Các nguyên nhân gây thiếu máu trong thai kỳ

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Phạm Thị Tuyết Mai - Bác sĩ Sản Phụ Khoa - Khoa sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Khi mang thai bạn có nguy cơ cao thiếu máu do cơ thể cần tạo ra nhiều máu hơn để hỗ trợ sự phát triển của em bé. Khi thiếu máu, cơ thể không có đủ các tế bào hồng cầu khỏe mạnh để mang oxy đến các mô của cơ thể bạn và nuôi dưỡng thai nhi. Nguyên nhân có thể do bạn ăn không đủ chất sắt hoặc một số chất dinh dưỡng khác để tạo ra lượng hồng cầu cần thiết.

Có hơn 400 loại thiếu máu khác nhau, nhưng ở phụ nữ mang thai chỉ có 3 loại thiếu máu như sau:

• Thiếu máu thiếu sắt
• Thiếu máu do thiếu folate
• Thiếu vitamin B12

Nguyên nhân dẫn đến thiếu máu của các loại trên gồm:

• Thiếu máu thiếu sắt, đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây thiếu máu trong thai kỳ. Loại thiếu máu này xảy ra khi cơ thể không có đủ chất sắt để sản xuất đủ lượng huyết sắc tố, đây là một loại protein có trong các tế bào hồng cầu có nhiệm vụ mang oxy từ phổi đến các cơ quan của cơ thể. Trong tình trạng thiếu máu do thiếu sắt, máu không thể mang đủ oxy đến các mô trên toàn cơ thể.
• Thiếu máu do thiếu folate. Folate là vitamin nhóm B được tìm thấy trong một số loại thực phẩm như rau xanh, cơ thể cần folate để tạo ra các tế bào mới, bao gồm cả các tế bào hồng cầu khỏe mạnh. Khi mang thai, phụ nữ cần thêm folate, nhưng đôi khi họ không nhận đủ từ chế độ ăn uống khiến cơ thể không thể tạo ra đủ các tế bào hồng cầu để vận chuyển oxy đến các mô trên cơ thể. Thiếu folate có thể trực tiếp gây ra một số loại dị tật bẩm sinh, như dị tật ống thần kinh và nhẹ cân.
• Thiếu vitamin B12. Khi phụ nữ mang thai không nhận đủ vitamin B12 từ chế độ ăn uống, cơ thể cô ấy không thể sản xuất đủ các tế bào hồng cầu khỏe mạnh. Phụ nữ không ăn thịt, thịt gia cầm, các sản phẩm từ sữa và trứng có nguy cơ bị thiếu vitamin B12 cao hơn dẫn tới gây ra dị tật bẩm sinh, chẳng hạn như dị tật ống thần kinh và có thể dẫn đến sinh non.

Tất cả phụ nữ mang thai đều có nguy cơ bị thiếu máu do họ cần nhiều sắt và axit folic hơn bình thường. Nếu phụ nữ mang thai có các yếu tố sau đây thì tình trạng thiếu máu lại càng dễ mắc hơn và nếu mắc thì càng nặng hơn:

• Đa thai
• Khoảng cách giữa hai lần mang thai gần nhau
• Nôn rất nhiều vì ốm nghén nặng
• Tuổi dậy thì mang thai
• Không ăn đủ lượng thực phẩm giàu chất sắt
• Bị thiếu máu trước khi mang thai.

Các triệu chứng thiếu máu phổ biến nhất khi mang thai là:

• Da, môi và móng tay nhợt nhạt
• Cảm thấy mệt mỏi hoặc yếu đuối
• Chóng mặt
• Khó thở
• Tim đập loạn nhịp
• Khó tập trung.

Trong giai đoạn đầu của thiếu máu, bạn có thể không có triệu chứng rõ ràng. Và nhiều triệu chứng của thiếu máu cũng là là những triệu chứng thường gặp khi mang thai, ngay cả khi bạn không bị thiếu máu. Vì vậy, để chắc chắn, phụ nữ mang thai nên thực hiện xét nghiệm máu để kiểm tra tình trạng thiếu máu ở tất cả các lần khám thai kỳ.

Thiếu máu thiếu sắt nghiêm trọng hoặc không được điều trị trong thai kỳ có thể làm tăng nguy cơ:

• Sinh non hoặc nhẹ cân
• Sản phụ cần truyền máu
• Trầm cảm sau sinh
• Trẻ sơ sinh bị thiếu máu
• Trẻ chậm phát triển

Thiếu folate nếu không được điều trị có thể làm tăng nguy cơ:

• Sinh non hoặc nhẹ cân
• Trẻ bị dị tật nghiêm trọng ở cột sống hoặc não

Thiếu vitamin B12 nếu không được điều trị cũng có thể làm tăng nguy cơ trẻ bị dị tật ống thần kinh.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec mang đến Chương trình chăm sóc thai sản trọn gói cho các sản phụ ngay từ khi bắt đầu mang thai từ những tháng đầu tiên với đầy đủ các lần khám thai, siêu âm 3D, 4D định kỳ cùng các xét nghiệm thường quy để đảm bảo người mẹ luôn khỏe mạnh và thai nhi phát triển toàn diện.

Ngoài việc được thăm khám định kỳ, sản phụ cũng sẽ được tư vấn chế độ dinh dưỡng, tập luyện để mẹ có thể tăng cân hợp lý mà thai nhi vẫn hấp thu tốt các chất dinh dưỡng.

Bài viết tham khảo nguồn: webmd.com, americanpregnancy.org