Để chân đẹp luôn vững

(thesaigontimes.vn) - Bệnh giãn tĩnh mạch chân, thường phổ biến ở nữ giới, khiến người bệnh bị hạn chế vận động. Một biến chứng nặng nề nhất trong bệnh giãn tĩnh mạch chân là do máu bị ứ đọng trong lòng mạch lâu ngày sẽ hình thành những cục máu đông, trôi theo dòng máu, có thể gây tắc nghẽn mạch máu tại não, gây đột quỵ não, tại tim, gây đột quỵ tim...

Phụ nữ thường đặt nhan sắc lên hàng đầu. Trong vấn đề giữ gìn sắc đẹp, đôi chân là một trong những phần quan trọng của cơ thể thường được phụ nữ chú ý. Bởi đó là vùng thân thể hấp dẫn, luôn thu hút ánh nhìn của người chung quanh. Chẳng ai muốn khoe đôi chân với những những búi tĩnh mạch nổi ngoằn ngoèo, cổ chân mập tròn vì bị phù, và cảm giác căng tức, tê rần, đau buốt khi di chuyển do bệnh giãn tĩnh mạch chân.

Đây là một căn bệnh phổ biến ở phụ nữ. Tuy nhiên, ở giai đoạn đầu, bệnh ít được quan tâm. Đến khi có những triệu chứng bệnh lý rõ ràng thì đã muộn. Ngoài việc ảnh hưởng đến nhan sắc, bệnh giãn tĩnh mạch chân còn ảnh hưởng đến chất lượng sống, ảnh hưởng đến những sinh hoạt hàng ngày và còn có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng giãn tĩnh mạch chân. Nữ giới thường mắc bệnh nhiều hơn nam giới do ảnh hưởng của nội tiết tố sinh dục oestrogen và thai nghén (tử cung bị to ra, chèn ép lên thành tĩnh mạch).

Bệnh giãn tĩnh mạch chân cũng liên quan đến một số yếu tố khác như béo phì, tình trạng tăng trọng lượng cũng như khối lượng của mô mỡ trong cơ thể sẽ làm cản trở lượng máu trở về tim ở các tĩnh mạch... Những người làm công việc văn phòng, ít hoạt động về thể chất là những người dễ mắc căn bệnh này, nhất là người làm những công việc thường phải đứng lâu như nhân viên bán hàng, tiếp viên, bảo vệ cơ quan...

Bên cạnh đó, những người phải lao động nặng nhọc, khuân vác nặng, làm việc kéo dài, liên tục, không có thời gian nghỉ ngơi cũng có khả năng mắc bệnh cao. Một số phụ nữ dùng giày không thích hợp (đặc biệt là giày cao gót), mặc quần quá chật, nóng... Nhiều phụ nữ sau khi sinh con, thay vì phải giữ ấm để duy trì và bảo vệ năng lượng chung cho cơ thể, vốn đã mất mát rất nhiều trong quá trình thai nghén và chuyển dạ, thì họ lại ở suốt ngày trong phòng có máy lạnh, ăn uống nhiều đồ sống lạnh... cũng dễ là đối tượng của căn bệnh này.

Theo y học cổ truyền (YHCT), lạnh là nguyên nhân gây ra tình trạng sa giãn chung như sa trực tràng, âm đạo..., trong đó có sa giãn hệ tĩnh mạch.

Giãn tĩnh mạch chân khởi đầu rất mơ hồ, làm bệnh nhân không chú ý nhiều. Thường sau khi nghỉ trưa, người bệnh cảm thấy hai chân nặng nề hơn và có cảm giác tê rần như kiến bò. Bệnh nhân chỉ cần vận động, xoa bóp hai chân một chút thì các triệu chứng biến mất. Tuy nhiên, những triệu chứng ấy sẽ lặp lại vào ngày hôm sau và kéo dài trong một tuần, một tháng... Sau đó các triệu chứng sẽ càng ngày càng nặng hơn. Chân bị tê buốt, đau nhức, căng tức, đặc biệt là vùng bắp chân.

