Dấu hiệu và đặc điểm của u não

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Bùi Ngọc Phương Hòa - Bác sĩ Nội đa khoa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Dấu hiệu u não thường không rõ đặc điểm, vì vậy bệnh phát hiện muộn và gặp phải rất nhiều khó khăn trong quá trình điều trị, hậu quả nó để lại cũng vô cùng nghiêm trọng.

• U não là khối u xuất hiện khi có tế bào bất thường hình thành trong não
• U não gồm 2 loại: u não lành tính và u não ác tính (ung thư)
• U ung thư được chia thành khối u nguyên phát và khối u thứ phát.

Tùy thuộc vào phần nào của não bị ảnh hưởng, các khối u não sẽ tạo ra các triệu chứng khác nhau.

Có nhiều loại u não khác nhau, trong đó chiếm đến hơn 50% các khối u trong sọ não chính là u trong mô não. Số u còn lại là những khối u bắt nguồn từ màng não, dây thần kinh sọ não, khối u di căn, tuyến yên....

Các khối u trong sọ não thường có tiến triển chậm, đặc biệt là u của mô não. Bằng cách thải bớt nước mà mô não chứa nhiều hơn các mô khác, não sẽ có thời gian để thích nghi đến một mức độ nhất định nào đó. Điều này dẫn đến các triệu chứng lâm sàng cũng sẽ từ từ xuất hiện và diễn biến âm ỉ. Bệnh cảnh lâm sàng nặng nề và có diễn biến rõ ràng hơn nếu u có tính thâm nhiễm và phát triển nhanh, hệ tuần hoàn xung quanh thường bị loại u não này chèn ép, gây ra tình trạng phù não do cơ chế mạch máu.

Đối với loại u có nang dịch bên trong, mạch máu tăng sinh nhiều, khiến gây nên tình trạng chảy máu bên trong, dễ gây nhầm lẫn với một bệnh lý cấp tính.

Với sự xuất hiện của khối u, áp lực trong khoang sẽ không bằng nhau. Để cân bằng áp lực, mô não bị đẩy từ khoang này sang khoang kia.

U não có rất nhiều triệu chứng tiềm tàng nhưng không phải tất cả các đối tượng bị u não đều có đầy đủ các triệu chứng ấy.

Tùy thuộc vào vị trí của khối u, kích thước, loại u và tốc độ phát triển của khối u, các triệu chứng biểu hiện sẽ khác nhau.

Sau đây là một số dấu hiệu của u não thường gặp:

