Làm thế nào với cơn co giật nửa mặt?

Cơn co giật nửa mặt là tình trạng các cơ trên mặt bị co giật bất thường, thường bắt đầu ở vùng quanh mắt và lan rộng ra cả nửa mặt. Bệnh tuy không đe dọa tính mạng nhưng lại ảnh hưởng lớn đến tâm lý và thẩm mỹ của người bệnh.

Co giật nửa mặt là tình trạng các cơ ở một nửa khuôn mặt bị co giật bất thường. Bệnh lý này tuy không đe dọa tính mạng nhưng lại ảnh hưởng lớn đến tâm lý và thẩm mỹ của người bệnh, từ đó cản trở giao tiếp xã hội, ảnh hưởng đến sinh hoạt và công việc hằng ngày.

Thông thường, các cơ của vùng mặt được điều khiển bởi các dây thần kinh mặt (còn gọi là dây thần kinh VII). Có một dây thần kinh mặt điều khiển mỗi bên mặt. Nó bắt đầu từ sâu bên trong não và qua nhiều cấu trúc để đến khuôn mặt. Các dây thần kinh mặt dẫn truyền tín hiệu từ não đến các cơ vùng mặt để thực hiện co thắt hay thư giãn cơ. Nếu dây thần kinh này bị chèn ép có thể ảnh hưởng đến các tín hiệu điều khiển các cơ vùng mặt, từ đó dẫn đến các cơn co giật nửa mặt.

Hiện nay, nguyên nhân gây ra các cơn co giật nửa mặt vẫn chưa được xác định chính xác. Nhiều chuyên gia cho rằng nguyên nhân chính là do mạch máu ở thân não chèn ép lên dây thần kinh. Còn có các nguyên nhân hiếm gặp khác bao gồm nhiễm trùng, đột quỵ. Cũng có nhiều trường hợp không rõ nguyên nhân và được các bác sĩ chẩn đoán là co giật nửa mặt vô căn.

Lúc đầu thường chỉ xuất hiện các cơn co giật nhẹ ở xung quanh mắt (cơ vòng mi), nửa mặt bên trái thường bị nhiều hơn nửa mặt bên phải. Các cơn co giật này thường diễn ra theo từng đợt. Dần dần, sự co giật nặng hơn, diễn ra liên tục và lan rộng sang cơ mày, cơ má, cơ vòm miệng và làm khóe mắt, góc miệng của bệnh nhân có thể bị kéo chếch lên phía trên. Hậu quả là hai bên mặt bệnh nhân trở nên mất cân đối.

Một số trường hợp bệnh nhân còn nghe thấy một âm thanh click trên mặt khi cơn co giật xảy ra. Đối với một số người cơn co giật nửa mặt có thể trở nên nặng hơn khi đang mệt mỏi, căng thẳng và triệu chứng có thể cải thiện khi bệnh nhân nằm nghỉ.

• Những cơn co giật nhẹ có thể khiến bệnh nhân cảm thấy khó chịu, mất tự tin, ảnh hưởng tới việc ăn uống, nói năng của bệnh nhân.
• Sự co giật làm mắt bệnh nhân chếch lên phía trên, gây ảnh hưởng đến tầm nhìn của bệnh nhân và làm mắt dễ bị viêm nhiễm.
• Cơn co giật nặng có thể gây biến dạng khuôn mặt, làm mất thẩm mỹ, ảnh hưởng tới công việc và cuộc sống của bệnh nhân.

Để điều trị chứng co giật cơ nửa mặt có thể dùng thuốc hoặc phẫu thuật.

Sử dụng thuốc

Đối với các cơn co giật nửa mặt nhẹ hoặc không thường xuyên, thuốc chống động kinh như carbamazepine và topiramate có thể mang lại hiệu quả. Những loại thuốc này hoạt động bằng cách làm ổn định xung động thần kinh. Thuốc benzodiazepin như diazepam và clonazepam là thuốc an thần cũng giúp bệnh nhân giảm nhẹ triệu chứng nhưng có thể gây buồn ngủ.

Đối các trường hợp nặng hơn, có thể sử dụng thuốc tiêm botulinum độc tố (botox). Đây là một loại độc tố nhưng nếu được sử dụng đúng liều lượng và có kiểm soát sẽ mang lại hiệu quả điều trị bệnh. Thuốc có khả năng làm tê liệt các cơ mặt và ngừng co giật. Phương pháp điều trị này có tỉ lệ hiệu quả từ 85 - 95%. Các tác dụng của thuốc sẽ mất đi sau 3 - 6 tháng và người sử dụng cần được theo dõi thường xuyên vì phương pháp này cũng có một số tác dụng phụ không mong muốn như sụp mí, đau mắt, liệt nhẹ cơ mặt... Nhưng các tác dụng phụ này sẽ biến mất sau một thời gian ngắn.

Phẫu thuật

Mặc dù phẫu thuật là phương pháp có xâm lấn nhưng phương pháp này đem lại kết quả điều trị ngay lập tức và vĩnh viễn. Trong số đó có một thủ thuật gọi là giải ép vi mạch. Khi thực hiện, bác sĩ sẽ phẫu thuật di chuyển động mạch đang chèn ép ra khỏi dây thần kinh số VII và đặt một tấm đệm lên để bảo vệ nó khỏi bị tái chèn ép trong tương lai. Phẫu thuật này rất có hiệu quả, đặc biệt phù hợp với người trẻ tuổi và những người đang ở giai đoạn đầu của bệnh, còn đối với các bệnh nhân cao tuổi, nhiều bệnh lý không nên áp dụng thủ thuật này. Thủ thuật này cũng có gây ra một số biến chứng như nguy cơ suy giảm thính giác từ 1,5 - 8%, tổn thương tiểu não.

Ngoài ra để phòng ngừa cơn co giật nửa mặt bệnh nhân nên duy trì lối sống lành mạnh, thường xuyên luyện thể dục thể thao và xây dựng chế độ ăn uống hợp lý. Stress, tức giận cũng có thể gây khởi phát cơn co giật nửa mặt hoặc làm bệnh trầm trọng hơn. Do vậy, bệnh nhân nên giữ tâm lý thoải mái, luyện tập thêm thiền, yoga.

Trong tháng 4 & 5/2021, khi có nhu cầu khám và điều trị Co giật nửa mặt tại Bệnh viện Đa khoa quốc tế Vinmec Central Park, quý khách hàng sẽ được hưởng ưu đãi kép:

- Miễn phí khám chuyên khoa

- Giảm 50% chi phí đối với khách hàng có chỉ định điều trị sau khám. Chương trình áp dụng giới hạn cho kỹ thuật tương ứng từng bệnh viện và cho khách hàng lần đầu thực hiện kỹ thuật điều trị này tại Vinmec.