Đau ngực không do tim bắt nguồn từ nguyên nhân trào ngược dạ dày thực quản (Phần 2)

Bài viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Các cơ chế cơ bản chính của đau ngực không do tim bao gồm trào ngược dạ dày thực quản, rối loạn chức năng thực quản và quá mẫn thực quản. Bệnh trào ngược dạ dày thực quản có thể là nguyên nhân phổ biến nhất của đau ngực không do tim.

Cơ chế mà trào ngược dạ dày thực quản gây ra đau ngực không do tim vẫn chưa được hiểu rõ. Vẫn chưa rõ tại sao thực quản tiếp xúc với dịch vị ở một số bệnh nhân lại gây ra chứng ợ nóng và ở những người khác thì đau ngực.

Đặc điểm của các đợt trào ngược riêng lẻ (thời gian và mức độ pH) đã được đề xuất để ảnh hưởng đến các triệu chứng của bệnh nhân. Smith và cộng sự đã nghiên cứu 25 người bị đau ngực không do tim để xác định mối liên hệ giữa cảm giác đau trong GERD và pH của dịch trào ngược. Họ phát hiện ra rằng tất cả 25 bệnh nhân đều giảm đau khi truyền dung dịch có pH 1 và 1,5 vào thực quản. Các sự kiện trào ngược dẫn đến đau kéo dài hơn đáng kể so với những trường hợp không đau và thường liên quan đến một đợt đau gần đây trước đó.

Các cơ chế cơ bản khác nhau đã được gợi ý là dẫn đến quá mẫn thực quản ở bệnh nhân đau ngực không do tim. Chúng bao gồm sự nhạy cảm ngoại vi của các hướng cảm giác thực quản dẫn đến phản ứng cao hơn với các kích thích sinh lý và bệnh lý và điều chỉnh chức năng thần kinh hướng tâm ở cấp độ rễ lưng cột sống hoặc hệ thần kinh trung ương.

Trong 1 nghiên cứu, đối tượng khỏe mạnh được truyền dịch thực quản đoạn xa bằng nước muối thông thường hoặc axit clohydric 0,1 N. Các phản ứng tri giác đối với sự căng phồng bóng thực quản trong miệng được đánh giá bằng cách sử dụng barostat điện tử. So với nước muối, truyền dịch axit làm giảm ngưỡng cảm nhận (cảm giác vô hại) và có xu hướng giảm ngưỡng đau (cảm giác phản cảm). Nghiên cứu này đã chứng minh sự nhạy cảm ngắn hạn của các con đường hướng tâm cảm ứng cơ học bằng cách tiếp xúc thoáng qua với axit.

Các tác giả gợi ý rằng ở những bệnh nhân bị đau ngực không do tim, trào ngược axit gây ra sự nhạy cảm của thực quản, sau đó có thể làm thay đổi cách thực quản cảm nhận khác với sự giãn nở bình thường của thực quản.

Sarkar và cộng sự tuyển chọn 19 tình nguyện viên khỏe mạnh và 7 bệnh nhân đau ngực không do tim. Axit clohydric được truyền vào một bóng được đặt ở thực quản đoạn xa trong 30 phút. Các phản ứng cảm giác đối với kích thích điện được theo dõi trong thực quản xạ tiếp xúc với axit và thực quản gần không tiếp xúc trước và sau khi truyền.

Ở những người khỏe mạnh, việc truyền axit vào thực quản xa làm giảm ngưỡng đau ở thực quản trên. Bệnh nhân đau ngực không do tim đã có ngưỡng đau thực quản khi nghỉ ngơi thấp hơn so với người khỏe mạnh. Sau khi truyền dịch axit, ngưỡng đau của họ ở phần gần thực quản giảm hơn nữa và trong một thời gian dài hơn so với trường hợp của những người khỏe mạnh.

Ngoài ra, có sự giảm ngưỡng đau sau khi truyền axit vào thành ngực trước. Nghiên cứu này đã chứng minh sự phát triển của chứng dị ứng thứ phát (nội tạng quá mẫn cảm với kích thích vô hại ở mô bình thường gần vị trí tổn thương mô) ở thực quản gần do tiếp xúc với axit lặp đi lặp lại của thực quản xa.

Quá mẫn cảm nội tạng và đau theo khoanh thần kinh đồng thời rất có thể được gây ra bởi sự nhạy cảm trung tâm (sự gia tăng tính kích thích của các tế bào thần kinh tủy sống do kích hoạt các sợi C cảm giác ở vùng tổn thương mô).

