Những điều cơ bản về lịch trình cho trẻ sơ sinh: Cách bắt đầu thói quen cho trẻ

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ nội trú Hồ Thị Hồng Tho - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc.

Những nhu cầu của bé thật ra không hề phức tạp, chỉ gồm được ăn, được ngủ, được chơi và được yêu thương. Nhưng hiểu được khi nào bé cần gì, cần bao nhiêu có thể là một thách thức thật sự, đó là chưa kể đến phải làm sao để cân bằng nhu cầu của bé và của chính bản thân bố mẹ, cũng như các con lớn hơn cùng những thành viên khác trong gia đình.

đặn với con mình khiến cuộc sống trở nên dễ dàng hơn nhiều: Nó gần giống như việc xây dựng một cuốn sổ tay hướng dẫn được “đo ni đóng giày” cho con bạn. Làm cha mẹ, bạn có thể có các mô hình dự đoán cho những ngày làm bạn với con. Và trẻ sẽ dự đoán được điều gì sắp xảy ra, ví dụ như uống một bình sữa sau khi ngủ trưa, sau đó là thời gian chơi đùa hoặc đi dạo ngắm cảnh.

Bác sĩ Nhi khoa Tanya Remer Altmann – Chủ biên của cuốn sách The Wonder Years: Helping Your Baby and Young Child Successfully Negotiate the Major Developmental Milestones (Tạm dịch: Những năm tháng tuyệt vời: Giúp trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ vượt qua các mốc phát triển chủ chốt thành công) cho biết “Trẻ sơ sinh muốn biết những điều nhất định sẽ xảy ra vào một thời điểm nhất định mỗi ngày.” Bà nói thêm: "Khi bé không bị thiếu ngủ hoặc đói, điều đó làm cho đứa trẻ vui vẻ hơn nhiều. Bằng cách đáp ứng các nhu cầu cơ bản của con bạn, bạn đặt con vào trạng thái tốt nhất về tâm trí - và thể chất - để tìm hiểu và khám phá thế giới mới của mình."

Khi bạn đã sẵn sàng thử để con mình với người trông trẻ hoặc người chăm sóc, quá trình chuyển đổi sẽ dễ dàng hơn. Em bé của bạn sẽ cảm thấy yên tâm với thói quen bình thường của mình, và người chăm sóc bé sẽ có thể đoán trước được cảm giác đói, buồn ngủ, hay ham muốn chơi hoặc đi chơi của bé.

Các chuyên gia vẫn đang bất đồng ý kiến về thời điểm và cách thức thiết lập thói quen – và thậm chí bất đồng trong cả việc chúng ta có nên “lập trình” trước lịch trình trước cho bé. Nhưng rất nhiều chuyên gia, trong đó có bác sĩ Altmann, cho rằng các bé sơ sinh đã sẵn sàng cho một lịch hoạt động trong khoảng 2 đến 4 tháng tuổi.

Bác sĩ Nhi khoa Marc Weissbluth, tác giả của cuốn sách Healthy Sleep Habits, Happy Child (Tạm dịch: Những thói quen ngủ lành mạnh, Đứa bé hạnh phúc) cho biết hầu hết thói quen ngủ và bú của trẻ sơ sinh trở nên nhất quán và dễ đoán hơn sau ba hoặc bốn tháng. Đây có thể là thời điểm thích hợp để khuyến khích bé tuân theo một lịch trình cụ thể hơn.

Tuy nhiên, trẻ có thể làm theo các mô hình tương đối dễ đoán trước, trong trường hợp này, bạn có thể nhẹ nhàng khuyến khích các thói quen mới này của trẻ. Theo dõi thời gian ăn, ngủ và tỉnh của trẻ có thể cung cấp cho bạn sự hiểu biết về nhịp điệu tự nhiên của trẻ và cho phép bạn xác định các mô hình phát triển. Trong những ngày sau khi sinh, nhiều bậc cha mẹ bắt đầu lưu ý khi trẻ bú, khi nào trẻ ị và tè, khi nào trẻ ngủ và trong bao lâu, v.v.

Để ghi lại thói quen hàng ngày của bé, bạn có thể sử dụng sổ tay và bút, bảng tính trên máy tính hoặc bất kỳ ứng dụng tuyệt vời nào, như Trixie Tracker, Baby Bundle hoặc Feed Baby.

Một số chuyên gia ủng hộ việc bắt đầu lịch trình sớm hơn nhiều. Nữ hộ sinh người Anh Gina Ford, tác giả của cuốn sách The New Contented Little Baby Book, đưa ra một lịch trình theo đồng hồ để bắt đầu khi con bạn được 1 tuần tuổi. Và cuốn "Baby Whisperer" của tác giả Tracy Hogg đưa ra một chu trình nhẹ nhàng hơn cho các bậc cha mẹ bắt đầu từ khi mới sinh.