Nếu vẫn tiếp tục đứng hay đi bộ nhiều, sẽ xuất hiện tình trạng bị chuột rút rất đau đớn. Giai đoạn này, mặt da của đùi và cẳng chân có thể đã xuất hiện nhiều “gân xanh”, đó là hiện tượng những tĩnh mạch nông ở dưới da bị giãn, phồng lên. Người bệnh sẽ giảm đau, giảm tê buốt nếu được nằm nghỉ và gác chân lên cao. Lâu dần, những triệu chứng kể trên sẽ nặng hơn nữa. Bệnh nhân sẽ bị đau nhiều hơn, căng tức vùng đùi và bắp chân. Tê buốt nhiều hơn và hai chân rất nặng nề, bệnh nhân không còn đứng lâu được, đi lại cũng khó khăn. Càng về chiều, hai chân bị phù nhiều hơn ở cổ chân và cẳng chân. Các tĩnh mạch nông ở chân giãn rất rõ, căng phồng, tạo thành những búi gân xanh chằng chịt, ngoằn ngoèo như một đám “giun xanh” nổi cộm dưới da, đôi khi chạy dọc theo đùi và cẳng chân.

Nếu tình trạng giãn tĩnh mạch không được điều trị kịp thời, sẽ đưa đến những biến chứng nghiêm trọng. Người bệnh sẽ bị hạn chế vận động, không thể đứng lâu hay đi lại nhiều được, làm giảm chất lượng cuộc sống. Những vùng da trên các tĩnh mạch sa giãn, bị thiểu dưỡng, có thể bị loét, gây nhiễm khuẩn da. Một biến chứng nặng nề nhất trong bệnh giãn tĩnh mạch chân là do máu bị ứ đọng trong lòng mạch lâu ngày sẽ hình thành những cục máu đông trong lòng tĩnh mạch. Nếu phát hiện muộn và giải quyết không tốt, cục máu sẽ trôi theo dòng máu chảy về tim, rồi sau đó có thể gây tắc nghẽn mạch máu tại bất cứ cơ quan tạng phủ nào như tại não gây đột quỵ não, tại tim gây đột quỵ tim, tại phổi gây nhồi máu phổi... vô cùng nguy hiểm đến tính mạng bệnh nhân.

Hiện nay có ba phương pháp điều trị giãn tĩnh mạch chân phổ biến. Đầu tiên là phương pháp dùng băng ép (hay các loại vớ y khoa) nhằm phục hồi áp suất chênh lệch giữa hai hệ thống tĩnh mạch nông và sâu, giảm đường kính lòng tĩnh mạch để tăng khả năng lưu thông máu. Có thể dùng các loại thuốc làm vững bền thành mạch hoặc các thuốc làm xơ hóa lòng mạch, tiêm gây xơ tại chỗ. Cuối cùng là phương pháp phẫu thuật, rút bỏ các tĩnh mạch nông bị giãn. Một số loại thuốc Đông y cũng có kết quả tốt, giúp làm bền vững thành tĩnh mạch hay tăng cường sự lưu thông của khí huyết.

Để phòng bệnh giãn tĩnh mạch, cần phải tránh những tư thế gây cản trở máu ở tĩnh mạch chân lưu thông như ngồi xổm, ngồi vắt chéo chân, đi giày cao gót...; không nên mặc những loại quần quá chật, bó chặt hai chân, làm cản trở lượng máu tĩnh mạch từ chân trở về; tập luyện thể dục thể thao thường xuyên, cần tập thở sâu, thở bụng; tập dưỡng sinh, yoga, thái cực quyền... Bên cạnh đó, mỗi người cũng cần tự xoa bóp chân mỗi ngày. Để tự xoa bóp, cần nằm ngửa, đưa chân cao, dùng hai tay nắm lấy cổ chân rồi vuốt ngược lên đến bắp đùi, làm nhiều lần trước khi ngủ và sau khi ngủ dậy.

Khi đã bị bệnh giãn tĩnh mạch chân, người bệnh phải chú ý: không nên đứng gần nơi có nhiệt độ cao như lò sưởi, bếp; không làm nóng chân (chiếu đèn hồng ngoại, sấy ấm...), không ngâm chân vào nước nóng... bởi sức nóng sẽ làm nặng thêm tình trạng giãn tĩnh mạch.

Khi ngủ, nên kê hai chân lên cao 10-15 cen ti mét so với mặt giường. Nếu bệnh nhân bị béo phì, cần giảm trọng lượng ngay. Nên ăn các loại thực phẩm giàu vitamin, dùng nhiều chất xơ để tránh táo bón. Điều quan trọng cần nhớ là khi phải ngồi lâu trên tàu xe, máy bay... thì hãy tìm cách vận động hay tự xoa bóp hai chân để ngăn ngừa máu đông hình thành từ các tĩnh mạch bị sa giãn.