Bụng kêu ọc ọc ở trẻ sơ sinh

Hiện tượng bụng kêu ọc ọc ở trẻ sơ sinh thường gặp ở giai đoạn đầu sau sinh và khiến nhiều cha mẹ lo lắng. Vậy hiện tượng này có nguy hiểm không, nguyên nhân và cách xử trí như thế nào? Cùng tìm lời đáp qua chia sẻ của bài viết dưới đây.

Trẻ sơ sinh có biểu hiện sôi bụng, bụng kêu ọc ọc thường xuyên có thể là do sự tắc nghẽn không khí ở các nếp gấp đường ruột hoặc vị trí khác trong cơ quan tiêu hóa. Những nguyên nhân thường gặp gây triệu chứng bụng trẻ sơ sinh hay kêu ọc ọc là:

1.1 Chế độ ăn uống của mẹ có vấn đề

Với những trẻ đang bú mẹ, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng chính. Mẹ ăn thực phẩm nào thì con sẽ nhận nguồn sữa chứa chất dinh dưỡng từ thực phẩm đó. Do vậy, nếu mẹ ăn thức ăn lạ, đồ ăn quá nhiều dầu mỡ, chất đạm, cay nóng, các món tái, gỏi,... bị nhiễm khuẩn, đồ để lâu, ôi thiu,... thì có thể làm ảnh hưởng tới chất lượng sữa, khiến bé bú vào dễ bị sôi bụng, đi ngoài.

1.2 Trẻ bú không đúng cách

Nhiều trẻ sơ sinh được cho bú bình hoàn toàn hoặc bú bình song song với bú mẹ. Nếu núm vú của bình sữa không vừa miệng, mẹ cho bé bú bình không đúng cách, sữa chảy quá chậm hoặc quá nhanh,... có thể khiến bé nuốt nhiều không khí vào dạ dày và dẫn tới triệu chứng sôi bụng. Bên cạnh đó, với những bé bú sữa công thức, nếu mẹ pha sữa không đúng tỷ lệ hoặc không đảm bảo vệ sinh các dụng cụ thì cũng sẽ gây ra hiện tượng trên.

1.3 Trẻ không hấp thụ được lactose trong sữa

Lactose là đường có trong sữa và các chế phẩm từ sữa. Vì một nguyên nhân nào đó, trẻ có thể phải bú ngoài quá sớm, cơ thể không sản xuất đủ enzyme để tiêu hóa lactose. Vì lactose được tích tụ ở ruột nên sẽ gây tình trạng sôi bụng ở trẻ sơ sinh.

1.4 Nguyên nhân khác

Triệu chứng bụng kêu ọc ọc ở trẻ sơ sinh có thể do các nguyên nhân khác như:

• Do nhiễm khuẩn E.coli, Shigella, Salmonella hoặc virus từ thói quen mút tay, mút chân,... hoặc ngậm dụng cụ như ti giả không đảm bảo vệ sinh. Các loại vi khuẩn và virus này phát triển mạnh, lấn át các vi khuẩn có lợi, gây rối loạn hệ vi sinh đường ruột và dẫn đến tiêu chảy;
• Do sử dụng thuốc kháng sinh: Tác dụng phụ bao gồm sôi bụng, táo bón, đi ngoài.

Nhận biết các dấu hiệu trẻ sơ sinh bị sôi bụng giúp cha mẹ có biện pháp can thiệp khắc phục kịp thời và chăm sóc trẻ phù hợp. Những dấu hiệu điển hình của tình trạng này gồm:

• Bụng của trẻ phát ra âm thanh ọc ọc, ùng ục;
• Trẻ thường xuyên bị ọc sữa và nôn trớ;
• Trẻ quấy khóc nhiều, đặc biệt là vào ban đêm, bỏ bú;
• Trẻ bị tiêu chảy, đi ngoài;
• Trẻ hay bị đầy hơi, ợ hơi, chướng bụng,...

Hiện tượng sôi bụng ở trẻ sơ sinh có thể khỏi trong 1 ngày nhưng cũng có thể kéo dài cả tuần lễ.

