Bao lâu sau khi có bầu thì thai vào tử cung?

Bài viết được viết bởi BS Nguyễn Văn Hùng - Bác sĩ Sản Phụ khoa, Khoa Sản - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Time City

Sau khi trứng thụ tinh, trong khoảng từ 10 đến 12 giờ đồng hồ trứng thụ tinh sẽ vượt qua eo vòi tử cung. Vậy sau quá trình này, thai vào tử cung chậm nhất là bao lâu, thai vào tử cung chậm là trai hay gái?

Sau khi thụ tinh, trứng lưu lại khoảng 48 giờ trong đoạn bóng của vòi tử cung. Trong thời gian này, trứng thụ tinh thực hiện các hoạt động phân bào, để đạt đến giai đoạn từ 2 đến 8 tế bào (giai đoạn phôi dâu) và không gia tăng về thể tích. Nồng độ progesterone từ hoàng thể buồng trứng tăng cao làm giãn cơ vòi tử cung. Trứng thụ tinh nhanh chóng vượt qua eo vòi tử cung trong khoảng 10 - 12 giờ. Sau giai đoạn này, thai vào tử cung chậm nhất là bao lâu? Khoảng 3 đến 4 ngày sau khi thụ tinh, trứng thụ tinh đến niêm mạc trong buồng tử cung và gắn vào đó khi đang ở giai đoạn 8 – 16 tế bào và phôi thai tiếp tục phát triển trong buồng tử cung đến khi đủ tháng [1].

Tuy nhiên trong thời gian này chưa thể phát hiện được có thai khi siêu âm thai, xét nghiệm Beta hCG có thể phát hiện được trong máu hoặc nước tiểu của người mẹ khoảng từ 6->14 ngày sau khi thụ tinh.

Khá nhiều người băn khoăn rằng, liệu “thai vào tử cung chậm là trai hay gái”. Thời gian phôi di chuyển đến tử cung không liên quan đến giới tính thai nhi. Sự vận chuyển của phôi trong vòi tử cung từ nơi thụ tinh đến buồng tử cung chịu tác động của [1]:

1. Hoạt động của nhung mao trong lòng vòi tử cung
2. Hoạt động của lớp cơ vòi tử cung: phụ thuộc vào nồng độ estrogen và progesteron
3. Sự lưu thông của dịch vòi tử cung

Chi tiết về sự phát triển của thai nhi qua từng tuần, cha mẹ nào cũng nên tìm hiểu:

Các trường hợp phôi di chuyển vào buồng tử cung chậm có thể do bất thường giải phẫu vòi tử cung (thường do các yếu tố như nhiễm trùng, phẫu thuật, dị tật bẩm sinh,...); bất thường giải phẫu có thể đi kèm với suy giảm chức năng chức năng của nhung mao; bất thường nồng độ progesterone, estrogen; tính sai ngày thụ tinh,...

Khẳng định thai đã vào tử cung khi trên siêu âm thai thấy túi thai trong buồng tử cung, tuy nhiên tiêu chuẩn chẩn đoán túi thai không rõ ràng. Các thuật ngữ như ” túi trống”, “màng rụng đôi” hay ngay cả “túi thai giả” đều không thể khẳng định hoặc loại trừ thai trong tử cung. Do vậy việc chẩn đoán thai trong tử cung là một vấn đề có tính chủ quan, tùy thuộc vào đặc điểm lâm sàng và siêu âm.

Trường hợp bệnh nhân không có triệu chứng, khuyến cáo nên đợi cho đến khi thấy có phôi bên trong túi thai mới khẳng định là túi thai thật [2].

Hình ảnh túi thai bình thường trên siêu âm [3]:

• Túi thai có thể thấy được qua siêu âm ngả âm đạo lúc thai 5 tuần
• Gồm hai phần: Vùng trung tâm không hồi âm (khoang cơ thể ngoài phôi) và vùng ngoại vi có hồi âm (vòng nguyên bào nuôi).
• Bao quanh bởi nội mạc tử cung
• Vị trí lệch tâm so với trục tử cung
• Túi noãn hoàng: cấu trúc hình tròn, thấy được trên siêu âm ngả âm đạo lúc thai 5,5 tuần
• Trước 6 tuần, phôi có đường kính rất nhỏ < 4mm từ 6-10 tuần phôi tăng kích thước nhanh chóng từ 4-7mm khi 6 tuần tuổi thai phát triển đến 31 mm -32 mm khi thai 10 tuần.
• Khảo sát tim thai nhi khi siêu âm thai thấy phôi thai và đo bằng đầu dò âm đạo lúc 6 tuần.

3 tháng đầu là thời điểm nhạy cảm nhất trong suốt thai kỳ. Để mẹ và bé được khỏe mạnh, các bậc cha mẹ cần lưu ý:

• Hiểu rõ dấu hiệu sớm khi mang thai, ngộ độc thai nghén, ra máu trong thai kỳ.
• Khám thai lần đầu kịp thời, đúng và đủ, tránh khám quá sớm/ quá muộn.
• Sàng lọc dị tật thai nhi tuần thứ 12 phát hiện những dị tật thai nhi nguy hiểm có thể can thiệp sớm.
• Phân biệt chảy máu âm đạo thông thường và chảy máu âm đạo bệnh lý để can thiệp giữ thai kịp thời.
• Sàng lọc bệnh lý tuyến giáp trong 3 tháng đầu thai kỳ tránh những rủi ro nguy hiểm trước và trong khi sinh.

Tài liệu tham khảo:

1. Giáo trình sản khoa (2016), Sự thụ tinh – làm tổ và phát triển của trứng, NXB Y học, Hà Nội.
2. ISUOG (2013). ISUOG Practice Guidelines: performance of first-trimester fetal ultrasound scan: ISUOG Guidelines. Ultrasound Obstet Gynecol, 41(1), 102–113.
3. Carol B. Benson P.M.D. (2012), Alats of Ultrasound in Obstetrics and Gynocology, Wolters Kluwer, USA.