Điều trị u nang buồng trứng ở trẻ em

U nang buồng trứng ở trẻ em không còn là vấn đề mới nhưng vì đặc điểm của bệnh tương đối mơ hồ, chủ yếu là đau bụng khiến người lớn lầm tưởng tới các vấn đề về tiêu hóa. Từ đó, bệnh sẽ dẫn tới các biến chứng nguy hiểm thậm chí phải cắt buồng trứng do hoại tử. Đối tượng gặp phải của u nang buồng trứng cũng đa dạng có thể là trẻ gái tuổi dậy thì hoặc thậm chí là u nang buồng trứng ở trẻ sơ sinh với hai loại là u nang thanh dịch và u quái buồng trứng. Vậy cảnh giác và điều trị nang buồng trứng ở trẻ sơ sinh và trẻ em như thế nào?

U nang buồng trứng được phân loại thành 2 loại chính như sau:

• U nang buồng trứng cơ năng: là các khối u xuất hiện do rối loạn hoạt động nội tiết của buồng trứng thường tự biến mất sau vài tháng và không gây triệu chứng. Tuy nhiên cũng có những trường hợp u to quá mức làm xuất huyết, vỡ nang dẫn tới bệnh cảnh chảy máu nội nguy hiểm tới tính mạng.
• U nang buồng trứng thực thể: là các tổn thương xuất phát từ mô buồng trứng tiến triển thành u, quá trình diễn ra trong nhiều năm khi đến một kích thước nhất định cũng gây ra tình trạng phải mổ cấp cứu như xoắn cuống nang, vỡ nang hoặc do các biến chứng của khối u như chèn ép gây đau hoặc bí tiểu.

Thông thường u nang buồng trứng ở tuổi dậy thì của trẻ gái là phổ biến nhất do sự thay đổi về hormon sinh dục. Ngoài ra vẫn gặp u nang buồng trứng ở các lứa tuổi khác thường phát hiện qua siêu âm khi kích thước khối u đã to, có thể sờ thấy. Đặc biệt hơn, u nang buồng trứng còn có thể gặp ở trẻ sơ sinh dưới 2 dạng:

• U nang thanh dịch: có thể hình thành từ rất sớm, do trẻ bị ảnh hưởng từ hormon của người mẹ khi còn đang mang thai. Tỷ lệ trẻ dưới 1 tuổi phát hiện nang thanh dịch buồng trứng không hề nhỏ nhưng hầu hết không cần phẫu thuật mà chỉ theo dõi và các nang cũng khả năng cao teo đi theo thời gian
• U quái buồng trứng: Trẻ sơ sinh bị u nang buồng trứng thường có nguồn gốc từ tế bào mầm hoặc do sự kích thích quá mức buồng trứng thai nhi bởi nội tiết tố mẹ và thai. Các bà mẹ trong thời gian mang thai bị đái tháo đường, tiền sản giật hoặc bất đồng nhóm máu Rhesus mẹ con thì trẻ sơ sinh cũng có nguy cơ cao mắc u nang buồng trứng.

Tùy thuộc vào kích thước của u nang buồng trứng mà biến chứng có thể là sớm hoặc muộn:

• U nang buồng trứng xoắn đối với các nang lớn có cuống
• Vỡ u nang: do u quá lớn kèm xuất huyết trong u
• Chèn ép các tạng xung quanh khi u phát triển quá lớn và ở giai đoạn muộn

Khi chưa phát hiện u nang buồng trứng trẻ em gái cũng nên đi khám khi có các triệu chứng đau bụng dữ dội liên tục hoặc đau co thắt vùng bụng dưới, kèm theo sốt và nôn, đôi khi có thể choáng vì đau, bụng to bất thường, sờ thấy có 1 khối ở vùng bụng kèm đau.

Chẩn đoán u nang buồng trứng ở trẻ em không khó nhờ có các phương tiện hiện đại ngày nay. Tuy nhiên việc tiên lượng và điều trị lại tương đối phức tạp. Việc chỉ định điều trị phụ thuộc vào tính chất khối u và còn phải bảo tồn được chức năng sinh sản và sinh dục khác. Hiện nay, phẫu thuật nội soi điều trị u nang buồng trứng đang cho hiệu quả đáng kể, việc bảo tồn được một phần buồng trứng có thể lên tới 90%. Việc chỉ định mổ nội soi điều trị u buồng trứng đã được chỉ định đến lứa tuổi nhỏ hơn thậm chí là 7 tuổi, chỉ định phẫu thuật nội soi cũng rộng rãi hơn về kích thước khối u với tối đa là 18cm. Đây là phương pháp an toàn, thẩm mỹ cao đặc biệt là đối với các trẻ gái để đảm bảo việc lập gia đình trong tương lai. Các trường hợp mổ cắt buồng trứng được chỉ định cho các ca có biến chứng xoắn, ung thư và mổ hở được dùng trong các khối u cơ xơ dạng đặc.