Chăm sóc vết khâu tầng sinh môn sau sinh

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Lê Thị Phương - Khoa sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.

Tầng sinh môn cần được chăm sóc cẩn thận vì nó là cơ quan tiếp giáp với bộ phận sinh dục và hậu môn, nếu nhiễm trùng sẽ ảnh hưởng đến các cơ quan này và làm chậm quá trình lành vết thương. Một số cách giúp giảm đau và cách nhanh lành vết khâu tầng sinh môn có thể giúp ích cho phụ nữ làm nhanh quá trình hồi phục vết thương.

Tầng sinh môn là một vùng nhỏ nằm giữa hậu môn và âm hộ ở nữ. Về mặt giải phẫu, tầng sinh môn là khu vực nằm giữa xương mu và xương cụt, bao gồm phần đáy chậu và các cấu trúc xung quanh. Có nhiều cách xác định khác nhau nên trong một số trường hợp vùng xung quanh hậu môn cũng là một phần của tầng sinh môn. Tầng sinh môn là cũng khu vực giúp kích thích tình dục ở cả nam và nữ.

Rách tầng sinh môn thường xảy ra trong lần sinh con đầu tiên nhưng nguy cơ của những tổn thương này có thể giảm xuống bằng cách chuẩn bị vùng đáy chậu, thường là thông qua xoa bóp.

Không phải ai cũng sẽ cần cắt tầng sinh môn khi sinh. Nếu âm đạo giãn đủ rộng để em bé đi qua sẽ không cần đến thủ thuật này. Còn nếu âm đạo hẹp, việc rặn quá sức mà không chủ động cắt sẽ làm tầng sinh môn bị rách. Vết thương sẽ xấu, khó khâu hơn, thậm chí gây biến chứng chảy máu nặng nề. Rạch tầng sinh môn cũng giúp quá trình chào đời của bé diễn ra suôn sẻ hơn, cũng tránh được nguy cơ bé bị ngạt thở. Bác sĩ sẽ cắt tầng sinh môn ngay lúc đầu em bé đã mở rộng âm đạo khoảng vài cm. Sau khi em bé chào đời thì sẽ tiến hành khâu lại bằng chỉ thẩm mỹ y khoa.

Tóm lại, việc cắt tầng sinh môn cần thực hiện khi:

• Bé không được cung cấp đủ oxy
• Nằm ở tư thế sinh khó như ngôi mông hay chân ra trước khi vai em bé bị mắc lại.
• Mất quá nhiều thời gian để rặn
• Sinh cần các dụng cụ hỗ trợ forceps hay máy hút hỗ trợ
• Kích thước thai nhi quá lớn
• Bé sinh non.

Cảm giác đau, khó chịu xảy ra trong vòng 1 - 2 tuần đầu sau khi khâu. Việc cần làm là phải chăm sóc và giữ vết khâu thật sạch sẽ để mau lành và tránh nhiễm trùng. Sau khoảng 2 - 3 tuần thì vết khâu tầng sinh môn sẽ tự lành, chỉ đã tự tiêu hết. Và khoảng 1 tháng sau khâu sẽ cảm thấy bình thường như lúc trước.

4.1 Các biện pháp giảm đau

• Chườm lạnh: Là phương pháp có thể giúp giảm đau và giảm viêm sưng. Thực hiện bằng cách ngồi vào bồn nước lạnh, sau đó lau khô vết khâu với khăn sạch.
• Thuốc giảm đau: Người bệnh có thể yêu cầu bác sĩ để được kê thuốc giảm đau mà không ảnh hưởng đến chất lượng sữa.
• Điều chỉnh tư thế: Nếu bị đau khi ngồi thì nên chuyển sang nằm sấp, hoặc nghiêng. Nếu ngồi, nên ngồi trên đệm hơi có thể điều chỉnh được sự căng phồng sẽ giúp thoải mái hơn.
• Kiêng quan hệ tình dục: Nhiều người sẽ thấy đau khi quan hệ trong vài tháng đầu sau sinh. Người phụ nữ nên nói với chồng và chờ đợi cho đến khi vết khâu lành hoàn toàn.
• Chăm sóc vết khâu: Giữ vết khâu sạch sẽ và khô ráo, đặc biệt là sau khi tiểu tiện. Nếu việc đại tiện trở nên khó khăn thì nên dùng thuốc làm mềm phân trước.
• Hạn chế vận động mạnh để tránh gây tổn hại cho vết thương.
• Không nên thụt tháo
• Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh

4.2 Cách giữ vệ sinh tầng sinh môn

• Giữ vùng vết khâu luôn khô ráo và sạch sẽ bằng cách rửa bằng nước sạch và lau khô nhẹ nhàng
• Giảm nguy cơ nhiễm trùng từ hậu môn bằng cách lau từ trước ra sau.
• Nên nghỉ ngơi nhiều hơn và hoạt động nhẹ nhàng.
• Tập bài tập sàn chậu hơn để giúp máu lưu thông và thúc đẩy lành vết thương.
• Thay đổi băng vệ sinh thường xuyên để đảm bảo không làm tổn thương đến vết khâu.
• Ăn nhiều chất xơ và uống nhiều nước để tránh bị táo bón.

Tại bệnh viện Vinmec với phương pháp đẻ không đau tiên tiến cùng đội ngũ bác sĩ gây mê hồi sức chuyên nghiệp, các sản phụ sẽ không còn những cơn đau vật vã nữa. Với các sản phụ đẻ mổ sẽ được gây tê thần kinh bằng máy siêu âm trong điều trị đau sau mổ. Kết quả đánh giá hiệu quả giảm đau gần đây nhất cho thấy: Toàn bộ sản phụ sinh mổ đều không phải sử dụng morphin, tình trạng đau sau sinh khi vận động và sinh hoạt gần như không còn được ghi nhận.