Vi chất dinh dưỡng cho trẻ loại nào cần thiết?

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Đặng Huy Toàn - Bác sĩ Nhi - Sơ Sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.

Vi chất dinh dưỡng là các chất mà cơ thể chúng ta chỉ cần với một lượng rất nhỏ lại đóng một vai trò rất quan trọng. Nếu thiếu vi chất dinh dưỡng sẽ gây ra những hậu quả vô cùng nghiêm trọng đối với sức khỏe. Những vi chất dinh dưỡng có chức năng tham gia vào quá trình xây dựng lên các tế bào và các mô vào những hoạt động chuyển hoá, bài tiết và hô hấp của tế bào, cũng như xây dựng nên hệ thống miễn dịch của cơ thể.

Bên cạnh đó, những vi chất dinh dưỡng cần thiết cho trẻ có tham gia vào nhiều cơ chế hoạt động của nhiều cơ quan trong cơ thể, đó là giúp duy trì được sự cân bằng của hệ thống nội môi, phục hồi các tế bào cũng như mô bị tổn thương và là thành phần chủ yếu để tạo ra các dịch tiêu hóa, hormone,... Vi chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể và sự phát triển trí tuệ, thể chất của trẻ.

Xem ngay: Tác hại khi trẻ thiếu vi chất dinh dưỡng

Vi chất dinh dưỡng có tới 90 loại khác nhau cần thiết cho cơ thể, bao gồm các loại vitamin tan trong dầu như vitamin A, D, E, K và nhóm vitamin tan trong nước như vitamin B, C và các chất khoáng đồng, sắt, kẽm, mangan, magie, iot,...

• Vitamin A: cần thiết cho sự tăng trưởng, giúp tăng cường hệ thống miễn dịch và phòng ngừa những bệnh nhiễm trùng, giúp làm sáng mắt. Nếu thiếu vitamin A sẽ dẫn tới quáng gà, khô mắt, loét giác mạc gây mù lòa, chậm tăng trưởng và dễ mắc những bệnh nhiễm trùng như nhiễm trùng da, tiêu chảy, viêm hô hấp.
• Sắt: chất quan trọng tham gia vào quá trình tạo máu và một phần cấu trúc của não bộ cho nên khi trẻ bị thiếu sắt dẫn tới bệnh thiếu máu thiếu sắt, từ đó làm giảm sự phát triển trí tuệ và thể chất của trẻ, cũng như giảm sức đề kháng của cơ thể đối với nhiễm trùng và giảm khả năng hoạt động thể lực. Cha mẹ có thể bổ sung sắt cho trẻ bằng các loại thực phẩm chứa nhiều sắt như gan, mề gà, lòng đỏ trứng gà, mộc nhĩ, nấm hương, tim heo,...
• Kẽm: là một trong các thành phần của hơn 300 enzyme có chức năng tham gia vào những hoạt động của cơ thể giúp tăng hấp thu, tăng cảm giác ngon miệng và tổng hợp chất đạm, giúp tăng cường hệ thống miễn dịch và tăng trưởng chiều cao của trẻ. Nếu trẻ bị thiếu kẽm sẽ làm cho trẻ biếng ăn, dễ bị nhiễm trùng. Kẽm có nhiều trong các loại thực phẩm như củ cải, đậu Hà Lan, sò, đậu nành và lòng đỏ trứng gà.
• Iod: là chất cần thiết để tuyến giáp tổng hợp hormon giáp, giúp cho sự tăng trưởng của cơ thể và sự hình thành cũng như phát triển não. Trẻ thiếu iod từ trong bụng mẹ sẽ bị tổn thương não nặng nề và dẫn tới biến chứng như đần độn, cũng như mắc các khuyết tật thần kinh khác. Trẻ trong độ tuổi dưới 2 tuổi thiếu iod gây ra hậu quả nặng nề bởi vì đây là giai đoạn não của trẻ đang phát triển rất nhanh. Trẻ em trong độ tuổi đi học nếu thiếu iot sẽ giảm chỉ số thông minh và thành tích học tập.
• Vitamin C: là một vi chất dinh dưỡng có tác dụng giúp cho cơ thể chống oxy hóa rất tốt, tham gia vào nhiều hoạt động sống quan trọng của cơ thể như quá trình hình thành collagen, đồng thời kích thích ruột non hấp thu sắt. Nếu thiếu vitamin C sẽ dẫn tới hiện tượng sưng nướu răng, dễ mắc bệnh và chảy máu, trẻ mệt mỏi khi vui chơi hoạt động. Vitamin C có chứa nhiều trong các loại hoa quả trái cây như quýt, bưởi, ổi, cam,... và một số loại rau như cà chua, rau ngót, rau muống,...
• Vitamin D và canxi: có vai trò quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển răng, xương. Thiếu canxi và vitamin D sẽ làm cho trẻ chậm mọc răng, hay vặn mình, ngủ không yên giấc, ra nhiều mồ hôi trộm, đặc biệt là mồ hôi vùng đầu. Canxi có chức nhiều trong những loại thực phẩm như tôm, cua, trai, ốc. Vitamin D được cung cấp chủ yếu qua thực phẩm như: dầu cá, trứng, gan.
• Vitamin nhóm B: các loại vitamin trong nhóm B có vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa năng lượng, hỗ trợ hệ thần kinh khỏe mạnh và tạo máu. Những triệu chứng điển hình khi trẻ thiếu vitamin nhóm B, ví dụ như phù, da tay chân nóng và dễ viêm, chán ăn, rối loạn tiêu hóa, tinh thần không phấn chấn. Những loại thực phẩm có chứa nhiều vitamin nhóm B như gạo lứt, thịt gà, các loại đậu, rau lá xanh thẫm, sữa, chuối, pho mát.

