Vì sao người già bị rối loạn tiêu hóa?

1.1 Rối loạn tiêu hóa là gì?

Rối loạn tiêu hóa là tình trạng xảy ra do sự co thắt bất thường của các cơ vòng của hệ tiêu hóa gây đau bụng cho cơ thể và những thay đổi về đại tiện. Rối loạn tiêu hóa không nguy hiểm đến mức gây tử vong nhưng gây ra những phiền toái khó chịu cho người bệnh, nếu không được điều trị sớm bệnh cũng sẽ gây ra một số biến chứng nguy hiểm.

1.2 Rối loạn tiêu hoá ở người cao tuổi có những dạng nào

Rối loạn tiêu hóa ở người cao tuổi có nhiều dạng, điển hình là:

• Tình trạng mệt mỏi, chán ăn, đôi khi dẫn đến bỏ bữa. Nguy hiểm hơn là nhiều người cao tuổi mắc chứng rối loạn tiêu hóa đến mức mất hẳn cảm giác thèm ăn và đói.
• Dạng thứ hai của rối loạn tiêu hóa ở người cao tuổi là tình trạng đầy bụng, đầy hơi, chướng bụng, phân lỏng hoặc không thành khuôn khi đi ngoài khi ăn những thức ăn nhiều đạm hay dầu mỡ. Chính điều này gây ra tâm lý ngại ăn các loại thức ăn giàu dinh dưỡng như thịt, cá, sữa...
• Ngoài ra biểu hiện rối loạn tiêu hóa ở người cao tuổi cũng có thể là táo bón thường xuyên, tình trạng này xảy ra do thói quen và chế độ ăn uống chưa hợp lý (ăn ít rau quả, ít uống nước,...).

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến rối loạn tiêu hóa ở người già, dưới đây là một trong những nguyên nhân chính thường gặp:

2.1 Rối loạn tiêu hóa do hệ tiêu hóa suy thoái theo thời gian

Ở người cao tuổi, cùng với những cơ quan khác, hệ tiêu hóa dần bị suy thoái dẫn đến rối loạn tiêu hóa, biểu hiện của tình trạng này là:

• Răng yếu, thức ăn không được nhai kỹ
• Nhu động thực quản yếu gây khó khăn khi ăn các thức ăn khô cứng do dễ bị nghẹn.
• Nhu động của ruột và dạ dày yếu làm việc nhào trộn tiêu hóa thức ăn xảy ra chậm và khó khăn hơn. Đây là nguyên nhân khiến cho những người cao tuổi mắc rối loạn tiêu hóa không cảm thấy đói và chán ăn.
• Theo thời gian,cả số lượng và chất lượng của nước bọt, dịch mật hay dịch ruột,... đều giảm đây là một trong những nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa ở người cao tuổi.
• Không chỉ vậy, các lớp niêm mạc trong ống tiêu hóa suy yếu theo thời gian, các mạch máu nơi các cơ quan tiêu hóa của người già thường bị xơ vữa khiến cho lượng máu đến các cơ quan này giảm đồng nghĩa với khả năng hấp thu chất dinh dưỡng của cơ thể giảm sút.

2.2 Rối loạn tiêu hóa do bệnh lý và ảnh hưởng từ một số cơ quan khác

Các cơ quan như hệ nội tiết, hệ thần kinh, tuyến giáp có ảnh hưởng rất lớn đến tình trạng rối loạn tiêu hóa ở người cao tuổi. Nguyên nhân của vấn đề này là các cơ quan bị suy giảm chức năng kéo theo sự ảnh hưởng đến hấp thu và nhu động ruột.

Ngoài ra một số bệnh lý mãn tính ở người già như tim mạch, xơ gan, bệnh phổi, bệnh đại tràng, dạ dày... cũng gây ra những phiền toái và đau đớn làm người bệnh luôn trong trạng thái mệt mỏi, chán ăn, táo bón, tiêu chảy,... hay nói ngắn gọn là rối loạn tiêu hóa.

Rối loạn tiêu hóa ở người cao tuổi thường sẽ không gây biến chứng nghiêm trọng nếu như chỉ xảy ra trong thời gian ngắn từ 2-3 ngày và được điều trị một cách dứt điểm. Tuy nhiên nếu để tình trạng rối loạn tiêu hóa kéo dài quá lâu ngoài những đau đớn phiền toái người bệnh còn gặp phải nhiều biến chứng nguy hiểm như nhiễm khuẩn đường hô hấp, các bệnh về tiết niệu,... hơn nữa tình trạng suy dinh dưỡng do rối loạn tiêu hóa cũng gây ảnh hưởng xấu đến những bệnh lý nền mà người cao tuổi đang mắc phải.

Chủ động phòng tránh rối loạn tiêu hóa được xem là phương án tốt nhất cho những người cao tuổi, dưới đây là một số lời khuyên từ các chuyên gia:

• Người già nên có một chế độ ăn uống hợp lý để phòng tránh rối loạn tiêu hóa: nên ăn các loại dầu thực vật thay vì mỡ động vật, ăn một lượng vừa phải các loại thịt đỏ khó tiêu như thịt trâu bò, thịt cừu, tăng cường ăn các loại hoa quả và rau xanh, hạn chế tối đa các chất kích thích như là rượu, bia, thuốc lá, cà phê,...
• Lưu ý khi chế biến thức ăn: đối với người già, thức ăn cần được đun nấu đến độ chín cần thiết, không nên ăn các tái, gỏi,... để tránh chướng bụng, đầy hơi gây rối loạn tiêu hóa.
• Phân bổ thời gian ăn tránh rối loạn tiêu hóa: nên chia thành nhiều bữa nhỏ và đều đặn hằng ngày, không nên ăn quá dồn dập cùng lúc, cũng không bỏ bữa khi không muốn ăn.
• Khi ăn nên hạn chế xem tivi hoặc mải mê nói chuyện, nên tập trung để tránh bị phân tâm dễ gây sặc hoặc nghẹn.
• Đảm bảo nguồn gốc, chất lượng thực phẩm
• Khi thấy có các dấu hiệu của rối loạn tiêu hóa kéo dài, người nhà nên đưa cha mẹ, ông bà đến các cơ sở y tế uy tín để được khám bệnh và tư vấn điều trị.

Ngoài ra vận động nhẹ nhàng, tập thể dục hằng ngày là một biện pháp không chỉ giúp hạn chế rối loạn tiêu hóa mà còn giúp rèn luyện thể lực, tăng cường sức dẻo dai, hạn chế nhiều bệnh lý khác.