Tìm hiểu kỹ thuật đóng rò trực tràng âm đạo

Lỗ rò trực tràng âm đạo là một kết nối bất thường giữa phần dưới của ruột già và âm đạo. Khí, phân từ trực tràng có thể rò rỉ qua lỗ rò, đi vào âm đạo, gây ra nhiều bất tiện cho bệnh nhân trong sinh hoạt hằng ngày. Một số lỗ rò trực tràng có thể tự đóng, nhưng hầu hết cần phải phẫu thuật.

Rò trực tràng - âm đạo là tình trạng thành âm đạo và trực tràng bị rách làm cho trực tràng thông với âm đạo, khiến cho khí và phân từ trực tràng sẽ rò vào âm đạo, gây nhiễm khuẩn ngược dòng lên đường sinh dục. Lỗ rò trực tràng - âm đạo thường xảy ra do các nguyên nhân như đẻ khó, can thiệp thủ thuật khi sinh hoặc các phẫu thuật phụ khoa đường âm đạo, bệnh Crohn hoặc các bệnh viêm ruột khác, ung thư hoặc sau xạ trị bệnh lý vùng tiểu khung.

Triệu chứng khi bị lỗ rò trực tràng âm đạo: Tùy thuộc vào kích thước và vị trí của lỗ rò, người bệnh có thể có các triệu chứng liên quan đến việc tiểu tiện và vệ sinh. Các dấu hiệu của lỗ rò trực tràng âm đạo có thể bao gồm:

• Khí, phân hoặc mủ tiết ra từ âm đạo
• Dịch tiết âm đạo có mùi hôi
• Nhiễm trùng âm đạo hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát
• Đau ở âm hộ, âm đạo và khu vực giữa âm đạo và hậu môn
• Đau khi giao hợp.

Một số lỗ rò trực tràng âm đạo có thể tự liền, tuy nhiên hầu hết cần được phẫu thuật. Phương pháp điều trị chính cho lỗ rò là phẫu thuật để đóng lỗ rò trực tràng âm đạo bất thường. Tuy nhiên, người bệnh không thể phẫu thuật nếu đang hành kinh hoặc ra huyết bất thường mà chưa điều trị khỏi, đang mắc các bệnh nhiễm trùng, bệnh về máu, hoặc viêm âm đạo nặng, rò trực tràng âm đạo do bệnh Crohn, lao,...tiến triển, đường rò mủn nát, viêm nhiễm nặng, toàn trạng người bệnh nặng (suy tim, phổi, sốc,..) không cho phép phẫu thuật.

3.1 Trước khi phẫu thuật

Bệnh nhân được tiến hành các xét nghiệm máu và nước tiểu, đại tràng được làm sạch bằng thuốc tẩy ruột, thụt tháo bằng nước. Sử dụng kháng sinh, truyền dịch dinh dưỡng nếu cần thiết.

3.2 Các kỹ thuật phẫu thuật đóng lỗ rò trực tràng âm đạo

• Phẫu thuật qua đường tầng sinh môn: Chỉ định cho rò thấp (rò giữa phần dưới âm đạo và 1/3 dưới của trực tràng).
• Tiêm thấm vách trực tràng âm đạo bằng lidocain 2% pha adrenalin 1/1000.
• Rạch da và phẫu tích vào vách tách riêng âm đạo và trực tràng.
• Thì âm đạo: Cắt một mảnh thành sau âm đạo bao gồm lỗ rò, khâu lại bằng chỉ tiêu.
• Thì trực tràng: Rạch niêm mạc dưới lỗ rò, chỗ mô lành lặn. bóc tách niêm mạc, và lớp dưới niêm mạc ra khỏi lớp cơ thành trước trực tràng từ bờ trên đường rạch rồi hạ xuống khâu với mép dưới đường cắt niêm mạc để che phủ lỗ rò .
• Phẫu thuật đường bụng: Chỉ định cho rò cao (rò ở phần trên âm đạo và 1/3 giữa trực tràng trở lên).
• Mở bụng đường trắng giữa dưới rốn có thể kéo dài lên trên rốn.
• Thăm dò toàn bộ ổ bụng và đánh giá tổn thương.
• Thì âm đạo: Tương tự như phẫu thuật qua đường tầng sinh môn
• Thì trực tràng: Cắt lọc lỗ rò, khâu lại theo các lớp niêm mạc, cơ.
• Trường hợp có áp xe hoặc viêm phúc mạc phải lau rửa sạch ổ bụng, dẫn lưu, làm hậu môn nhân tạo bảo vệ.
• Phẫu thuật thì 1 làm sạch vùng mổ và đường rò:

Có thể phải làm hậu môn nhân tạo bảo vệ trong trường hợp viêm nhiễm nặng,..., đóng rò thì 2 như trên.

• Phẫu thuật cắt đoạn trực tràng hoặc phẫu thuật phối hợp cả 2 đường mổ

Bụng và tầng sinh môn nếu rò phức tạp, rò lớn,...

3.3 Chăm sóc sau phẫu thuật

Sau phẫu thuật đóng rò trực tràng âm đạo, bệnh nhân được theo dõi tình hình ra máu âm đạo, máu ở hậu môn, đi ngoài ra máu. Bệnh nhân được khuyên vệ sinh tầng sinh môn ngày 2 lần hoặc sau đại tiểu tiện, sau đó lau khô. Về dinh dưỡng, người bệnh sau phẫu thuật được khuyến khích ăn nhẹ hoặc nhịn ăn tùy thuộc tổn thương vào trực tràng nhiều hay ít.