Xét nghiệm chẩn đoán virus SARS-COV-2

Bài viết bởi Bác sĩ nội trú, Bác sĩ Nguyễn Thị Thúy Hằng - Bác sĩ Xét nghiệm Vi sinh - Khoa Xét nghiệm - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Để xác định nhiễm virus SARS-COV-2, người nghi nhiễm cần thực hiện chẩn đoán bằng cách lấy dịch đường hô hấp để xác định virus. Xét nghiệm này sử dụng kỹ thuật real-time RT- PCR. Tuy nhiên, các chuyên gia không khuyến cáo sử dụng các xét nghiệm phát hiện kháng thể kháng SARS-CoV-2 để chẩn đoán đang mắc COVID-19.

Virus Corona (CoV) là một họ virus lây truyền từ động vật sang người và gây bệnh cho người từ cảm lạnh thông thường đến các tình trạng bệnh nặng, đe dọa tính mạng của người bệnh như Hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS-CoV) năm 2020 và Hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS-CoV) năm 2012. Từ tháng 12 năm 2019, một chủng virus Corona mới (SARS-CoV-2) đã được xác định là căn nguyên gây dịch nhiễm trùng hô hấp cấp tính (COVID-19) tại thành phố Vũ Hán (tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc), sau đó lan rộng ra toàn Trung Quốc và cho tới nay dịch bệnh đã lây lan hầu hết các nước trên thế giới.

Ngày 11/03/2020, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã công bố COVID-19 là một đại dịch toàn cầu. Chủng SARS- CoV-2 ngoài lây truyền từ động vật sang người, còn lây trực tiếp từ người sang người chủ yếu qua giọt bắn đường hô hấp và qua đường tiếp xúc. Virus cũng có khả năng lây truyền qua đường không khí, qua khí dung (aerosol), đặc biệt tại các cơ sở y tế và những nơi đông người và ở không gian kín. Cho tới nay, bệnh lây truyền theo đường phân-miệng chưa có bằng chứng rõ ràng.

Người bệnh COVID-19 có biểu hiện lâm sàng đa dạng: Hầu hết người bệnh (khoảng hơn 80%) chỉ sốt nhẹ, ho, mệt mỏi, không bị viêm phổi và thường tự hồi phục sau khoảng 1 tuần. Tuy nhiên, một số trường hợp không có biểu hiện triệu chứng lâm sàng nào. Khoảng 14% số bệnh nhân diễn biến nặng như viêm phổi, viêm phổi nặng cần nhập viện, khoảng 5% cần điều trị tại các đơn vị hồi sức tích cực với các biểu hiện hô hấp cấp (thở nhanh, khó thở, tím tái,...), hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển (ARDS), sốc nhiễm trùng, suy chức năng các cơ quan bao gồm tổn thương thận và tổn thương cơ tim, dẫn đến tử vong. Ở trẻ em, đa số trẻ mắc Covid-19 có các các biểu hiện lâm sàng nhẹ hơn người lớn hoặc không có triệu chứng. Các dấu hiệu thường gặp ở trẻ em là sốt và ho hoặc có các biểu hiện viêm phổi.

Như vậy, các triệu chứng của bệnh rất khó phân biệt với bệnh viêm đường hô hấp cấp do các tác nhân khác, bao gồm cả các tác nhân gây dịch bệnh nặng đã biết như: Virus cúm mùa, á cúm, virus hợp bào hô hấp, hội chứng cảm cúm do các chủng coronavirus thông thường, các tác nhân gây viêm đường hô hấp cấp tính nặng như cúm gia cầm A/H5N1, A/H7N9, A/H5N6, SARS-CoV và MERS-CoV. Hơn nữa, tình hình dịch tễ phức tạp, các xét nghiệm cận lâm sàng như huyết học, sinh hóa máu, X-quang tim phổi lại thay đổi không đặc hiệu.

Do đó, việc chẩn đoán xác định bệnh là thực hiện xét nghiệm người bệnh nhiễm virus SARS-CoV-2. Xét nghiệm chẩn đoán Covid-19 bằng cách lấy dịch đường hô hấp để xác định virus, kỹ thuật này sử dụng kỹ thuật real-time RT- PCR. Không khuyến cáo sử dụng các xét nghiệm phát hiện kháng thể kháng SARS-CoV-2 để chẩn đoán đang mắc COVID-19.

Xét nghiệm SARS-CoV-2 real-time RT- PCR để khẳng định COVID-19 được áp dụng cho tất cả các trường hợp bệnh nghi ngờ, bao gồm:

• Người bệnh có sốt và/hoặc viêm đường hô hấp cấp tính không lý giải được bằng các nguyên nhân khác;
• Người bệnh có bất kỳ triệu chứng hô hấp nào VÀ có tiền sử đến/qua/ở/về từ vùng dịch tễ có bệnh COVID-19 trong khoảng 14 ngày trước khi khởi phát các triệu chứng HOẶC tiếp xúc gần với trường hợp bệnh nghi ngờ hoặc xác định COVID-19 trong khoảng 14 ngày trước khi khởi phát các triệu chứng), kể cả ở những trường hợp đã xác định được tác nhân thông thường khác, cần làm xét nghiệm khẳng định bằng kỹ thuật real-time RT- PCR để xác định SARS-CoV-2 ít nhất một lần;

Trường hợp xác định mắc COVID-19, cần lấy mẫu bệnh phẩm dịch hô hấp và xét nghiệm nhắc lại với khoảng cách mỗi 2-4 ngày hoặc ngắn hơn nếu cần thiết cho tới khi kết quả âm tính. Để khẳng định dương tính với virus SARS-CoV-2, cần thực hiện xét nghiệm bởi các cơ sở xét nghiệm do Bộ Y tế cấp giấy phép khẳng định.

Ngày 19/02/2021, Khoa Xét nghiệm - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City đã được Bộ Y tế cấp phép là cơ sở thực hiện xét nghiệm khẳng định nhiễm virus SARS-CoV-2. Quý khách hàng khi có nghi ngờ bệnh hoặc có tiền sử đi từ vùng dịch có thể đến Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City để thực hiện xét nghiệm chẩn đoán.