Adrenalin làm tăng đường huyết, vì sao?

Adrenaline còn được biết đến với một tên gọi khác là Epinephrine, đây là một loại hormone, được sản xuất bởi tuyến thượng thận và một số lượng nhỏ tế bào thần kinh trong ống tủy. Thuốc được phóng thích vào máu và có vai trò phục vụ như các chất trung gian hóa học, bên cạnh đó truyền tải xung thần kinh cho các bộ phận, cơ quan khác nhau trong cơ thể.

Adrenalin là một loại thuốc kê đơn được sử dụng để điều trị các triệu chứng ngừng tim, hạ huyết áp liên quan đến sốc nhiễm trùng, phản ứng dị ứng nghiêm trọng ( phản vệ ), nhịp tim chậm có triệu chứng và giãn đồng tử. Adrenalin có thể được sử dụng riêng lẻ hoặc dùng kết hợp với các loại thuốc khác.

• Sốc phản vệ: Điều trị khẩn cấp các phản ứng dị ứng (Loại I), bao gồm cả phản vệ, có thể do côn trùng đốt hoặc cắn, thức ăn, thuốc, huyết thanh, chất xét nghiệm chẩn đoán và các chất gây dị ứng khác, cũng như phản vệ vô căn hoặc phản vệ do tập thể dục.
• Tụt huyết áp liên quan đến sốc nhiễm trùng: Adrenalin được chỉ định để làm tăng huyết áp động mạch trung bình ở bệnh nhân người lớn bị hạ huyết áp liên quan đến sốc nhiễm trùng.

Nồng độ Adrenaline trong cơ thể sẽ tăng lên nếu cơ thể xuất hiện các cảm xúc như sợ hãi, giận dữ hoặc thích thú. Nhờ đó mà nó sẽ giúp cơ thể chống lại những phản ứng nguy hiểm, có hại đến cơ thể.

Khi Adrenaline được phóng thích, nó sẽ liên kết với các thụ thể Adrenergic. Đồng thời gây ra những thay đổi về mặt chuyển hóa, chẳng hạn như:

• Tăng nồng độ axit béo trong cơ thể.
• Kích thích tiết hormon glucagon của tuyến tụy nội tiết và ức chế sự bài tiết insulin, do đó có khả năng gây tăng đường huyết.
• Sự sản xuất năng lượng trong tế bào sẽ tăng lên khi có sự tăng tiết Adrenaline.

Cách dùng: Adrenalin dùng để tiêm bắp hoặc tiêm dưới da. Khi tiêm cho trẻ, để giảm thiểu nguy cơ bị thương do tiêm, giữ cố định chân và hạn chế cử động trước và trong khi tiêm. Việc tiêm có thể được lặp lại sau mỗi 5 đến 10 phút nếu cần thiết. Để tiêm bắp, sử dụng kim đủ dài (ít nhất 1⁄2 inch) để đảm bảo tiêm được tiêm vào cơ.

Liều dùng:

• Người lớn và trẻ em từ 30 kg trở lên: Dùng từ 0,3 đến 0,5 mg (0,3 đến 0,5 mL) Adrenalin không pha loãng được tiêm bắp hoặc tiêm dưới da ở vùng trước bên của đùi, tối đa là 0,5 mg (0,5 mL) mỗi lần tiêm, lặp lại sau mỗi 5 đến 10 phút khi cần thiết. Theo dõi lâm sàng về mức độ nghiêm trọng của phản ứng và ảnh hưởng đến tim.
• Trẻ em dưới 30 kg: Áp dụng liều lượng thuốc là 0,01 mg / kg (0.01 mL / kg) Adrenalin không pha loãng khi tiêm bắp hoặc tiêm dưới da ở vùng trước bên của đùi, tối đa là 0,3 mg (0,3 mL) mỗi lần tiêm, lặp lại sau mỗi 5 đến 10 phút khi cần thiết.
• Tụt huyết áp liên quan đến sốc nhiễm trùng: Pha loãng 1 mL (1 mg) epinephrine cùng với 1.000 mL dung dịch dextrose 5% hoặc dextrose 5% và natri clorua để tạo ra độ pha loãng 1 mcg trên mL. Không khuyến khích sử dụng chỉ trong dung dịch muối.

Cần lưu ý: Đây là thuốc được sử dụng bằng cách tiêm truyền nên bệnh nhân cần tuân thủ theo đúng hướng dẫn của nhân viên y tế.

