Biện pháp cải thiện tình trạng teo âm đạo

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa II Lại Thị Nguyệt Hằng - Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.

Teo âm đạo là sự mỏng đi của lớp thành âm đạo gây ra do suy giảm hormone estrogen. Đây là tình trạng thường gặp nhất ở phụ nữ sau tuổi mãn kinh, bệnh gây ra các tình trạng như: Khô, rát, đau khi giao hợp, nhiễm trùng bàng quang tái phát,...

Theo Hiệp hội bác sĩ gia đình tại Mỹ, có khoảng 40% số phụ nữ sau tuổi mãn kinh sẽ bị teo âm đạo do suy giảm hormone estrogen. Teo âm đạo làm gia tăng nguy cơ mắc các nhiễm trùng âm đạo ở người phụ nữ và làm thay đổi môi trường axit của âm đạo, làm cho các vi khuẩn, nấm và vi sinh vật dễ tồn tại và phát triển ở âm đạo hơn.

Đối với nhiều phụ nữ, thời điểm bắt đầu khô âm đạo không phải là ở thời kỳ mãn kinh, nó bắt đầu một vài năm sau đó khi nồng độ estrogen giảm dần qua thời gian làm giảm độ trơn và khiến các mô âm đạo thu hẹp và ngắn lại.

Triệu chứng teo âm đạo đi kèm với các vấn đề về teo hệ tiết niệu bao gồm tiểu nhiều lần hơn hoặc có cảm giác buốt khi đi tiểu. Một số phụ nữ cũng sẽ có dấu hiệu tiểu tiện không tự chủ và sẽ bị nhiễm trùng đường tiết niệu nhiều hơn. Những phụ nữ chưa bao giờ sinh con qua đường âm đạo (sinh thường) sẽ dễ bị teo âm đạo hơn những phụ nữ đã từng sinh thường.

Việc điều trị teo âm đạo lâu dài là cần thiết vì không chỉ để giảm các triệu chứng, mà còn giải quyết các vấn đề khó chịu khác, chẳng hạn như: Rối loạn chức năng tình dục, xuất huyết sau quan hệ tình dục và nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát. Lựa chọn điều trị bao gồm cả biện pháp bổ sung nội tiết tố và không dùng nội tiết.

Đối với triệu chứng khô âm đạo hoặc đau khi quan hệ tình dục liên quan đến viêm teo âm đạo, lựa chọn điều trị đầu tiên là không dùng nội tiết mà là chất làm ẩm và chất bôi trơn âm đạo. Nếu các chế phẩm này không làm giảm triệu chứng một cách hiệu quả thì liệu pháp estrogen có thể được sử dụng cho những phụ nữ không có chống chỉ định. Ngoài ra, hoạt động tình dục và/ hoặc sử dụng dụng cụ nong âm đạo có thể giúp duy trì một biểu mô âm đạo khỏe mạnh.

2.1 Điều trị teo âm đạo không bổ sung nội tiết tố

• Chất làm ẩm và chất bôi trơn âm đạo

Các triệu chứng của tình trạng khô âm đạo có thể được cải thiện bằng cách sử dụng thường xuyên của các chất dưỡng ẩm âm đạo. Kèm theo bổ sung các chất bôi trơn âm đạo trong khi quan hệ tình dục sẽ giúp độ ẩm âm đạo kéo dài lâu hơn giúp độ ẩm âm đạo kéo dài lâu hơn. Các sản phẩm chứa nước và silicone được khuyến khích sử dụng nhiều hơn dầu vì dầu có thể làm rách bao cao su, tăng nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Các chất này có thể cải thiện sự thoải mái khi quan hệ tình dục và tăng độ ẩm âm đạo, tuy nhiên không hiệu quả đối với những trường hợp teo âm đạo nặng nề. Vì vậy, các chất này chủ yếu sử dụng cho những phụ nữ có triệu chứng nhẹ.

• Hoạt động tình dục thường xuyên hơn

Theo nghiên cứu chỉ ra rằng: Phụ nữ có quan hệ tình dục nhiều thường không xuất hiện các triệu chứng khó chịu của teo âm đạo. Phụ nữ sau mãn kinh cho thấy giảm đáng kể tình trạng viêm teo âm đạo mức độ nặng ở những người có tần số giao hợp cao hơn người ít giao hợp. Tăng tần suất hoạt động tình dục cần thiết để duy trì độ đàn hồi âm đạo và ngăn ngừa đau khi giao hợp hoặc teo hẹp âm đạo không được biết đến.