• Động kinh: theo ghi nhận thì có khoảng 40% các trường hợp bị u não có động kinh và tăng áp lực trong sọ não. Khối u chèn ép vào các tế bào thần kinh não, gây ra sự biến đổi các tín hiệu điện từ trong não, làm xuất hiện các cơn động kinh. Động kinh đôi khi chính là dấu hiệu đầu tiên của triệu chứng u não. Khối u não không phải lúc nào cũng là nguyên nhân gây nên hiện tượng động kinh.
• Đau đầu: khoảng 50% bệnh nhân bị u não xuất hiện dấu hiệu đau đầu trầm trọng. Các mạch máu và sợi thần kinh nhạy cảm trong não bị khối u não tác động lên. Khối u đã choán chỗ trong hộp sọ khiến cho người bệnh càng về sau càng cảm thấy đau dữ dội và liên tục, có thể kèm theo là cảm giác buồn nôn, nôn mửa. Cơn đau đầu dai dẳng và người bệnh sẽ cảm thấy đau nhiều hơn vào buổi sáng khi thức dậy. Tình trạng đau đầu sẽ càng trở nên nhiều hơn khi bệnh nhân ho, thay đổi tư thế, vị trí của đầu hoặc tập thể dục. Sử dụng các loại thuốc giảm đau thông thường không giúp cho tình trạng đau đầu giảm bớt. Tuy nhiên, khi xuất hiện các cơn đau đầu dữ dội, không có nghĩa là bạn bị u não bởi đây cũng là dấu hiệu của rất nhiều bệnh lý khác như mất ngủ, đột quỵ...
• Tâm trạng và tính cách thay đổi: các chức năng của não có thể bị phá hủy bởi các khối u não, điều này ảnh hưởng tới tính cách và hành vi của người bệnh, gây ra sự biến đổi tâm trạng bất thường. Xuất hiện triệu chứng này là do khối u nằm trong vị trí nào đó của não như thùy trán, thùy thái dương... Sự biến đổi thất thường của tâm trạng cũng có thể bắt nguồn từ quá trình hóa trị liệu hoặc các phương pháp điều trị ung thư.
• Suy giảm trí nhớ: khối u não ở thùy trán và thùy thái dương gây nên vấn đề về trí nhớ. Khả năng lập luận và đưa ra các quyết định của bạn cũng bị ảnh hưởng nếu xuất hiện khối u não ở thùy trán và thùy đỉnh. Chẳng hạn như bạn không thể phối hợp làm việc hay có vấn đề về trí nhớ, lẫn lộn một số thứ đơn giản...Ở bất kỳ giai đoạn nào của bệnh, dấu hiệu suy giảm trí nhớ đều có thể xuất hiện. Hóa trị, xạ trị hay phương pháp điều trị ung thư đều có thể gây nên tình trạng suy giảm trí nhớ ở người mắc bệnh u não.
• Trầm cảm: dấu hiệu thường gặp ở những bệnh nhân u não chính là trầm cảm, ngay cả với người chăm sóc người bệnh cũng có thể bị trầm cảm trong quá trình điều trị bệnh. Người mắc bệnh trầm cảm sẽ thường cảm thấy buồn chán, mất cảm giác hứng thú với thứ từng thích, khó ngủ, mất ngủ, có suy nghĩ tự làm hại mình, tự tử, mặc cảm bản thân,...
• Nôn và buồn nôn: ở giai đoạn sớm của bệnh, dấu hiệu nôn và buồn nôn có thể xuất hiện ở người bệnh do sự mất cân bằng hormone bởi khối u gây ra. Triệu chứng này cũng có thể do tác dụng phụ của quá trình điều trị khối u (hóa trị liệu, tia xạ, ...)
• Cảm giác mệt mỏi: do tác động của khối u não khiến bạn cảm thấy kiệt sức, hay buồn ngủ vào ban ngày, khả năng tập trung bị suy giảm, dễ cáu và thường cảm thấy khó chịu. Quá trình điều trị bệnh cũng khiến cho người bệnh mệt mỏi.
• Cảm giác tê, yếu: tình trạng này thường có xu hướng xuất hiện ở một bên thân người. Các dấu hiệu thần kinh khu trú, nhìn mờ, nhìn đôi, ù tai nghe kém, liệt các dây thần kinh sọ não,...

Khi thấy một vài dấu hiệu cảnh báo u não kể trên hay bất cứ các dấu hiệu bất thường nào của cơ thể, người bệnh cần đến các cơ sở y tế để các bác sĩ tiến hành chẩn đoán bệnh càng sớm càng tốt. Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là cơ sở y tế điều trị u não nói riêng và các bệnh lý về thần kinh nói chung hiệu quả hàng đầu hiện nay.

• Với việc trang bị đầy đủ các thiết bị hiện đại, máy móc tiên tiến nhất hiện nay như: Máy chụp CHT (MRI) G.E 3.0, CT SCAN Toshiba 640 slices, máy chụp mạch máu não, MRA và CTA... Các bác sĩ tại Vinmec có thể dễ dàng phát hiện, chẩn đoán bệnh, lên phác đồ điều trị nhờ các hình ảnh rõ nét, chi tiết thu được. Không chỉ riêng u não mà còn áp dụng hiệu quả với các bệnh lý não và cột sống khác như: thoái hóa não, chấn thương sọ não, bệnh lý mạch máu não, phình mạch máu não...
• Bệnh nhân được điều trị và phục hồi chức năng tại các phòng bệnh hiện đại, đầy đủ tiện nghi đạt tiêu chuẩn quốc tế, giúp người bệnh cảm thấy thoải mái, hỗ trợ tối đa quá trình điều trị.

Thạc sĩ. Bác sĩ Bùi Ngọc Phương Hòa đã có hơn 24 năm công tác trong lĩnh vực chuyên khoa Tâm thần kinh. Bác sĩ Hòa nguyên là Phó Trưởng Khoa Thần Kinh - Bệnh viện Đa khoa Tỉnh Quảng Ngãi và từng tham gia nhiều khóa đào tạo liên tục về Động Kinh, Tai Biến mạch máu não, Alzheimer, Rối loạn vận động, Lão khoa. Bệnh lý Nội Tiết.