Các trường hợp dưới đây không nên sử dụng thuốc Adrenalin do có thể gây ra các phản ứng có hại:

• Người bệnh có phản ứng quá mẫn hoặc dị ứng với bất cứ thành phần nào của thuốc Adrenalin.
• Phụ nữ đang có thai, cho con bú, người cao tuổi, trẻ nhỏ... cần phải cẩn trọng hơn khi sử dụng thuốc.
• Với những người bị mắc bệnh parkinson, tiểu đường cần phải cân nhắc trước khi sử dụng thuốc, do Adrenalin có thể làm tăng lượng đường huyết trong máu và gây khó kiểm soát với người bệnh parkinson
• Bệnh nhân mắc bệnh cao huyết áp, bệnh hen suyễn, bệnh tim, bệnh về tuyến giáp,...cần phải điều chỉnh liều lượng thuốc.

Các phản ứng có hại thường gặp trong quá trình điều trị với Adrenalin bao gồm có phản ứng toàn thân như lo lắng, sợ hãi, bồn chồn, run rẩy, suy nhược, đánh trống ngực, chóng mặt, xanh xao, đổ mồ hôi, buồn nôn và nôn, đau đầu và khó hô hấp. Các triệu chứng này xuất hiện ở tất cả các bệnh nhân đang dùng thuốc Adrenalin, tuy nhiên ở bệnh nhân bệnh tim, tăng huyết áp hoặc cường giáp thì nguy cơ gặp phản ứng phụ sẽ cao hơn.

• Tim mạch: đau thắt ngực, loạn nhịp tim, tăng huyết áp, xanh xao, hồi hộp, loạn nhịp tim nhanh, nhịp tim nhanh, co mạch, ngoại tâm thu thất và bệnh cơ tim căng thẳng. Huyết áp tăng nhanh liên quan đến việc sử dụng epinephrine đã gây xuất huyết não, đặc biệt ở những bệnh nhân cao tuổi bị bệnh tim mạch.
• Thần kinh: mất phương hướng, suy giảm trí nhớ, hoảng sợ, tâm thần kích động, buồn ngủ, ngứa ran.
• Tâm thần: lo lắng, e ngại, bồn chồn

Tương tác thuốc Adrenalin có thể xảy ra trong quá trình sử dụng như sau:

• Abaloparatides: Nguy cơ hoặc mức độ nghiêm trọng của các tác dụng ngoại ý có thể tăng lên khi Epinephrine được kết hợp với Abaloparatide.
• Abemaciclib: Sự trao đổi chất của Abemaciclib có thể bị giảm khi kết hợp với Epinephrine.
• Abrocitinib: Sự chuyển hóa của Abrocitinib có thể bị giảm khi kết hợp với Epinephrine.
• Acalabrutinib: Sự chuyển hóa của Acalabrutinib có thể bị giảm khi kết hợp với Epinephrine.
• Acarbose: Hiệu quả điều trị của Acarbose có thể giảm khi dùng kết hợp với Epinephrine.
• Acebutolol: Hiệu quả điều trị của Acebutolol có thể được tăng lên khi sử dụng kết hợp với Epinephrine.
• Aceclofenac: Nguy cơ hoặc mức độ nghiêm trọng của tăng huyết áp có thể tăng lên khi Epinephrine được kết hợp với Aceclofenac.
• Acemetacin: Nguy cơ hoặc mức độ nghiêm trọng của tăng huyết áp có thể tăng lên khi Epinephrine được kết hợp với Acemetacin.
• Acenocoumarol: Nồng độ trong huyết thanh của Acenocoumarol có thể được tăng lên khi nó được kết hợp với Epinephrine.
• Acetazolamide: Tăng nguy cơ hoặc làm tăng mức độ nghiêm trọng của rối loạn nhịp tim khi Epinephrine được kết hợp với Acetazolamide.

Adrenaline là một trong những loại thuốc được sử dụng rất phổ biến trong cấp cứu và giải độc. Tuy nhiên nếu như sử dụng thuốc không đúng cách, Adrenalin có thể làm tăng đường huyết. Vì vậy, người bệnh cần tuân thủ theo đúng hướng dẫn để nâng cao hiệu quả điều trị và tránh được các tác dụng phụ không mong muốn.