• Dụng cụ nong âm đạo

Những phụ nữ có chống chỉ định điều trị bằng estrogen và những người mong muốn giao hợp âm đạo có thể cải thiện chức năng âm đạo với việc sử dụng các dụng cụ nong âm đạo. Đây là biện pháp có thể đặc biệt hiệu quả cho phụ nữ tránh giao hợp vì đau đớn, vì bộ dụng cụ nong âm đạo có sẵn với kích thước tăng dần và ban đầu có thể dùng với kích thước nhỏ.

2.2 Biện pháp điều trị bằng nội tiết

• Liệu pháp estrogen âm đạo

Việc sử dụng estrogen âm đạo là không thích hợp cho tất cả phụ nữ và những nguy cơ và lợi ích của việc sử dụng cần phải được tham khảo ý kiến của bác sĩ. Estrogen âm đạo có hiệu quả cao trong việc cải thiện lưu thông máu ở âm đạo, cải thiện độ dày mô âm đạo và độ đàn hồi và làm phục hồi các triệu chứng trong thời gian dài. Trong suốt giai đoạn tiền mãn kinh, estrogen đường uống thường được dùng để điều trị chứng bốc hỏa và khô âm đạo. Nhưng sử dụng estrogen đường uống kéo dài với liều cao có thể làm tăng nguy cơ mắc một số loại ung thư nhất định. Liệu pháp estrogen đầy đủ dẫn đến phục hồi độ pH axit bình thường trong âm đạo và hệ vi khuẩn thường trú, sự dày lên của các tế bào biểu mô, tăng chất tiết âm đạo và giảm khô âm đạo.

Ngoài ra, liệu pháp estrogen kèm các lợi ích đường tiết niệu giúp giảm tỷ lệ mắc các bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu và các triệu chứng bàng quang tăng hoạt.

2.3 Các biện pháp điều trị khác

• Thay đổi thói quen và các sản phẩm vệ sinh: Tránh việc thụt rửa âm đạo, dùng xà phòng cứng, xà phòng thơm và nước rửa âm đạo, những thứ đó có thể làm cho tình trạng khô ngứa âm đạo tồi tệ hơn.
• Dùng loại giấy vệ sinh đơn giản: Chỉ sử dụng loại giấy vệ sinh trắng không mùi.
• Sử dụng các sản phẩm không chứa màu và không có mùi: Tránh các chất tẩy rửa có mùi thơm, thuốc nhuộm, chất làm mềm vải và các sản phẩm chống bám khi giặt đồ lót để tránh kích ứng.
• Dành nhiều thời gian hơn: Tăng thời gian mở đầu trước khi giao hợp để có đủ thời gian âm đạo được bôi trơn và kích thích.
• Mặc quần lót bằng cotton và mặc đồ lót vừa vặn với cơ thể có thể cải thiện các triệu chứng của bạn. Đồ lót bằng cotton giúp không khí có thể lưu thông ở bộ phận sinh dục và do đó, vi khuẩn sẽ ít phát triển hơn.
• Dầu vitamin E cũng có thể dùng như một chất bôi trơn. Cũng có một số bằng chứng cho thấy vitamin D có thể làm tăng độ ẩm ở âm đạo. Vitamin D cũng giúp cơ thể hấp thu canxi. Việc này sẽ giúp làm chậm hoặc ngăn chặn quá trình loãng xương sau mãn kinh, đặc biệt là khi được phối hợp với luyện tập thường xuyên.
• Ngừng hút thuốc được khuyến khích cho những lợi ích sức khỏe nói chung của nó và bởi vì những phụ nữ hút thuốc lá tương đối thiếu estrogen.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có Gói khám, sàng lọc bệnh lý phụ khoa cơ bản dành cho đối tượng khách hàng có các triệu chứng bất thường như:

• Chảy máu bất thường vùng âm đạo
• Gặp vấn đề về kinh nguyệt
• Dịch âm đạo bất thường (có mùi hôi, màu sắc khác bình thường)
• Đau, ngứa vùng kín....
• Khách hàng nữ có một vài yếu tố nguy cơ như vệ sinh cá nhân không tốt, quan hệ tình dục không an toàn, nạo phá thai,..
• Khách hàng nữ có triệu chứng viêm nhiễm khác...

Khi đăng ký Gói khám, sàng lọc bệnh lý phụ khoa cơ bản tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý khách được thực hiện các kỹ thuật siêu âm, thăm khám để phát hiện sớm các bệnh lý viêm nhiễm giúp điều trị dễ dàng, không tốn kém; Sàng lọc phát hiện sớm ung thư phụ khoa.