Xem ngay: Kẽm: Một vi chất dinh dưỡng cần thiết cho trẻ

Tóm lại, vi chất dinh dưỡng cho trẻ là những chất mà cơ thể chỉ cần một lượng rất nhỏ nhưng lại có vai trò cực kỳ quan trọng. Những vi chất dinh dưỡng cần thiết cho trẻ bao gồm các loại vitamin A, B, C, D, E, K,... và những nhóm các nguyên tố khoáng như canxi, photpho, kẽm, sắt, đồng, selen,... Nếu thiếu vi chất dinh dưỡng có thể dẫn tới những ảnh hưởng nghiêm trọng cho cơ thể đặc biệt là trẻ nhỏ. Do vậy, cha mẹ cần có kế hoạch bổ sung vi chất bằng các loại thực phẩm hoặc các loại thực phẩm chức năng. Cũng theo các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo cha mẹ cần bình tĩnh và kiên trì khi bổ sung chất cho bé kể cả qua đường ăn uống hay các thực phẩm chức năng. Đặc biệt việc dùng thực phẩm chức năng nên chọn các loại có nguồn gốc tự nhiên dễ hấp thụ, không cho còn dùng đồng thời nhiều loại hoặc thay đổi liên tục các loại thực phẩm chức năng. Bên cạnh đó, các chuyên gia dinh dưỡng cũng nhấn mạnh về vai trò của kẽm sinh học; cha mẹ nên tìm hiểu và bổ sung kẽm cho trẻ đúng cách vào các mốc thời điểm thích hợp, tránh tình trạng thiếu kẽm làm ảnh hưởng đến quá trình phát triển toàn diện của trẻ.

Ngoài kẽm, cha mẹ cũng cần bổ sung cho trẻ các vitamin và khoáng chất quan trọng khác như lysine, crom, vitamin nhóm B,... giúp con ăn ngon, có hệ miễn dịch tốt, tăng cường đề kháng để ít ốm vặt.

Khi có tình trạng trẻ còi cọc biếng ăn các mẹ nên phối hợp với bác sĩ chuyên khoa nhi lên thực đơn đủ dinh dưỡng, đủ kẽm cho bé giúp con được phát triển một cách toàn diện trong từng độ tuổi.