Người bệnh tim mắc chứng lo âu, căng thẳng sau khi cấy ghép máy phá rung tự động

Sau khi cấy ghép máy khử rung người bệnh tim mắc chứng lo âu là đúng hay sai? Gần đây, Việt Nam, cũng như nhiều quốc gia trên thế giới, đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể các bệnh liên quan đến tim mạch. Sự gia tăng này đã dẫn đến việc sử dụng rộng rãi hơn các thiết bị cấy ghép phá rung tự động (ICD), những thiết bị được thiết kế để ngăn chặn tử vong do ngừng tim đột ngột. Mặc dù những thiết bị này giúp giữ mạng sống rất nhiều bệnh nhân, nhưng việc cấy ghép chúng không phải không có hậu quả về mặt tâm lý. Bệnh nhân được cấy ghép thiết bị này thường gặp phải tình trạng căng thẳng, lo âu và thậm chí là các triệu chứng của hội chứng stress sau chấn thương (PTSD).

Thiết bị phá rung tự động - (ICD) là các thiết bị y khoa tiên tiến, được thiết kế để ngăn chặn ngừng tim đột ngột, một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn cầu. Những thiết bị này đặc biệt quan trọng đối với những cá nhân có nguy cơ cao mắc các rối loạn nhịp tim nghiêm trọng hoặc những người đã từng trải qua cơn đau tim. ICD liên tục theo dõi nhịp tim và phát ra các xung điện để điều chỉnh nhịp tim bất thường, từ đó ngăn chặn đột tử do tim.

Ở Việt Nam, việc áp dụng công nghệ ICD phản ánh những tiến bộ đáng kể trong chăm sóc tim mạch. Máy ICD được cấy dưới da thành ngực, thường gần xương đòn bên trái - bên tay không thuận của bệnh nhân, và kết nối với tim thông qua những dây mảnh (điện cực). Vị trí đặt thiết bị này cho phép theo dõi nhịp tim và can thiệp khi cần thiết. Chức năng chính của ICD là phát hiện và ngăn chặn nhịp tim bất thường, bằng cách kích thích tim trở lại nhịp đập bình thường hoặc phát ra xung điện để điều chỉnh lại nhịp tim.

Mặc dù lợi ích về mặt thể chất của ICD là rõ ràng, nhưng hậu quả tâm lý của việc sống với một thiết bị có thể phát ra xung điện bất cứ lúc nào cũng cần được cân nhắc. Yếu tố này trong việc sống chung với ICD đóng một vai trò quan trọng trong sức khỏe tổng thể và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Khi cộng đồng y tế ở Việt Nam và trên toàn cầu tiếp tục chấp nhận những thiết bị này, việc giải quyết các khía cạnh tâm lý liên quan đến việc sử dụng chúng trở nên càng quan trọng.

Tác động tâm lý của việc cấy ghép ICD là một khía cạnh quan trọng nhưng thường không được đề cập đến. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng một lượng lớn bệnh nhân trải qua tình trạng tăng cường mức độ lo âu, trầm cảm và các triệu chứng giống như PTSD, đặc biệt là trong năm đầu tiên sau khi cấy ghép. Tỷ lệ lo âu ở bệnh nhân ICD có thể lên đến 30% trong năm đầu, với trầm cảm ảnh hưởng đến một trong năm người và hơn một trong mười người trải qua PTSD.

Mức độ lo âu cao này chủ yếu là do nỗi sợ hãi về việc ICD phát ra xung điện, có thể xảy ra một cách bất ngờ và có thể là một trải nghiệm đau đớn. Bệnh nhân thường sống với nỗi lo sợ không ngừng về điều này, có thể ảnh hưởng đáng kể đến các hoạt động hàng ngày và chất lượng cuộc sống của họ.

Tỷ lệ rối loạn tâm lý ở bệnh nhân ICD đáng chú ý cao hơn so với những gì thường thấy ở dân số không có ICD, nhấn mạnh nhu cầu về một cách tiếp cận toàn diện bao gồm cả chăm sóc tâm lý. Ở Việt Nam, nơi sức khỏe tâm thần đang trở thành một khía cạnh ngày càng quan trọng của dịch vụ y tế, việc giải quyết những tác động tâm lý này là thiết yếu cho việc điều trị toàn diện các bệnh nhân có thiết bị tim được cấy ghép.