Dù với cách tiếp cận nào, sức khoẻ của trẻ vẫn là quan trọng nhất. Điều đó có nghĩa là hãy làm theo lời khuyên của bác sĩ, cộng với cảm giác mẫu tử và quan sát chung của bạn, để xác định trẻ cần gì, khi nào - bất kể lịch trình có thể hiện gì.

Trong giai đoạn sơ sinh, điều đặc biệt quan trọng là trẻ phải bú đủ sữa mẹ hoặc sữa công thức để tránh các vấn đề như kém tăng cân và mất nước. Bạn đừng bao giờ giữ lại thức ăn bữa trước hoặc níu kéo giấc ngủ khi bé có vẻ cần vì bạn cho rằng "chưa đến đúng thời điểm".

Bác sĩ Kathryn Akin, Phó giáo sư Nhi khoa tại Trung tâm Y tế Đại học Texas tại Tyler, cho biết: “Cha mẹ nên nghe theo bản năng của mình về những gì con họ đang cố gắng giao tiếp.”

"Mặc dù con bạn có thể đã ăn một hoặc hai giờ trước, nhưng nếu bé khóc như thể đang đói, bạn nên làm theo cảm nhận của bạn. Nếu lịch trình của bạn cho thấy rằng đã đến giờ ngủ nhưng bé quấy khóc hơn bình thường và cần được dỗ dành trước khi được đặt xuống, thì trẻ nên được vỗ về. Không có lịch trình nào nên thay thế nhu cầu của con bạn. "

Để giúp người đọc dễ hình dung hơn, chúng tôi phân chia các phương pháp xây dựng thói quen cho trẻ thành 3 nhóm: Lịch biểu do phụ huynh dẫn dắt, Lịch biểu do trẻ dẫn dắt và thời gian biểu phối hợp.

Lịch biểu do phụ huynh dẫn dắt là nhóm thời gian biểu khắt khe nhất. Chúng thể hiện cụ thể chính xác khi nào ( và đôi khi là liều lượng bao nhiêu) trẻ sẽ ăn, khi nào trẻ ngủ và trong bao lâu, khi nào trẻ sẽ được chơi đùa hay đi dạo, v.v... Lịch trình có thể do bạn tạo ra dựa trên các hành vi tự nhiên của bé hoặc một thói quen được đề xuất từ chuyên gia, nhưng khi đã được thiết lập, nó rất nhất quán - thậm chí đến từng phút - từ ngày này sang ngày khác. Những người ủng hộ nổi tiếng cho phương pháp này bao gồm y tá người Anh Gina Ford và Gary Ezzo, tác giả của cuốn sách On Becoming BabyWise: Giving Your Infant the Gift of Nighttime Sleep

Lịch biểu do trẻ dẫn dắt là loại thói quen ít được xác định nhất. Bạn làm theo sự dẫn dắt của bé, nghĩa là bạn sẽ tìm kiếm các tín hiệu của bé để quyết định xem bé cần gì tiếp theo thay vì áp đặt một thời gian biểu cho việc cho ăn, nghỉ ngơi hoặc chơi đùa. Điều này không có nghĩa là những ngày của bạn sẽ hoàn toàn không thể đoán trước được: Sau vài tuần đầu tiên, hầu hết trẻ sơ sinh đều hình thành thói quen ngủ, chơi và ăn khá đều đặn. Nhưng lịch trình của trẻ có thể thay đổi theo từng ngày tùy thuộc vào các tín hiệu mà trẻ phát ra. Những người ủng hộ lịch biểu do trẻ dẫn dắt nổi tiếng bao gồm các chuyên gia nuôi dạy con cái William và Martha Sears (bác sĩ nhi khoa và y tá nhi khoa) và bác sĩ nhi khoa nổi tiếng cũng chính là tác giả Benjamin Spock.

Thời gian biểu phối hợp tập hợp các yếu tố của cả phương pháp do trẻ và phụ huynh dẫn dắt. Với cách tiếp cận này, bạn sẽ có một thời gian biểu cho thời gian bé ăn, ngủ, chơi, v.v. và nhìn chung bạn sẽ tuân theo một khuôn mẫu tương tự mỗi ngày. Nhưng bạn sẽ linh hoạt hơn so với lịch biểu do phụ huynh dẫn dắt. Giấc ngủ ngắn có thể được lùi lại nếu bé chưa có vẻ mệt và bữa trưa có thể bị hoãn lại nếu chuyến đi đến cửa hàng kéo dài hơn dự kiến. Những người ủng hộ phương pháp này bao gồm tác giả Tracy Hogg và "Siêu bảo mẫu" Jo Frost.

Nguồn tham khảo: babycenter.com