Nguy cơ sinh non ở sản phụ dư ối tuần 35-36

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Lê Thị Phương - Khoa sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.

Dư ối là tình trạng tích tụ dư thừa lượng nước ối vượt quá chức năng sinh lý bình thường. Dư ối tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ cho mẹ và bé trong đó nguy cơ sinh non ở sản phụ dư ối tuần 35-36 cao hơn rất nhiều lần so với sản phụ có lượng nước ối bình thường.

• Túi ối được tạo ra khoảng ngày thứ 12 sau khi trứng thụ tinh. Trong quí đầu của thời kỳ thai nghén, nước ối có tính đẳng trương và tương tự như huyết tương của người mẹ. Trong quý hai và nửa sau của thời kỳ thai nghén dịch ối trở nên nhược trương.

Thể tích nước ối tăng dần cho đến đầu của 3 tháng cuối thai kỳ và từ đó hằng định cho đến khi thai đủ tháng. Trong giai đoạn tuần thứ 37 đến tuần thứ 41, thể tích nước ối giảm đi 10%. Từ tuần thứ 42 trở đi, thể tích nước ối giảm đi rất nhanh, khoảng 33% trong một tuần.

• Nước ối được cho là bình thường khi đạt 250 – 600 ml lúc thai nhi từ 16 - 32 tuần tuổi. Lượng nước ối tăng dần theo tuổi thai và đến khoảng tuần thứ 34 của thai kỳ nước ối sẽ lên 800ml và duy trì cho đến khi thai nhi 36 tuần tuổi sẽ đạt mức cao nhất 1000ml. Sau đó, nó sẽ giảm dần còn khoảng 600 - 800ml vào khoảng thời gian trước khi sinh. Bà bầu bị dư nước ối khi lượng nước ối vượt quá trên 2000ml.
• Để chẩn đoán đa ối, bác sĩ sẽ thực hiện siêu âm và lấy kết quả ước lượng gián tiếp về thể tích nước ối. Mẹ được chẩn đoán dư ối khi chỉ số nước ối (A.F.I: amniotic fluid index) qua siêu âm từ 12-25cm . Đa ối là quá 25 cm.

• Dư nước ối tuần 35 và dư ối tuần 36 có nguy cơ sinh non cao, khi lượng nước ối đạt vượt trên mức cao nhất bình thường do bụng lớn nhanh, tác động đến khả năng chịu đựng của cổ tử cung.
• Quá nhiều nước ối có thể làm cho tử cung của người mẹ trở nên quá căng và có thể dẫn tới sinh non hoặc vỡ màng ối sớm (túi nước ối). Đa ối cũng có liên quan đến dị tật bẩm sinh ở bào thai. Khi túi nước ối vỡ, một lượng lớn dịch ứ lại tử cung có thể làm tăng nguy cơ bong nhau thai (bong nhau sớm) hoặc sa dây rốn (khi dây rốn sa qua lỗ cổ tử cung).
• Đa ối làm cho bào thai dễ dàng xoay trở có nghĩa là bạn có nguy cơ sinh ngôi ngược khá cao. Hầu hết các trường hợp đa ối là nhẹ và do sự tích tụ nước ối dần dần trong nửa sau của thai kỳ. Đa ối nặng có thể gây khó thở, sinh non hoặc các dấu hiệu và triệu chứng khác.
• Ngoài ra, có thể có sự trục trặc nhỏ ở hệ tiêu hóa (thai nhi nuốt nước ối) hoặc hệ tiết niệu (thai nhi sản xuất nước tiểu) ảnh hưởng sự lượng nước ối thai nhi. Nếu xét nghiệm tầm soát trước sinh ở quý 1 và quý 2 cho kết quả bình thường, đa số những trục trặc này là tạm thời và sẽ không ảnh hưởng nhiều đến thai nhi.

Khi mẹ bầu bị dư ối thì bụng thường to và căng bóng. Cảm giác đầu tiên là thấy khó chịu và việc hô hấp cũng trở nên khó khăn hơn.

Thường bà bầu sẽ bị dư ối từ tuần thứ 30, nhưng một số sản phụ thì có thể bị dư ối từ tuần thứ 20 của thai kỳ.

Một số phụ nữ khi bị dư ối có biểu hiện:

• Khó thở
• Bàn chân sưng lên
• Ợ nóng
• Táo bón
• Cảm thấy vết sưng của bạn rất to và nặng

Nhưng đây là những vấn đề phổ biến đối với phụ nữ mang thai và không hoàn toàn do dư ối gây ra, cho nên nhất thiết cần các kiểm tra xét nghiệm để xác định.

• Khi bị dư ối việc sinh nở vẫn diễn ra bình thường đối với mẹ bầu. Nhưng có thể mẹ bầu sẽ phải sinh sớm hơn so với ngày dự sinh do những thay đổi trong tử cung.
• Một số sản phụ ở tình trạng dư ối nghiêm trọng cũng có thể cần được kích thích sinh sớm hơn bình thường.
• Sản phụ cũng có thể được chỉ định sinh mổ nếu thai nhi bất thường như: song thai, tư thế thai nhi phức tạp hay thai nằm ngang...

Dư ối thường không gây ảnh hưởng nguy hiểm đến tính mạng mẹ và bé nếu được quan tâm và can thiệp kịp thời. Nếu là thể nhẹ thì cơ thể mẹ điều chỉnh tự nhiên mức ối trong thai kỳ và sinh con khỏe mạnh, bình thường.