Khi so sánh sức khỏe tâm thần của bệnh nhân ICD với dân số chung, sự khác biệt là rất rõ ràng. Tỷ lệ mắc các vấn đề sức khỏe tâm thần ở bệnh nhân ICD cao hơn đáng kể so với những người không có thiết bị này. Ví dụ, trong khi dân số chung có tỷ lệ lo âu khoảng 13%, trầm cảm ở mức 7%, và PTSD ở mức 1%-2%, các tỷ lệ này trong số bệnh nhân ICD là 23% cho lo âu, 15% cho trầm cảm, và 12% cho PTSD.

Những tỷ lệ tăng cao của các vấn đề sức khỏe tâm thần này làm nổi bật tác động sâu sắc của việc sống với một ICD đối với sự ổn định tâm lý của cá nhân. Cảm giác có một thiết bị được cấy ghép trong cơ thể mà có thể phát ra xung điện bất cứ lúc nào gây ra stress và lo âu liên tục, dẫn đến giảm chất lượng cuộc sống. Hơn nữa, sự tương quan của lo âu và trầm cảm với khả năng tăng cao tử vong sớm ở những bệnh nhân này càng nhấn mạnh nhu cầu về sự chăm sóc toàn diện, đối xử với cả sức khỏe thể chất và tinh thần.

Tác động tâm lý của việc cấy ghép ICD không chỉ dừng lại ở bệnh nhân mà còn ảnh hưởng đáng kể đến bạn đời và các thành viên trong gia đình. Nghiên cứu chỉ ra rằng khoảng 23% đối tác của bệnh nhân ICD trải qua tình trạng lo âu sau khi thiết bị được cấy ghép, và 14% mắc chứng trầm cảm. Những con số này làm nổi bật gánh nặng tâm lý sâu sắc mà tình trạng sức khỏe của người thân có thể gây ra cho các thành viên gia đình.

Mức độ lo âu tăng cao ở đối tác thường bắt nguồn từ những lo ngại về sự an toàn của bệnh nhân, khả năng xảy ra các tình huống khẩn cấp. Sự căng thẳng này có thể trở nên cực kỳ nghiêm trọng khi đối tác chứng kiến hoặc dự đoán việc ICD phát ra xung điện, một sự kiện có thể gây ra chấn thương tâm lý cho cả bệnh nhân và người thân của họ.

Ở Việt Nam, nơi mà mối liên kết gia đình và trách nhiệm chăm sóc người thân được coi trọng sâu sắc, sự ổn định tâm lý của các thành viên gia đình là một yếu tố quan trọng trong kế hoạch điều trị tổng thể cho bệnh nhân có ICD. Việc thừa nhận và giải quyết nhu cầu tâm lý của cả bệnh nhân và gia đình họ là cần thiết cho việc chăm sóc toàn diện.

Ở Việt Nam, khi hệ thống y tế tiếp tục phát triển, sự cần thiết trong việc nhận thức và giải quyết các khía cạnh sức khỏe tâm thần liên quan đến các tình trạng sức khỏe mạn tính như bệnh tim là ngày càng trở nên quan trọng. Việc đánh giá tâm lý thường xuyên và liệu pháp nên được tích hợp vào quy trình chăm sóc thường xuyên của bệnh nhân ICD. Ngoài ra, việc tham gia của gia đình trong những quy trình trị liệu này có thể dẫn đến kết quả tốt hơn cho cả bệnh nhân và người thân của họ.

Các chuyên gia y tế nên được đào tạo để nhận biết và giải quyết tác động tâm lý của việc sống với một ICD. Các chương trình giáo dục bệnh nhân về những gì có thể mong đợi sau khi cấy ghép ICD, bao gồm cả các tác động tâm lý tiềm ẩn, cũng có thể hữu ích. Cuối cùng, việc tạo ra các hệ thống hỗ trợ và cộng đồng cho bệnh nhân và gia đình họ có thể cung cấp sự hỗ trợ tinh thần cần thiết và chia sẻ thông tin.

Tóm lại, trong khi máy ICD là những thiết bị cứu mạng đã làm thay đổi cách điều trị các bệnh lý tim mạch nghiêm trọng, rõ ràng là tác động tâm lý của chúng là đáng kể và có phạm vi rộng. Bệnh nhân có ICD, cũng như bạn đời và thành viên gia đình của họ, đối mặt với nguy cơ tăng cao về lo âu, trầm cảm và PTSD.