Đột quỵ vùng thân não: Những điều cần biết

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Bùi Ngọc Phương Hòa - Bác sĩ Nội thần kinh - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Thân não là một bộ phận cấu thành nên não bộ, có vai trò trung tâm kết nối giữa chức năng của não với các bộ phận trên cơ thể (tim mạch, hô hấp,..). Đột quỵ vùng thân não xảy ra khi có sự gián đoạn trong việc cung cấp máu cho các động mạch nhỏ nằm phía sau cổ và não. Nguyên nhân gây ra đột quỵ vùng thân não và các vùng khác của não đa số đều giống nhau.

Đột quỵ vùng thân não có thể gây ra các triệu chứng khác nhau và nguy hiểm nhất là có thể gây ra yếu, liệt hay thậm chí là mất cảm giác với bên đối diện với bên thân não bị thương tổn.

Một cơn đột quỵ ở thân não có thể gây ra một loạt các triệu chứng. Nó có thể dẫn đến yếu liệt, sụp mí, méo miệng hay mất cảm giác ở bên cơ thể đối diện với bên thân não bị tổn thương. Do chức năng điều khiển mắt ở phần thân não (cuống não, cầu não), nên khi bị tổn thương, người bệnh có thể có tình trạng nhìn đôi, chỉ cử động được một bên mắt, gây mất cân xứng. Bên cạnh đó, người bệnh thường gặp các triệu chứng như chóng mặt do chức năng điều khiển sự cân bằng của vùng thân não bị ảnh hưởng (nhân tiền đình nằm ở cầu não). Đột quỵ vùng thân não cũng có thể là nguyên nhân của chứng khó nuốt, khó nói, nấc cụt do khả năng dịch chuyển của lưỡi bị mất hoặc bị hạn chế. Bệnh này có thể dẫn đến tri giác thay đổi và hôn mê do chức năng điều hòa hơi thở và chức năng tim mạch của thân não không được thực hiện được.

Đột quỵ vùng thân não có các hội chứng như sau:

• Hội chứng Ondine’s curse: Gây ra các ảnh hưởng đến khả năng thở
• Hội chứng Weber: Tạo ra sự suy yếu ở một bên cơ thể cùng với hiện tượng sụp mí, mất khả năng cử động mắt.

• Hội chứng Locked in: Ảnh hưởng đến não và khả năng cử động của các bộ phận trên cơ thể và khả năng nhận thức.
• Hội chứng Wallenberg: Làm mất cảm giác ở một bên mặt cùng bên hoặc đối bên với đột quỵ

Chẩn đoán đột quỵ ở thân não phải được thực hiện bởi một bác sĩ có kiến thức và giàu kinh nghiệm về các bệnh về thần kinh. Do đột quỵ vùng thân não thường ít có dấu hiệu rõ ràng khi chụp CT hoặc MRI vì chúng rất nhỏ nên khó quan sát. Trường hợp có các triệu chứng thì có thể chẩn đoán thông qua khám lâm sàng kỹ. Thông thường quá trình chẩn đoán này sẽ phải mất vài ngày hoặc vài tuần để những hình ảnh của đột quỵ vùng thân não xuất hiện trên các hình ảnh chẩn đoán.

Tương tự với đột quỵ ở các khu vực khác của não, đột quỵ vùng thân não gây ra những hậu quả nghiêm trọng, có thể rất nghiêm trọng vì nơi này tập trung nhiều trung tâm quan trọng (thân nhiệt, tim mạch, hô hấp,..). Triệu chứng có thể xuất hiện và trở nên trầm trọng chỉ trong vòng vài giờ hoặc ngay sau khi phục hồi từ cơn đột quỵ trước. Chăm sóc và theo dõi bệnh nhân cẩn thận sẽ giúp hồi phục và giảm thiểu tàn tật về sau. Đột quỵ thân não nếu không được can thiệp kịp thời sẽ gây ra tình trạng hôn mê, ngừng thở nhanh chóng.

Để tránh nguy cơ bị mắc đột quỵ thân não hay bất cứ loại đột quỵ nào khác, bạn nên thực hiện tầm soát sớm ở các trung tâm - bệnh viện uy tín. Hiện nay, Chụp cộng hưởng từ - MRI/MRA được coi là công cụ “vàng” tầm soát đột quỵ não. MRI được sử dụng để kiểm tra tình trạng hầu hết các cơ quan trong cơ thể, đặc biệt có giá trị trong chụp ảnh chi tiết não hoặc thần kinh cột sống. Do có độ phân giải và tương phản tốt nên hình ảnh MRI cho phép phát hiện ra các điểm bất thường ẩn sau các lớp xương mà các phương pháp tạo ảnh khác khó có thể nhận ra. MRI có thể cho kết quả chuẩn xác hơn so các kỹ thuật dùng tia X (ngoại trừ kỹ thuật chụp DSA đánh giá mạch máu) trong chẩn đoán các bệnh lý não, tim mạch, đột quỵ,... Hơn nữa, quá trình chụp bằng MRI không gây tác dụng phụ như trong chụp X-quang hay cắt lớp vi tính (CT).\