Bệnh tai biến mạch máu não có di truyền không?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Huỳnh An Thiên - Bác sĩ Nội thần kinh - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Tai biến mạch máu não (còn được gọi là đột quỵ não) là tình trạng gián đoạn quá trình cung cấp máu và oxy lên não, khiến một phần não bị tổn thương, các tế bào chết đi. Tai biến mạch máu não xảy ra khi mạch máu não của bệnh nhân bị vỡ hoặc tắc nghẽn.

Tình trạng này gây chảy máu não, chảy máu màng não, nhồi máu não hoặc phối hợp các loại tổn thương trên. Khi bị tai biến mạch máu não, các cơ quan cơ thể được điều khiển bởi vùng não bị thiếu máu sẽ không tiếp tục hoạt động được. Hệ quả là người bị tai biến thường bị tê liệt, nói ngọng hoặc không nói được, suy giảm trí nhớ,... thậm chí tử vong.

Các triệu chứng tai biến mạch máu não thường gặp gồm:

• Đau đầu dữ dội và đột ngột: Gặp ở trên 50% bệnh nhân bị tai biến mạch máu não;
• Đột nhiên bị chóng mặt, ù tai, choáng váng, một bên chân bị yếu, đứng không vững;
• Đột nhiên một bên tay bị yếu, không cầm được đồ vật;
• Đột nhiên có cảm giác kim châm, kiến đốt ở đầu tay, chân hoặc nửa thân trên;

• Đột nhiên bị rối loạn ngôn ngữ với các biểu hiện như nói ngọng, khó phát âm. Triệu chứng này có thể diễn ra trong ít phút hoặc kéo dài cả ngày trước khi các tai biến nghiêm trọng xảy ra;
• Đôi khi người bệnh mất kiểm soát bản thân, để rơi vật dụng trong tay mà không biết;
• Người bệnh đột nhiên bị mất định hướng trong vài phút hoặc vài giờ, bị thoáng quên, thoáng điếc, mất định hướng về không gian và thời gian;
• Đột nhiên có cảm giác ruồi bay trước mắt, mất thị lực một phần hoặc hoàn toàn trong giây lát.

Những đối tượng dễ mắc tai biến mạch máu não gồm:

• Bệnh nhân cao huyết áp: Đây là nguyên nhân hàng đầu gây ra khoảng 80% các ca tai biến mạch máu não;
• Người mắc bệnh tim mạch, mỡ máu cao: Lòng mạch bị hẹp sẽ khiến máu khó lưu thông, gây thiếu máu lên não và tai biến;
• Người bệnh tiểu đường: Bệnh nhân dễ bị xơ vữa động mạch, gây tắc mạch máu và dẫn tới cơn tai biến;
• Người có thói quen sinh hoạt không lành mạnh: Hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia, ít vận động, béo phì,... có nguy cơ cao bị bệnh tim mạch, cao huyết áp dẫn tới tai biến.

Các chuyên gia y tế khẳng định tai biến mạch máu não không phải là bệnh di truyền. Tuy nhiên, những nguyên nhân gây bệnh tai biến mạch máu não như tiểu đường, rối loạn mỡ máu, tăng huyết áp, chế độ ăn mặn, uống nhiều rượu bia hoặc thói quen hút thuốc lá,... lại mang yếu tố gia đình (do thói quen ăn uống, sinh hoạt). Vì vậy, nếu trong gia đình có người bị tai biến mạch máu não (do bệnh lý tiểu đường, mỡ máu, béo phì hoặc tăng huyết áp) thì người thân của bệnh nhân cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Biện pháp phòng ngừa tai biến mạch máu não tốt nhất là phát hiện, điều trị triệt để các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh như xơ vữa động mạch, cao huyết áp, tăng mỡ máu, bệnh thấp tim,... Đồng thời, cần tránh căng thẳng, cáu giận quá mức, không thức khuya hoặc làm việc quá sức, hạn chế sử dụng rượu bia, không hút thuốc lá.

Bên cạnh đó, nên xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học, giảm đường, muối và chất béo,... Ngoài ra, mỗi người nên duy trì thói quen luyện tập thể dục thể thao ít nhất 30 phút mỗi ngày, khám sức khỏe định kỳ để phát hiện bệnh kịp thời và có hướng điều trị đúng đắn.

Bệnh tai biến mạch máu não có thể để lại di chứng nặng nề hoặc thậm chí gây tử vong nếu không phát hiện, điều trị kịp thời. Vì vậy, nếu trong nhà có người mắc bệnh, mỗi người nên kiểm soát các yếu tố nguy cơ, thay đổi lối sống và thói quen sinh hoạt để có một cơ thể khỏe mạnh, giảm nguy cơ mắc bệnh.