Những ai nên giải độc gan?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ chuyên khoa II Phan Thị Minh Hương - Bác sĩ Nội tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng

Nhiều người sử dụng thuốc giải độc gan do lo lắng việc sử dụng rượu bia, thực phẩm có hại khiến gan bị tổn thương. Đó cũng là điều mà tất cả những loại thuốc “giải độc gan” trên thị trường khẳng định họ có thể làm được. Nhưng sự thật là bạn có thể đang lãng phí tiền của và có nguy cơ gây hại cho cơ thể nhiều hơn lợi.

Giải độc gan, làm sạch hoặc thải độc là một chương trình nhằm loại bỏ độc tố trong cơ thể, giúp bạn giảm cân hoặc cải thiện sức khỏe. Hầu hết các sản phẩm làm sạch gan đều liên quan đến các loại thảo mộc, vitamin, chất bổ sung hoặc sự kết hợp của những thứ đó.

Gan là một trong những cơ quan lớn nhất trong cơ thể. Nó giúp loại bỏ chất thải và chuyển hóa các chất dinh dưỡng cho cơ thể. Phần lớn mọi người nghĩ rằng việc thanh lọc sẽ giúp gan của họ loại bỏ độc tố sau khi họ uống quá nhiều rượu hoặc ăn thực phẩm không lành mạnh. Một số khác hi vọng thuốc giải độc gan sẽ giúp gan của họ hoạt động tốt hơn. Nhiều người còn tin rằng nó sẽ giúp điều trị bệnh lý về gan.

Có nhiều phương pháp điều trị y tế cho các bệnh lý về gan nhưng không có bằng chứng nào cho thấy rằng các chương trình giải độc hoặc thuốc bổ gan có thể khắc phục tổn thương gan. Trên thực tế, các chất giải độc có thể gây hại cho gan của bạn nếu không được sử dụng đúng cách. Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các tổn thương gan do thực phẩm chức năng và thảo dược đang ngày càng gia tăng.

Một vấn đề phổ biến hiện nay là việc sử dụng thuốc bổ gan, giải độc gan để ngăn ngừa những tổn thương gan do uống bia, rượu, ăn thực phẩm không lành mạnh, bệnh lý gan như viêm gan B, C,... Tuy nhiên, cần phải hiểu rằng giải độc gan là quá trình tự nhiên, là nhiệm vụ của cơ thể chứ không phải thải độc bằng bất kỳ phương thức nào. Muốn gan hoạt động tốt thì cơ thể phải thải độc, nghỉ ngơi tốt. Nhiều người mắc phải sai lầm khi thấy cơ thể có những dấu hiệu bất thường như nóng trong người, nổi mụn nhọt,... thì ngay lập tức nghĩ đến “nóng gan” và mua thuốc bổ gan, mát gan về uống, hầu hết những loại thuốc này đều có nguồn gốc thảo dược nên nhiều người quan niệm rằng thuốc từ cây cỏ thiên nhiên thì vô hại.

Tuy nhiên, bất kỳ loại thuốc nào, dù là thuốc bổ, khi đưa vào cơ thể không đúng cách cũng có thể gây hại cho sức khỏe. Nếu chúng ta nạp càng nhiều chất dư thừa như các chất giải độc cơ thể, bổ sung năng lượng dưới nhiều hình thức khác nhau, không rõ nguồn gốc hoặc áp dụng các bài thuốc truyền miệng... thì gan càng phải hoạt động liên tục để chuyển hóa thành chất có lợi, giải hóa thành chất không độc.

Với những người có bệnh lý gan, chức năng gan yếu, việc sử dụng các loại thuốc, chế phẩm hỗ trợ chức năng gan cần phải có sự tự vấn của bác sĩ chuyên khoa, không tự ý dùng thuốc.

