Dấu hiệu rách sụn chêm khớp gối

Rách sụn chêm là một trong những chấn thương thường gặp khi chơi thể thao, bị ngã hoặc bị tai nạn giao thông.... Đây là một trong những bộ phận dễ bị tổn thương nhất của khớp gối. Rách sụn chêm khớp gối khiến người bệnh đau, khó chịu, ảnh hưởng đến vận động. Để độc giả hiểu rõ hơn về rách sụn chêm khớp gối, Vinmec sẽ giải thích rõ hơn về vị trí, vai trò của và dấu hiệu rách sụn chêm trong bài viết dưới đây.

Sụn chêm nằm ở trong khớp gối. Đây là một khớp phức hợp rất quan trọng, có vai trò chịu toàn bộ tải trọng của cơ thể. Ba loại xương cấu tạo nên khớp gối bao gồm: Xương bánh chè, đầu trên xương chầy và đầu dưới xương đùi. Sụn chêm nằm ở giữa đầu dưới xương đùi và đầu trên xương chày, làm tấm đệm lót giữa 2 loại xương này.

Sụn chêm gồm 2 tấm:

• Sụn chêm trong nằm ở phía trong khớp, có hình chữ C
• Sụn chêm ngoài nằm ở phía ngoài khớp, có hình chữ O

Đặc trưng chung của sụn chêm là dai và có tính đàn hồi cao. Sụn chêm được chia làm 3 phần: sừng trước, thân giữa và sừng sau; bao gồm hai bờ là bờ bao khớp bám vào bao khớp và bờ tự do.

Khớp gối chịu toàn bộ tải trọng của cơ thể nên cần có khả năng chịu lực lớn. Sụn chêm là bộ phận quan trọng tạo nên sự vững chắc của khớp gối. Vai trò của sụn chêm bao gồm:

• Giúp phân phối lực đều lên khớp gối
• Giúp khớp gối vững chắc
• Giúp hấp thụ lực, giảm xóc cho cơ thể khi di chuyển
• Giúp phân bố hoạt dịch bôi trơn và dinh dưỡng sụn khớp, đảm bảo cho khớp hoạt động ổn định
• Tránh bao khớp và màng hoạt dịch không kẹt vào khe khớp

Rách sụn chêm khớp gối sẽ ảnh hưởng rất lớn tới khả năng vận động, đi lại của người bệnh.

Sụn chêm có thể rách ở nhiều vị trí khác nhau như: rách sụn chêm ngoài, rách sừng trước, rách sừng sau, rách vùng có mạch nuôi, rách vùng vô mạch,... Các hình thái rách sụn chêm cũng khác nhau, bao gồm: Rách sụn chêm dọc, rách sụn chêm ngang, rách sụn chêm hình nan hoa, rách sụn chêm hình vạt, rách sụn chêm phức tạp...

• Rách sụn chêm ở trẻ em: thường xảy ra trong chấn thương thể thao, vui chơi, chạy nhảy hoặc tai nạn giao thông. Bị chấn thương trong trạng thái gối gấp đồng thời chân bị vặn xoắn có thể gây rách sụn chêm ở trẻ.
• Rách sụn chêm ở người lớn ngoài do chấn thương khi chơi thể thao, tai nạn giao thông còn có thể do thoái hóa, nhất là ở người già. Hoạt động đang ngồi ghế và đột ngột đứng lên trong tư thế chân hơi vặn cũng có thể khiến sụn chêm bị rách.

Khi vừa mới rách sụn chêm, người bệnh vẫn có thể đi lại bình thường. Thậm chí, người bị chấn thương rách sụn chêm khi chơi thể thao vẫn có thể tiếp tục luyện tập, thi đấu. Cơn đau bắt đầu xuất hiện sau 2 - 3 ngày, đầu gối sưng dần lên, vận động khó khăn.

Dấu hiệu rách sụn chêm bao gồm:

• Có tiếng “nổ” khi sụn chêm bị rách
• Đầu gối đau và sưng
• Khớp gối bị kẹt
• Khi vận động cảm giác có tiếng lục cục trong khớp
• Gặp khó khăn trong đi lại, vận động
• Khó co duỗi khớp gối
• Cảm thấy đau nhức khi ấn vào khe khớp gối

Khi có những dấu hiệu trên, nhất là vừa có chấn thương, va chạm, bạn cần nghĩ ngay đến việc sụn chêm bị rách. Nên đi khám để bác sĩ chẩn đoán và có phương pháp điều trị phù hợp.

Người bệnh nghi bị rách sụn chêm hoặc bị rách sụn chêm sẽ được thực hiện các phương pháp kiểm tra như:

• Chụp X quang: Quan sát hình ảnh khớp gối, đánh giá tình trạng xương khớp gối và sụn chêm
• Chụp cộng hưởng từ: Cho kết quả hình ảnh và chuẩn đoán chính xác hơn, chi tiết hơn về vị trí, tình trạng tổn thương của sụn chêm
• Nội soi: Quan sát khớp gối, nắm bắt được mức độ tổn thương của sụn chêm và các bộ phận cấu tạo của khớp gối.

Tùy vào từng vị trí, kích thước, hình thái rách của sụn chêm mà bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị khác nhau.

Rách sụn chêm vùng giàu mạch máu nuôi: rách sụn chêm bờ bao khớp, vị trí có nhiều mạch máu nuôi nên dễ lành. Nếu vết rách nhỏ có thể tự liền.

Rách sụn chêm vùng trung gian: rách sụn chêm ở 1⁄3 giữa. Rách sụn chêm khớp gối ở vị trí này cũng có thể lành nhanh chóng nếu được điều trị đúng cách, nhưng hiệu quả điều trị thấp hơn vùng 1⁄3 ngoài.

Rách sụn chêm vùng vô mạch: rách sụn chêm vùng 1⁄3 trong (bờ tự do), vùng không có mạch nuôi. Trong số các trường hợp rách sụn chêm khớp gối thì trường hợp này là nghiêm trọng nhất, không có khả năng phục hồi. Bác sĩ buộc phải cắt bỏ phần sụn chêm rách.

Điều trị rách sụn chêm có hai cách:

• Không phẫu thuật: Đối với những trường hợp rách nhỏ, tình trạng nhẹ, không gây đau và ít ảnh hưởng tới vận động.

Có thể sử dụng các loại thuốc chống viêm, thuốc giảm phù nề,... kết hợp với việc chườm đá, băng chun gối, nghỉ ngơi và hạn chế vận động.

• Phẫu thuật: Điều trị sụn chêm bằng phẫu thuật có thể là cắt toàn bộ sụn chêm, cắt một phần sụn chêm hoặc khâu sụn chêm.

Dù điều trị rách sụn chêm khớp gối bằng cách nào thì người bệnh cũng cần hạn chế vận động, đi lại để vết rách nhanh liền. Sau khi sụn chêm có dấu hiệu phục hồi thì tập vận động nhẹ nhàng để chống teo cơ, giúp khớp nhanh chóng hoạt động bình thường.