Trẻ nôn ra dịch màu vàng có nguy hiểm?

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Hữu Nam - Bác sĩ Nhi - Sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.

Trẻ sơ sinh nôn trớ ra dịch màu vàng có thể do các nguyên nhân sau:

• Mẹ cho trẻ bú không đúng tư thế;
• Trẻ bú quá no và được đặt nằm ngay sau khi bú;
• Mẹ quấn tã cho trẻ quá chặt, gây sức ép lên dạ dày;
• Mẹ rơ lưỡi cho trẻ quá sâu khiến trẻ nôn trớ.

Đây chính là những nguyên nhân phổ biến khiến trẻ nôn ra đờm, dịch màu vàng.

Ngoài ra, hiện tượng trẻ nôn ra dịch nhầy màu vàng thường xuyên cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo bé đang mắc một số bệnh lý như:

• Bệnh về đường tiêu hóa: Tiêu chảy, chậm nhu động ruột, tắc ruột, xoắn ruột, dị tật đường tiêu hóa, trào ngược axit dạ dày,...;
• Bệnh về đường hô hấp;
• Các bệnh khác: Viêm màng não mủ, rối loạn thần kinh thực vật, xuất huyết não do giảm tỷ lệ Prothrombin, hội chứng sinh dục thượng thận,...

Đây là nhóm nguyên nhân ít gặp, thường được phát hiện muộn nhưng nó có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm cho trẻ nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Dấu hiệu trẻ nôn ra dịch màu vàng với các sắc độ màu khác nhau cũng có thể cảnh báo những vấn đề sức khỏe như:

Nếu trẻ nôn ra dịch vàng hoặc xanh lá thì có thể là do trẻ bị nôn ra dịch mật. Tuy nhiên, nếu gặp tình trạng này thì cha mẹ không cần quá lo lắng, vì đôi khi lý do đơn giản là dạ dày của trẻ đang không có thức ăn hoặc do trẻ bị cúm dạ dày (viêm dạ dày ruột do virus).

Ngoài ra, trẻ bị nôn ra dịch màu vàng và xanh cũng có thể đến từ nguyên nhân bé bị sa ruột hoặc sỏi mật, khiến mật bị tắc nghẽn. Tình trạng này còn đi kèm với các biểu hiện khác như biếng ăn, táo bón, đau quặn bụng,... Tuy nhiên, bệnh sỏi mật thường khá hiếm gặp ở trẻ nhỏ.

Cha mẹ có thể thấy trẻ bị nôn ra dịch màu vàng cam trong vài giờ đầu sau khi bé mắc một số loại bệnh nhất định. Tình trạng này có thể sẽ duy trì nếu phụ huynh tiếp tục cho trẻ ăn giữa những cơn nôn (vì màu vàng cam là màu của thức ăn được tiêu hóa).

Những nguyên nhân trẻ nhỏ nôn ra dịch màu vàng cam là:

• Ngộ độc thức ăn: Sau khi ăn phải thực phẩm nhiễm khuẩn, trẻ có thể bị nôn mửa đi kèm các triệu chứng khác như đau bụng, tiêu chảy, sốt,...;
• Viêm dạ dày ruột do virus: Trẻ có biểu hiện nôn ra dịch nhầy màu vàng cam, đi kèm các triệu chứng khác như sốt nhẹ, đau cơ và đau bụng;
• Cảm cúm: Trẻ có triệu chứng như chảy nước mũi, đau họng, sốt cao liên tục, mệt mỏi, đau đầu, ớn lạnh và nôn ói ra dịch màu vàng cam.

Ngoài ra, trẻ còn có thể bị nôn ra dịch màu vàng nếu bé bị: Viêm ruột thừa, lồng ruột, say xe, hóa trị, nhiễm trùng tai, sử dụng một số loại thuốc đặc biệt,...

Khi trẻ có dấu hiệu nôn trớ ra dịch màu vàng, cha mẹ cần ngay lập tức thực hiện theo những thao tác dưới đây:

• Cho trẻ nghiêng đầu sang 1 bên để không bị sặc chất nôn. Sau đó, dùng gạc làm sạch chất nôn trong miệng và họng trẻ rồi đến mũi trẻ;
• Khum bàn tay lại, vỗ nhè nhẹ vào 2 bên lưng để trẻ đỡ sợ và bớt khóc, giúp trẻ nôn phần còn lại ra ngoài;
• Dùng khăn xô thấm nước ấm, lau sạch mặt và cổ bé, thay quần áo cho trẻ nếu có dính chất nôn;
• Khi trẻ đã bình tĩnh lại thì cho trẻ uống nước ấm hoặc nước oresol ấm;
• Cho trẻ bú sữa từ từ rồi ru bé ngủ;
• Không được tùy tiện cho bé uống thuốc chống nôn.

Trường hợp trẻ nôn ra dịch màu vàng do bị sặc hoặc có dị vật ở họng cần thực hiện sơ cứu nhanh chóng bằng cách cho trẻ nằm sấp, vỗ nhẹ vào phần lưng giữa 2 bả vai của bé. Nếu có sữa trào ra mũi và họng của bé thì phải hút sạch. Sau đó, cha mẹ lấy 2 ngón tay ấn mạnh vào vị trí ức giữa của trẻ 5 lần rồi đưa trẻ tới bệnh viện để được kiểm tra kịp thời.

Nôn ói không phải là bệnh mà chỉ là triệu chứng của nhiều bệnh lý khác nhau như nhiễm trùng hay các bệnh lý mãn tính khác. Thông thường, màu của chất nôn sẽ thay đổi theo các giai đoạn bệnh hoặc theo từng bệnh lý khác nhau, Ví dụ nôn do đau dạ dày có màu xanh hoặc vàng ban đầu, sau đó chuyển sang màu cam.

Nếu trẻ bị nôn kéo dài 1 - 2 ngày thì thường không phải là vấn đề nghiêm trọng. Đây có thể chỉ là phản ứng của cơ thể trẻ trước sự kích thích của ruột hoặc quá trình đào thải các chất độc hại ra khỏi dạ dày. Kiểu nôn này cũng thường liên quan tới các bệnh lý cấp tính như ngộ độc thực phẩm.

Tuy nhiên, nếu trẻ bị nôn liên tục, kéo dài hơn vài tuần hoặc tới vài tháng thì có thể là triệu chứng của bệnh mãn tính. Cha mẹ nên đưa trẻ đi khám ngay nếu trẻ bị nôn ói dịch vàng kèm theo các triệu chứng dưới đây:

• Trẻ quấy khóc nhiều, thóp phồng, co giật hoặc hốt hoảng;
• Trẻ nôn trớ liên tục trong vòng 24 giờ;
• Trẻ có những dấu hiệu bất thường về đường tiêu hóa như đầy hơi, trướng bụng, táo bón, tiêu chảy,...;
• Trẻ có dấu hiệu mất nước như da khô, mắt trũng, môi khô, rụng tóc,...;
• Màu sắc da của trẻ thay đổi, nhịp thở nhanh bất thường, có xuất hiện cơn ngưng thở;
• Trẻ sốt, ngủ li bì;
• Chất nôn dính máu hoặc dịch nôn màu xanh.

Trẻ nôn ra dịch màu vàng có thể là do các bệnh lý thông thường nhưng đôi khi cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều tình trạng nguy hiểm. Vì vậy, khi trẻ bị nôn đi kèm các triệu chứng khác, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám ngay để được bác sĩ chẩn đoán chính xác.