Bệnh tim nào nguy hiểm nhất trong các bệnh lý tim mạch?

Bệnh tim nào nguy hiểm nhất trong các bệnh lý tim mạch? Hiện nay, bệnh tim mạch là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu. Đặc biệt, tình trạng trẻ hóa ngày càng của bệnh lý này chủ yếu xuất phát từ lối sống không lành mạnh trong sinh hoạt hàng ngày. Vậy nguyên nhân gây bệnh tim là gì, chúng ta cần phải phòng ngừa và điều trị như thế nào để luôn có một trái tim khỏe mạnh?

Bài viết được viết bởi các bác sĩ Võ Thành Nhân - Trung tâm Tim mạch - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Bệnh tim mạch đứng đầu trong danh sách nguyên nhân gây tử vong trên toàn thế giới, vượt qua cả bệnh ung thư, kể cả ở các quốc gia đang phát triển hay đã phát triển. Ở Việt Nam, theo số liệu của Bộ Y tế, mỗi năm có khoảng 200.000 người mất vì bệnh tim mạch, chiếm 33% tỷ lệ tử vong. Năm 2015, theo Viện Tim Mạch, tỷ lệ tăng huyết áp ở người trưởng thành trong độ tuổi 18-65 là 25%, tức là mỗi 4 người trưởng thành có một người tăng huyết áp. Tăng huyết áp làm tăng 4 lần nguy cơ tử vong do đột quỵ và 3 lần nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch so với những người không mắc bệnh.

Mặc dù, mọi người thường cho rằng bệnh tim mạch là vấn đề của người già, nhưng trên thực tế, tần suất mắc bệnh ở người trẻ và trung niên cao hơn hẳn so với người cao tuổi. Bệnh tim mạch có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, bất kỳ lứa tuổi nào, và đang có xu hướng ngày càng trẻ hóa. Người trẻ có thói quen chủ quan, coi thường nguy cơ mắc bệnh, và thiếu biện pháp phòng ngừa hợp lý.

Bệnh động mạch vành, hay còn được biết đến là thiếu máu cơ tim, đứng hàng đầu trong danh sách những bệnh tim nào nguy hiểm nhất. Hệ mạch vành, đặt biệt là động mạch vành, chịu trách nhiệm quan trọng trong việc duy trì chức năng bơm máu đều đặn của trái tim, hoạt động này thường xuyên diễn ra khoảng 70-80 lần mỗi phút.

Bệnh mạch vành, được biết đến dưới nhiều tên gọi như bệnh suy vành, thiểu năng vành, hay bệnh thiếu máu cơ tim cục bộ, là kết quả của sự xơ vữa động mạch. Cụ thể, sự tích tụ của chất béo, Cholesterol, Calcium, và chất thải tế bào tạo thành các mảng cứng trong lòng động mạch, gây hẹp hoặc tắc nghẽn lưu lượng máu đến tim. Điều này có thể dẫn đến những cơn đau thắt ngực, và trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, nhồi máu cơ tim cấp.

Nên lưu ý rằng 95% người mắc bệnh mạch vành thường liên quan đến các yếu tố như tăng huyết áp, rối loạn Lipid, đái tháo đường, béo phì, hút thuốc lá, tiền sử gia đình, và tuổi cao. Bệnh tiến triển một cách chậm rãi, thường không có triệu chứng rõ ràng trong nhiều năm và thậm chí có thể không hiển thị bất kỳ dấu hiệu gì cho đến khi gây nhồi máu cơ tim. Chính vì thế, nhiều người không nhận ra tình trạng sức khỏe của mình cho đến khi phải nhập viện với tình trạng đã trở nên nặng nề, điều này cũng là một trong những nguyên nhân khiến bệnh động mạch vành trở thành cái tên đứng hàng đầu khi được hỏi đến “bệnh tim nào nguy hiểm nhất”

Quan trọng hơn là việc đặt câu hỏi về "bệnh tim nào nguy hiểm nhất" là việc tập trung vào những nguyên nhân và yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh tim mạch. Những nguyên nhân thường gặp của bệnh tim mạch ở người trưởng thành và trung niên bao gồm hút thuốc, béo phì, ít vận động, căng thẳng (stress), chế độ ăn nhiều muối, chất béo, rượu bia, tăng huyết áp, tăng cholesterol máu, và đái tháo đường.

