Vitamin D có thể ngừa tử vong do Covid-19

Bài viết bởi Võ Khắc Khôi Nguyên - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Thế giới đang trong cuộc chiến với đại dịch COVID-19. Các biện pháp y tế công cộng làm giảm nguy cơ nhiễm trùng và tử vong là rất cần thiết. Thời gian gần đây, các báo đưa tin vitamin D có thể ngừa tử vong do COVID-19. Thực tế vấn đề này như thế nào?

Thế giới hiện đang trải qua đại dịch thứ ba về nhiễm trùng coronavirus (CoV). Dịch bệnh CoV trước đó bao gồm hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS) -CoV, bắt đầu ở Trung Quốc vào năm 2002, và hội chứng hô hấp Trung Đông diễn ra do (MERS) -CoV, lần đầu tiên được báo cáo vào năm 2012. Đợt dịch SARS-CoV2 lần này đã lây lan trên toàn thế giới, làm tử vong hàng chục vạn người. Trong lúc các nhà khoa học vẫn đang nghiên cứu chế tạo thuốc điều trị, vắc-xin thì các biện pháp hỗ trợ điều trị vẫn đang được nghiên cứu song song. Mục tiêu cuối cùng là làm giảm thiểu sự lây lan, mức độ nghiêm trọng và tỷ lệ tử vong của bệnh.

Vitamin D nổi tiếng với vai trò kinh điển trong việc duy trì sự cứng chắc của bộ xương. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã nhận thấy vitamin D cũng có ảnh hưởng quan trọng đối với hệ thống miễn dịch cơ thể. Vitamin D ảnh hưởng đến việc sản xuất các peptide kháng khuẩn nội sinh quan trọng (như cathelicidin, defensin) và điều chỉnh quá trình viêm.

Nhiều nghiên cứu dịch tễ học ở người lớn và trẻ em đã chứng minh rằng thiếu vitamin D có liên quan đến nguy cơ gia tăng nguy cơ nhiễm trùng và mức độ nghiêm trọng của bệnh, đặc biệt là ở đường hô hấp. Cathelicidin và defensin có thể làm giảm tốc độ nhân lên của virus và làm giảm nồng độ của các cytokine gây viêm (tạo ra tình trạng tổn thương ở mô phổi), cũng như tăng nồng độ của các cytokine chống viêm.

Vitamin D tăng cường khả năng miễn dịch của tế bào một phần thông qua việc tạo ra các peptide kháng khuẩn, bao gồm cathelicidin, LL-37, và defensin. Cathelicidin thể hiện các hoạt động kháng khuẩn trực tiếp chống lại một loạt các vi khuẩn, bao gồm cả vi khuẩn Gram dương và Gram âm, vi rút và nấm. Những peptide này tiêu diệt mầm bệnh xâm nhập bằng cách gây nhiễu màng tế bào của chúng và có thể vô hiệu hóa các tác động của độc tố mầm bệnh.

Trong mô hình thí nghiệm trên chuột, LL-37 làm giảm sự nhân lên của virut cúm A. Một nghiên cứu trong phòng thí nghiệm khác cho thấy vitamin D đã làm giảm sự sao chép của rotavirus. Vitamin D cũng tăng cường khả năng miễn dịch tế bào, một phần bằng cách giảm cơn bão cytokine vốn là nguyên nhân gây nên mức độ nghiêm trọng của bệnh nhân nhiễm COVID-19. Bệnh nhân phi công người Anh nước ta đang điều trị là một ví dụ cho trường hợp nghiêm trọng do bão cytokine gây ra.

Bằng chứng dịch tễ ủng hộ vai trò của vitamin D có liên quan COVID-19 là sự bùng phát của dịch xảy ra vào mùa đông, cũng chính là thời điểm nồng độ vitamin D thấp nhất trong năm. Mặt khác tỷ lệ tử vong do COVID-19 gia tăng theo tuổi và ở người có bệnh mãn tính, cả hai nhóm đối tượng này đều có liên quan đến tình trạng thiếu vitamin D. Tuy nhiên, các thử nghiệm về vấn đề bổ sung vitamin D có kiểm soát vẫn cần được nghiên cứu trên dân số lớn hơn trước khi có khuyến nghị chắc chắn.

Cuộc chiến chống đại dịch COVID-19 vẫn đang diễn ra phức tạp, đầy cam go, nhận được sự quan tâm của cộng đồng. Thế nhưng, phải chăng chúng ta lại ít chú ý đến một “đại dịch” thiếu Vitamin D cũng đang xảy ra trên quy mô toàn cầu. Hàng loạt báo cáo từ nhiều nơi trên thế giới cho thấy “đại dịch thiếu Vitamin D” đang lan rộng bất kể vị trí địa lý. Ở các vùng có vĩ độ cao như Bắc Âu và Bắc Mĩ, tỉ lệ thiếu Vitamin D trong dân số khá cao lên đến 50-70%. Tại châu Á và các nước nhiệt đới - nơi có số giờ nắng dồi dào - tỉ lệ thiếu Vitamin D cũng không thấp hơn. Điển hình các nước Nhật Bản và Hàn Quốc, tỉ lệ thiếu Vitamin D lên đến 80-90%. Trong khu vực Đông Nam Á, các nước như Thái Lan, Malaysia... tỉ lệ thiếu Vitamin D trong dân số chung xấp xỉ 50%. Các nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ thiếu vitamin D trên thế giới Thiếu vitamin D là một vấn đề sức khỏe cộng đồng mang tính toàn cầu ở tất cả các nhóm tuổi, cả về tính phổ biến lẫn mức độ nghiêm trọng.

Vitamin D đã vượt ra khỏi vai trò của một vitamin thông thường. Các nhà khoa học xem Vitamin D là một “nội tiết tố” đa nhiệm tham gia vào nhiều hoạt động chức năng của cơ thể. Vì vậy, tầm soát tình trạng thiếu vitamin D để có kế hoạch điều trị bổ sung vitamin D là việc làm cần thiết. Hiện nay, Bệnh viện đa khoa quốc tế Vinmec Central Park đã cung cấp dịch vụ xét nghiệm định lượng vitamin D.

Để đăng ký khám và điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý Khách có thể liên hệ đến Hotline Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc, hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.