Một lời giải thích khác về cách GERD có thể gây ra đau ngực đã được cung cấp bởi các nghiên cứu sử dụng siêu âm trong lòng ống tần số cao. Balaban và cộng sự đã chứng minh mối tương quan theo thời gian giữa các cơn co thắt liên tục của cơ dọc thực quản và đau ngực thực quản tự phát cũng như kích thích. Trong một nghiên cứu tiếp theo, các tác giả gợi ý rằng thời gian co thực quản kéo dài quyết định loại triệu chứng mà bệnh nhân nhận thấy. Ợ chua có liên quan đến các cơn co thắt thời gian ngắn hơn, trong khi đau ngực liên quan đến các cơn co thắt thời gian dài hơn. Trong một nghiên cứu gần đây, các tác giả cho rằng độ dày cơ thực quản nếu không có bất thường về nhu động thực quản, có thể dẫn đến các triệu chứng đau ngực.

Các nghiên cứu đã chứng minh rằng bệnh nhân đau ngực không do tim có bằng chứng về GERD (phát hiện qua nội soi và/hoặc đo pH thực quản bất thường) thường đáp ứng với điều trị bằng các liệu pháp chống trào ngược.

Từ 78% -92% bệnh nhân đau ngực không do tim có bằng chứng khách quan về GERD cho thấy các triệu chứng được cải thiện khi điều trị bằng thuốc chống trào ngược. Ngược lại, đáp ứng với điều trị thuốc kháng tiết axit PPI ở bệnh nhân đau ngực không do tim không có bằng chứng khách quan về GERD dao động từ 10% đến 14%.

It Kushnir và cộng sự đã chứng minh rằng xác suất kết hợp triệu chứng dương tính và thời gian tiếp xúc với axit tăng cao dự đoán đáp ứng với điều trị PPI ở bệnh nhân đau ngực không do tim. Khi được sử dụng theo thứ bậc, đáp ứng với điều trị chống trào ngược được dự đoán khi các thông số GERD (thời gian tiếp xúc với axit, xác suất liên kết triệu chứng và chỉ số triệu chứng) đều bất thường và kém nhất khi tất cả đều bình thường. Những dữ liệu này cho thấy mối quan hệ nhân quả giữa GERD của bệnh nhân và các triệu chứng đau ngực.

Hiện nay, Nội soi thực quản dạ dày sẽ giúp phát hiện bệnh sớm và có biện pháp xử lý kịp thời bệnh lý trào ngược dạ dày thực quản. Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện uy tín, được đông đảo người bệnh tin tưởng thăm khám và điều trị bệnh. Khách hàng lựa chọn nội soi dạ dày thực quản tại Vinmec sẽ tận hưởng những ưu điểm như:

• Các bác sĩ dày dạn kinh nghiệm trong nội soi.
• Các phương tiện trang thiết bị hiện đại, đạt hiệu quả điều trị cao: Hệ thống C-Am, máy siêu âm trong mổ giúp cho định vị rõ vị trí và giúp cho phẫu thuật viên theo dõi tình trạng người bệnh trong và sau mổ để có thể mang lại kết quả nội soi tốt, hạn chế biến chứng trong và sau mổ. Hệ thống máy nội soi ống soi mềm hiện đại nhất của Đức cho hình ảnh rõ nét chính xác, dễ sử dụng.
• Các thiết bị dụng cụ tiêu hao trong mổ được qua các quy trình kiểm tra tiệt khuẩn nghiêm ngặt, Vinmec chỉ sử dụng sản phẩm chất lượng cao và đặc biệt là chỉ sử dụng 1 lần để đảm bảo vô trùng và mang đến đến kết quả tốt cho bệnh nhân.
• Với các phương tiện hiện đại, chẩn đoán chính xác, lựa chọn phương pháp mổ phù hợp, khách hàng chỉ dùng 1 liều kháng sinh dự phòng duy nhất, không phải dùng kháng sinh liều cao kéo dài, không đau, thời gian nằm viện ngắn, chỉ từ 1- 2 ngày. Do đó, tiết kiệm được chi phí điều trị
• Dịch vụ chuyên nghiệp: Hệ thống phòng bệnh văn minh hiện đại, mỗi bệnh nhân một phòng bệnh được phục vụ toàn diện từ theo dõi các thông số bệnh, các bữa ăn, chế độ nghỉ ngơi, tập luyện, giáo dục sức khỏe, mỗi phòng bệnh được trang bị tiện nghi giống một căn hộ khách sạn , thông tin bệnh nhân được bảo mật.

Tài liệu tham khảo: Ronnie Fass and Sami R Achem, Noncardiac Chest Pain: Epidemiology, Natural Course and Pathogenesis, J Neurogastroenterol Motil. 2011 Apr; 17(2): 110–123.