dài QT). QT kéo dài tuy hiếm gặp nhưng có thể gây ra nhịp tim nhanh, nhịp không đều nghiêm trọng (hiếm khi gây tử vong) và các triệu chứng khác (chóng mặt nặng, ngất xỉu). Trong trường hợp này, người bệnh cần được chăm sóc y tế ngay lập tức.

Nguy cơ kéo dài QT có thể tăng lên nếu bệnh nhân mắc một số bệnh lý nhất định hoặc đang dùng các loại thuốc có thể gây kéo dài QT. Vì vậy trước khi sử dụng thuốc Azithromycin, người bệnh cần cho bác sĩ hoặc dược sĩ biết tất cả các loại thuốc đang dùng và các vấn đề về tim nếu có (suy tim, nhịp tim chậm, QT kéo dài trong ECG), tiền sử gia đình có QT kéo dài trong điện tâm đồ, có thân nhân đột tử do tim.

Mức độ kali hoặc magiê thấp trong máu cũng có thể làm tăng nguy cơ kéo dài QT. Nguy cơ này có thể tăng lên nếu bệnh nhân sử dụng một số loại thuốc (như thuốc lợi tiểu) hoặc nếu người bệnh đổ mồ hôi nhiều, tiêu chảy hoặc nôn mửa. Thuốc Azithromycin có thể khiến vắc-xin vi khuẩn sống giảm độc lực (như vắc-xin thương hàn ) không hoạt động. Vì vậy, người bệnh không tiêm chủng trong khi sử dụng thuốc Azithromycin trừ khi bác sĩ yêu cầu.

Ngoài ra, một số đối tượng cần lưu ý khi sử dụng thuốc Azithromycin như sau:

• Người lớn tuổi là đối tượng nhạy cảm hơn với các tác dụng phụ của thuốc Azithromycin, đặc biệt là kéo dài QT.
• Trẻ sơ sinh (đặc biệt là dưới 6 tuần) có thể có nguy cơ cao mắc một số vấn đề nghiêm trọng về dạ dày khi dùng thuốc Azithromycin, phụ huynh cần liên hệ với bác sĩ ngay lập tức nếu thấy con bị nôn mửa hoặc cáu kỉnh khi bú.
• Trong thời kỳ mang thai và cho con bú, thuốc Azithromycin chỉ nên được sử dụng khi thật cần thiết và sau khi đã thảo luận về những rủi ro và lợi ích với bác sĩ.

Tương tác thuốc có thể thay đổi cách hoạt động của thuốc Azithromycin hoặc tăng nguy cơ mắc các tác dụng phụ nghiêm trọng. Người bệnh cần liệt kê danh sách tất cả các sản phẩm đang sử dụng (bao gồm thuốc theo toa/không toa và các thảo dược) sau đó chia sẻ với bác sĩ và dược sĩ, không được tự ý bắt đầu/ngừng/thay đổi liều lượng của bất kỳ loại thuốc nào mà không có sự chấp thuận của bác sĩ.

Nhiều loại thuốc ngoài thuốc Azithromycin có thể ảnh hưởng đến nhịp tim (kéo dài QT), bao gồm amiodarone, chloroquine, disopyramide, dofetilide, dronedarone, hydroxychloroquine, ibutilide, pimozide, procainamid, quinidin, sotalol...

Thuốc Azithromycin chỉ được kê cho tình trạng nhiễm khuẩn hiện tại, không sử dụng thuốc Azithromycin để phòng ngừa một bệnh nhiễm trùng khác trừ khi được bác sĩ yêu cầu. Nếu lạm dụng thuốc Azithromycin hoặc sử dụng một cách bừa bãi sẽ làm tăng nguy cơ tác dụng phụ và trở thành tình trạng kháng kháng sinh. Vì thế, bệnh nhân nên lựa chọn các cơ sở y tế uy tín, có chuyên môn tốt để điều trị bệnh và hướng dẫn sử dụng thuốc kháng sinh hiệu quả nhất.

Nguồn tham khảo: webmd.com