Khi trẻ bị sôi bụng với biểu hiện bụng kêu ọc ọc, đầy hơi khó tiêu, cha mẹ nên xử lý như sau:

• Thay đổi tư thế cho trẻ bú: Nếu trẻ bị sôi bụng do bú phải nhiều không khí thì khi cho bé bú, mẹ cần điều chỉnh tư thế phù hợp. Khi bé đang bú, nếu bé quấy khóc và mẹ nghe tiếng bụng của bé đang sôi thì hãy nhanh chóng đổi tư thế cho con bú. Mẹ có thể đặt trẻ gác cằm lên vai, vỗ nhẹ lưng để bé ợ hơi ra ngoài. Ngoài ra, mẹ cũng có thể đặt bé nằm ngửa, nhẹ nhàng gập đầu gối chân của trẻ liên tục. Nếu trẻ bú bình, mẹ nên cho trẻ ngậm vừa núm vú, tránh tình trạng bé nuốt nhiều không khí gây sôi bụng;
• Thay đổi chế độ ăn uống của mẹ: Khi thấy trẻ sơ sinh bị sôi bụng, xì hơi nhiều và thường xuyên đi ngoài, người mẹ cần chú ý tới chế độ ăn uống hằng ngày của mình. Nếu đang nuôi con bằng sữa mẹ thì mẹ không nên ăn một số thực phẩm sau để tránh bé bị đầy hơi, trướng bụng: Cải bắp, súp lơ, sản phẩm từ đậu nành, cà chua, cam, quýt, đồ ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng,... Mẹ cũng nên bổ sung nhiều chất xơ vào chế độ ăn uống hằng ngày của mình;
• Thay đổi loại sữa công thức: Với trường hợp bụng kêu ọc ọc ở trẻ sơ sinh do sữa công thức, cha mẹ nên thay đổi loại sữa khác cho con. Nên ưu tiên các loại sữa mát, chứa nhiều chất xơ, dễ tiêu hóa, ít đạm và có thành phần protein giống sữa mẹ, nên có ít hoặc không chứa đường lactose. Bên cạnh đó, cha mẹ cũng nên pha sữa cho bé đúng công thức, luôn rửa sạch, tiệt trùng bình sữa, dụng cụ pha sữa, núm vú,... trước khi cho con bú;
• Thăm khám nếu trẻ bị sôi bụng kéo dài: Nếu đã làm theo những hướng dẫn trên nhưng tình trạng bụng kêu ọc ọc ở trẻ sơ sinh không được cải thiện nhiều thì mẹ nên đưa bé đi khám chuyên khoa nhi để được tư vấn điều trị.

Trẻ sơ sinh bị sôi bụng thời gian dài, đi ngoài liên tục sẽ khiến hệ tiêu hóa của bé bị mất cân bằng và làm giảm chức năng hấp thụ dinh dưỡng. Vì vậy, cha mẹ cần biết cách phòng ngừa nguy cơ sôi bụng ở trẻ sơ sinh để đảm bảo bé luôn khỏe mạnh:

• Cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong những năm đầu đời. Nếu mẹ ít sữa thì có thể cho bé bú nhiều lần để bé đủ no và đây cũng là cách kích thích cơ thể mẹ tiết a lượng sữa nhiều hơn;
• Trong trường hợp bắt buộc phải sử dụng sữa công thức thay thế, mẹ nên tìm hiểu kỹ về thành phần, lượng sữa và cách pha sữa. Khi mua sữa và các chế phẩm từ sữa, mẹ lưu ý đọc đúng thành phần dinh dưỡng nhằm chọn loại sữa có hàm lượng lactose thấp để giúp bé tiêu hóa dễ dàng hơn;
• Cha mẹ cần chú ý pha sữa và cho bé bú bình đúng cách: Pha sữa trước khi cho trẻ bú khoảng 5 - 10 phút, để bình sữa đứng thẳng để tăng thời gian phân hủy bọt khí. Bên cạnh đó, nên khuấy nhẹ sữa trong khi pha để tránh bong bóng khí;
• Trong thời kỳ cho con bú, mẹ nên chú ý chọn thực phẩm ít dầu mỡ, đồ ăn có tính nóng. Thay vào đó, các mẹ nên ăn nhiều rau củ và hoa quả, uống tối thiểu 2 lít nước/ngày.

Hiện tượng bụng kêu ọc ọc ở trẻ sơ sinh là tình trạng tăng nhu động ruột do nhiều nguyên nhân. Các bà mẹ nên tham khảo cách thức phòng ngừa, xử trí tình trạng này để giúp bé khỏe mạnh hơn, tiêu hóa tốt hơn.