4.1 Thuốc giải độc gan giúp hạn chế tổn thương do rượu bia, thực phẩm có hại?

Không có bất kỳ bằng chứng khoa học nào cho thấy việc giải độc gan giúp loại bỏ độc tố khỏi cơ thể hoặc giúp bạn khỏe mạnh hơn. Bạn có thể cảm thấy tốt hơn khi thực hiện một chế độ ăn kiêng giải độc chỉ đơn giản là vì bạn không ăn thực phẩm chế biến sẵn hoặc nhiều dầu mỡ. Những thực phẩm này có nhiều calo nhưng ít dinh dưỡng. Chế độ ăn kiêng detox cũng có thể cắt bỏ các loại thực phẩm mà bạn có thể bị dị ứng hoặc nhạy cảm, như sữa, gluten, trứng hoặc đậu phộng.

Gan của bạn chỉ có thể xử lý một lượng rượu nhất định cùng một lúc. Gan phải làm việc nhiều hơn khi bạn uống quá nhiều bia rượu. Theo thời gian, điều này có thể dẫn đến viêm, xơ hoặc ung thư gan. Do đó, hạn chế sử dụng bia, rượu là cách tốt nhất để bảo vệ lá gan của bạn.

4.2 Giải độc gan bảo vệ bạn khỏi các bệnh lý gan?

Sức khỏe tổng thể và gen ảnh hưởng đến chức năng gan của bạn. Chế độ ăn uống, lối sống và môi trường của bạn cũng vậy. Các loại thuốc giải độc gan không điều trị tổn thương hoặc ngăn ngừa bệnh tật. Hai yếu tố nguy cơ lớn nhất của bệnh gan là uống rượu quá mức và tiền sử gia đình mắc bệnh gan.

Thay đổi lối sống có thể giúp giữ cho gan của bạn khỏe mạnh mà không cần các liệu pháp giải độc.

• Hạn chế sử dụng rượu bia.
• Xây dựng một chế độ ăn uống cân bằng hàng ngày. Ăn nhiều trái cây cùng với chất xơ từ rau, quả hạch, hạt và ngũ cốc nguyên hạt. Đảm bảo bổ sung protein cho các enzym giúp cơ thể bạn giải độc một cách tự nhiên.
• Giữ cân nặng hợp lý.
• Tập thể dục hàng ngày
• Giảm các nguy cơ có thể dẫn đến viêm gan virus: tiêm vắc xin phòng bệnh viêm gan, không dùng chung dao cạo râu, bàn chải đánh răng hoặc các đồ gia dụng khác, không quan hệ tình dục không được bảo vệ với những người mà bạn không biết.

4.3 Giải độc gan có thể sửa chữa bất kỳ tổn thương gan hiện có?

Hiện chưa có bằng chứng nào chứng minh rằng thuốc giải độc gan có thể điều trị những tổn thương hiện có ở gan. Nếu bạn bị tổn thương da hoặc các cơ quan khác trong cơ thể sẽ dẫn đến sẹo, nhưng gan là một cơ quan đặc biệt vì nó có thể tái tạo các mô bị tổn thương bằng cách tái tạo các tế bào mới. Nhưng quá trình tái tạo cần có thời gian. Nếu bạn tiếp tục làm tổn thương gan của mình do dùng thuốc, uống quá nhiều rượu hoặc chế độ ăn uống kém, điều này có thể ngăn cản quá trình tái tạo, cuối cùng có thể dẫn đến sẹo ở gan không thể phục hồi. Khi nó đạt đến mức độ nghiêm trọng hơn, nó được gọi là xơ gan.

Tóm lại, hiện nay trên thị trường có rất nhiều sản phẩm thuốc bổ gan, giải độc gan, nhưng phần lớn những lợi ích được quảng cáo của các sản phẩm không dựa trên bằng chứng lâm sàng hoặc thực tế. Vì gan của bạn có khả năng tự thải độc nên không cần thực hiện bất kỳ hình thức thanh lọc hay giải độc gan nào và trên thực tế, những điều đó có thể gây hại nhiều hơn lợi. Thay vào đó, hãy tập trung vào việc giữ cho gan khỏe mạnh bằng cách tập thể dục thường xuyên, ăn uống cân bằng và hạn chế uống rượu. Nếu bạn lo lắng về sức khỏe của mình và mong muốn sử dụng các chế phẩm bổ gan, tốt nhất bạn nên gặp bác sĩ để được tư vấn về những gì bạn có thể làm để tăng cường sức khỏe gan một cách an toàn.

Nguồn tham khảo: healthline.com, webmd.com