Bên cạnh đó, nguyên nhân chủ yếu dẫn đến bệnh tim mạch ở trẻ em là do vấn đề béo phì. Hiện nay, cứ 10 trẻ sẽ có 1 trẻ bị béo phì. Béo phì không chỉ gây ra nguy cơ tim mạch mà còn dẫn đến các vấn đề khác như tăng cholesterol, đái tháo đường, tăng huyết áp, và hội chứng chuyển hoá. Nếu chúng ta không kiểm soát những yếu tố nguy cơ này từ sớm, nguy cơ mắc bệnh tim mạch ở người trẻ ngày càng tăng cao.

Ngoài ra, nếu không phát hiện và điều trị trong những năm đầu sau khi sinh, các vấn đề bẩm sinh về tim cũng góp phần làm gia tăng tỷ lệ bệnh lý tim mạch ở người trẻ.

Bên cạnh những triệu chứng hết sức quen thuộc như đau thắt ngực (cơn đau có tính chất đè ép giữa xương ức, thường lan lên cằm và vai, tay trái), khó thở, mệt khi gắng sức và tím, bệnh tim mạch còn có thể xuất hiện các dấu hiệu về bệnh lý mạch máu não. Bệnh nhân có thể xuất hiện 3 dấu hiệu của đột quỵ: yếu liệt nửa bên người hoặc chi, nói ngọng hoặc nói những từ vô nghĩa, và méo miệng.

Nhồi máu cơ tim cấp và đột quỵ là 2 loại bệnh đòi hỏi sự chẩn đoán và cấp cứu kịp thời do có nguy cơ tử vong cao hoặc để lại hậu quả nặng nề. Nếu được can thiệp điều trị ngay trong vài giờ đầu sau khi bệnh, bệnh nhân có thể được khôi phục hoàn toàn.

Với sự tiến bộ của y học, nhiều phương pháp chữa trị bệnh lý tim mạch đã xuất hiện. Trong số đó, thủ thuật can thiệp mạch vành hiện tại đang rất được chú ý. Nhờ quy trình chẩn đoán và điều trị nhanh chóng, trong khoảng thời gian vàng quan trọng của bệnh, ngày càng nhiều bệnh nhân được cứu sống và rủi ro biến chứng sau này, như suy tim và rối loạn nhịp tim, được giảm tối đa.

Hơn nữa, phương pháp can thiệp tim mạch đã phát triển và đóng góp quan trọng trong việc điều trị các bệnh lý tim bẩm sinh. Các kỹ thuật như thông liên nhĩ, thông liên thất, và can thiệp nội mạch vào ống động mạch đã mang lại hiệu quả cao mà không cần đến phẫu thuật mở xương ức như trước đây. Điều này không chỉ giảm thiểu rủi ro mà còn giảm bớt đau đớn và thời gian hồi phục sau mỗi ca can thiệp.

Hiện nay, các bệnh viện lớn trong nước đã thành công trong việc áp dụng nhiều kỹ thuật hiện đại, mang lại hiệu quả điều trị cao cho bệnh nhân.

Dựa trên thông tin của Uỷ ban Bệnh tật của Hoa Kỳ, có thể ngăn chặn 80% các biến cố tim mạch nếu chúng ta thực hiện các biện pháp phòng ngừa kịp thời, kiểm soát hiệu quả các yếu tố nguy cơ, và tìm đến cơ sở y tế đúng thời điểm. Để bảo vệ sức khỏe tim mạch, chúng ta nên thực hiện 7 thói quen sau: không hút thuốc lá; tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày; duy trì chế độ ăn uống lành mạnh (bao gồm việc tiêu thụ nhiều rau xanh, giảm chất béo bão hòa, hạn chế muối và rượu bia); kiểm soát cân nặng, huyết áp, đường huyết, và cholesterol máu.

Chúng ta thường quan tâm đến bệnh ung thư và quên rằng bệnh tim chính là nguyên nhân dẫn đến tử vong hàng đầu.