Nhận diện dấu hiệu sớm của não úng thủy

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS Bùi Ngọc Phương Hòa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Não úng thuỷ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, đe doạ sức khoẻ và sự phát triển bình thường của trẻ. Việc phát hiện sớm thông qua các dấu hiệu nhận biết đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với quá trình điều trị bệnh. Các dấu hiệu nhận biết bệnh não úng thủy rất khác nhau ở mỗi người. Dưới đây là dấu hiệu não úng thủy với từng đối tượng cụ thể.

• Kích thước lớn bất thường của vòng đầu:

Việc đo vòng đầu của trẻ cho phép tiến hành kiểm tra một cách gián tiếp sự tăng trọng lượng của bộ não trẻ và quá trình tuần hoàn của các chất lỏng trong não. Lần đo vòng đầu thứ nhất được coi là khởi điểm để có thể so sánh với những lần đo sau, nhằm phát hiện sự phát triển quá nhanh hoặc quá chậm vòng đầu của trẻ.

Cách đo: Dùng thước dây quấn quanh đầu trẻ, phía trước trán (nơi nhô cao nhất), phía bên cạnh (ở trên hai vành tai) rồi kéo thẳng ra phía sau, tính bằng cm. Nếu nghi ngờ đầu trẻ có dấu hiệu to ra hơn bình thường, hãy đo vòng đầu của trẻ để đối chiếu với sự phát triển bình thường vòng đầu như sau: khoảng 32cm lúc mới sinh, 46cm khi trẻ 1 tuổi, 48cm khi 2 tuổi, 49cm khi 3 tuổi, 51cm khi 7 tuổi, 52cm khi 12 tuổi.

• Thóp căng và phồng lên;
• Da đầu mỏng;
• Xương tách ra trong đầu của em bé (phát hiện nhờ chụp Xquang);
• Tĩnh mạch da đầu nổi lên;
• Nôn, buồn ngủ, dễ bị kích thích;
• Mắt bé nhìn lệch xuống (mắt mặt trời lặn);
• Co giật, hoặc chán ăn.

• Kích thước lớn bất thường của vòng đầu: cách đo vòng đầu tương tự như đối với trẻ sơ sinh;
• Đau đầu, buồn nôn, nôn mửa;
• Mờ mắt hoặc nhìn đôi;
• Rối loạn thăng bằng;
• Dễ bị kích thích, buồn ngủ, đi bộ hoặc nói chuyện chậm chạp;
• Phối hợp kém, thay đổi tính cách;
• Không có khả năng tập trung;
• Mất chức năng vận động, cảm giác;
• Co giật, hoặc chán ăn;
• Trẻ lớn hơn có thể khó tỉnh táo hoặc khó thức dậy.

• Nhức đầu;
• Khó tỉnh táo hoặc khó thức dậy;
• Mất phối hợp động tác hoặc thăng bằng;
• Vấn đề kiểm soát bàng quang;
• Suy giảm thị lực và kỹ năng nhận thức có thể ảnh hưởng đến hiệu suất công việc và kỹ năng cá nhân.

• Mất phối hợp động tác hoặc thăng bằng;
• Xáo trộn dáng đi;
• Mất trí nhớ, đau đầu, hoặc các vấn đề kiểm soát bàng quang.

Bệnh não úng thủy thường được phân loại theo nhóm tuổi hoặc chia thành não úng thủy bẩm sinh và não úng thuỷ áp lực bình thường.

Não úng thủy bẩm sinh liên quan đến điều kiện lúc mới sinh; các triệu chứng ban đầu gồm có đau đầu, buồn nôn, nôn và buồn ngủ. Não úng thủy áp lực bình thường là tình trạng tăng sự tích tụ dịch não tủy làm cho hệ thống não thất giãn rộng, với ít hoặc không có gia tăng áp lực. Người lớn khởi phát não úng thuỷ áp lực bình thường chủ yếu xảy ra từ 60 tuổi trở lên. Bệnh nhân thường nhận được chẩn đoán nhầm với bệnh Alzheimer hoặc mất trí nhớ do một số các triệu chứng nhầm lẫn giữa hai bệnh.

Tóm lại, dấu hiệu nhận biết não úng thuỷ thường biểu hiện khác nhau ở mỗi người. Đối với trẻ em biểu hiện dễ nhận biết nhất là đầu đứa trẻ to dần, thóp trước rộng và phồng căng. Trẻ hay quấy khóc, bú kém thậm chí nôn ói, ánh mắt luôn nhìn xuống (mắt mặt trời lặn), hai tay và hai chân có thể mềm nhũn, kém linh hoạt. Nếu các bà mẹ phát hiện con mình có những dấu hiệu tương tự nên đưa trẻ đến khám tại bệnh viện để có chẩn đoán và xử trí kịp thời.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại mà còn nổi bật với dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp; không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa.