Các loại chấn thương răng cửa có thể gặp

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Đặng Tiến Đạt - Bác sĩ Răng - Hàm - Mặt - Khoa khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.

Theo Hiệp hội Hỗ trợ Nha khoa Hoa Kỳ, có khoảng 10% cầu thủ sẽ bị chấn thương răng hoặc mặt trong bất kỳ mùa giải thể thao nào. Mặc dù nha khoa hiện đại có thể điều trị hầu hết các chấn thương răng cửa nhưng di chứng để lại sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe

1.1. Răng bị nứt

Khi 1 vận động viên bị ra đòn vào mặt có thể gây ra hậu quả bị nứt hoặc gãy răng. Nếu 1 chiếc răng xuất hiện các vết nứt dọc thì các chuyên gia nha khoa sẽ gọi là "đường nứt". Đây là những vết nứt bề ngoài trên men răng và không gây ảnh hưởng lớn đối với tình trạng răng miệng. Tuy nhiên, nếu vết nứt hoặc tách bắt đầu từ thân răng và kéo dài xuống phía dưới thì đó là một chiếc răng bị nứt hoàn toàn.

Với 1 chiếc răng bị nứt, bạn có thể gặp các triệu chứng như:

• Đau nhói khi cắn khớp;
• Đau răng đến và đi nhưng không phải lúc nào cũng xuất hiện;
• Đau khi ăn và uống, đặc biệt là khi bạn tiêu thụ thức ăn nóng hoặc lạnh;
• Việc mất 1 phần của lớp vỏ men bên ngoài của răng có thể làm lộ ra các lớp tiếp theo của răng.

Theo Hiệp hội Nội nha Hoa Kỳ (AAE), các lớp bên dưới men răng là 1 lớp cứng được gọi là ngà răng. Tiếp theo là mô mềm được gọi là tủy răng (vị trí của các dây thần kinh và mạch máu của răng).

Không phải lúc nào bạn cũng có thể nhìn thấy 1 chiếc răng bị nứt bằng mắt thường, bởi nhiều trường hợp sẽ không có cảm giác đau. Tuy nhiên, có thể là trong lần kiểm tra răng miệng tiếp theo của bạn thì tổn thương mới được phát hiện.

Nếu vết nứt dọc không mở rộng ra ngoài phần có thể nhìn thấy của răng thì nó thường sẽ không khiến bạn bị mất 1 phần răng và làm lộ tủy răng. Tuy nhiên, nếu vết nứt kéo dài ra ngoài đường viền nướu, nó có thể ảnh hưởng đến chóp nhọn của răng, cần phải nhổ răng hoặc lấy tủy răng để tránh nhiễm khuẩn.

1.2 Gãy chân răng

Nếu vận động viên nhận 1 cú đánh ở một góc nhất định thì có thể gây ra gãy chân răng. Chân răng bị mẻ thường không nhìn thấy được, bạn chỉ có thể phát hiện ra vấn đề khi bị nhiễm trùng. Mức độ nghiêm trọng của loại chấn thương răng này phụ thuộc vào vị trí gãy dọc chân răng.

Bệnh nhân bị gãy chân răng được điều trị tủy răng (hay còn gọi là điều trị nội nha) càng sớm để ngăn ngừa nhiễm trùng tủy thì càng ít có nguy cơ bị hoại tử dẫn đến mất răng.

1.3. Lún răng

Các chấn thương răng trong thể thao thường liên quan đến việc răng bị văng ra ngoài. Một số chấn thương có thể đẩy răng lún vào xương hàm. Loại chấn thương này được gọi là lún răng.
Tình trạng này xảy ra phổ biến hơn ở "răng sữa" vì xương ổ răng của trẻ - nơi giữ các hốc răng - không cứng như của người lớn. Tuy nhiên, nó cũng có thể xảy ra với các vận động viên ở mọi lứa tuổi. Người bệnh phải nghỉ thi đấu trong 1 thời gian dài để chữa lành chấn thương răng.

Một số biến chứng phát sinh do lún răng bao gồm:

• Tủy răng bị phá hủy hoặc "chết" (hoại tử) hoặc bị tổn thương không thể phục hồi trong sự cố chấn thương;
• Tổn thương chân răng;
• Viêm chân răng, sự kết hợp của chân răng bị thương với xương ổ răng.

Ngăn ngừa tình trạng chấn thương răng (bao gồm cả chấn thương răng cửa) sẽ đem lại nhiều lợi ích sức khỏe cho bạn. Có thể bạn không biết chi phí thay thế 1 chiếc răng đắt hơn khoảng 20 lần so với giá của một tấm bảo vệ miệng được lắp theo yêu cầu. Trên thực tế, thiết bị phù hợp đã bảo vệ cho hơn 200.000 ca chấn thương xảy ra hàng năm.

2.1. Các dụng cụ bảo vệ răng khi chơi thể thao đồng đội

Có 2 vật phẩm giúp bạn bảo vệ răng tốt khi chơi thể thao đồng đội.

Mouthguards:

Tổ chức An toàn Thể thao Thanh thiếu niên Quốc gia (NYSSF) ước tính rằng những cầu thủ không đeo dụng cụ bảo vệ miệng có nguy cơ bị hỏng răng trong quá trình thi đấu cao gấp 60 lần. Vì vậy, 1 dụng cụ bảo vệ miệng là điều bắt buộc khi bạn chơi bất kỳ môn thể thao nào liên quan đến bóng, gậy hoặc tiếp xúc giữa người với người.

Một dụng cụ bảo vệ miệng điển hình bao phủ các răng trên cùng và rất tốt cho một mùa thể thao. Chúng được thiết kế để bảo vệ khỏi bị cắt môi, gãy răng và các loại tổn thương khác đối với miệng.

Có 3 loại dụng cụ bảo vệ miệng:

• Stock mouthguards: Sự đa dạng này đã sẵn sàng để mang ra khỏi gói. Mặc dù nó không đắt, nhưng nó có thể không vừa vặn và cũng không thoải mái.
• Boil-and-bite mouthguards: Loại bảo vệ này chính xác như âm thanh của nó. Đun sôi một miếng nhựa đã được định hình sẵn và sau đó cắn vào nó cho vừa vặn. Bạn có thể tìm thấy các dụng cụ bảo vệ miệng cắn và luộc ở hầu hết các cửa hàng bán đồ thể thao.
• Custom-made mouthguards: Một nha sĩ thể thao làm loại này ngay trong văn phòng hoặc trong phòng thí nghiệm nha khoa. Nó được thiết kế đặc biệt cho miệng của bạn bằng cách lấy dấu răng của bạn. Từ đó, bộ phận bảo vệ miệng được chế tạo để phù hợp hơn với ấn tượng.

Mặc dù các dụng cụ bảo vệ răng miệng trên có giá thành khá đắt nhưng nếu so với những nỗ lực tìm kiếm và chế tạo ra các thiết bị này thì rất phù hợp.

Mũ bảo hiểm:

1 chiếc mũ bảo hiểm chắc chắn với phần bảo vệ mặt giúp bạn có thêm 1 lớp bảo vệ trong các môn thể thao như bóng đá hoặc khúc côn cầu. Các môn thể thao khác, chẳng hạn như bóng chày, yêu cầu mũ đội đầu đặc biệt.

Bất kể môn thể thao nào, nếu có cơ hội tiếp xúc cơ thể với mặt hoặc hàm của bạn, hãy đội mũ bảo hiểm.

2.2. Dụng cụ bảo vệ răng khi chơi các môn thể thao 1 người

Môn thể thao này rất ít hoặc không có nguy cơ bạn bị bóng, gậy hoặc cánh tay của người khác đập vào răng khi đi xe đạp hoặc đôi ván trượt. Nhưng, bạn vẫn phải đối mặt với khả năng tự ngã và tiếp xúc với mặt đất cứng. Bạn cũng có thể đâm vào thứ gì đó như cây hoặc ô tô đang đỗ, dẫn đến bị thương do tầm nhìn thấp trên đường nhỏ hoặc vỉa hè.

Do vậy, hãy luôn đội mũ bảo hiểm để bảo vệ đầu khi đi xe đạp, trượt băng hoặc trượt tuyết. Nhớ chọn loại phù hợp với môn thể thao để bảo vệ tối ưu. Dụng cụ bảo vệ miệng cũng là một ý kiến ​​hay, vì chỉ đội mũ bảo hiểm sẽ không che chắn được răng của bạn.

Bạn ít có nguy cơ bị gãy răng khi bơi - trừ trường hợp miệng bị va đập vào tường cứng. Nếu bạn vẫn muốn bảo vệ răng miệng của mình trong thời gian dài ở bể bơi thì một trong những cách tốt nhất để làm điều này là đảm bảo hồ bơi bạn bơi được duy trì tốt. Theo Delta Dental, nếu độ pH trong bể bơi của bạn quá thấp (có nghĩa là nó quá chua), bạn sẽ có nguy cơ mắc bệnh "miệng của người bơi" cao hơn. Tình trạng này có thể khiến răng bạn bị ố vàng và đau, cũng như làm tăng hình thành cao răng (vôi răng).

Cùng với việc duy trì hồ bơi và giữ mức clo ở mức khuyến nghị, bạn có thể bảo vệ răng hơn nữa bằng cách ngậm miệng khi bơi. Bằng cách đó, nước clo không tiếp xúc với răng của bạn thường xuyên.

Nếu chấn thương ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe răng miệng của vận động viên, bạn có thể tham khảo ý kiến ​​của nha sĩ thể thao.

Liên đoàn Nha khoa Thế giới FDI định nghĩa phân ngành nha khoa này là "nhánh của y học thể thao nhằm phòng ngừa và điều trị các chấn thương răng miệng và các bệnh răng miệng liên quan đến thể thao, thể dục."

Đối với các vận động viên chuyên nghiệp, nha sĩ thể thao có thể là nha sĩ chính của họ.

Tuy nhiên, đối với các vận động viên không chuyên nghiệp, 1 cuộc tư vấn với nha sĩ gia đình của bạn để đảm bảo bạn được bảo vệ thích hợp sẽ đưa bạn vào đường đua chiến thắng để tránh các chấn thương thể thao nha khoa nghiêm trọng có thể xảy ra.

Duy trì sức khỏe răng miệng như một vận động viên là điều cần thiết. Mặc dù nha khoa hiện đại ngày nay có thể sửa chữa hầu hết các chấn thương răng gặp phải khi chơi thể thao, nhưng những loại chấn thương này có thể gây ra hậu quả giống như bất kỳ chấn thương cơ hoặc xương nào có thể xảy ra. Tham khảo ý kiến ​​nha sĩ khi bắt đầu chơi thể thao để họ có thể hướng dẫn bạn lựa chọn dụng cụ bảo vệ răng miệng và đưa ra bất kỳ biện pháp bảo vệ nào khác mà họ nghĩ có thể giúp bảo vệ khỏi chấn thương.