Hướng dẫn sử dụng máy khử rung tự động bên ngoài (AED)

Bài viết được viết bởi ThS.BS Phạm Đức Lượng - Bác sĩ Cấp cứu - Khoa Cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa quốc tế Vinmec Times City

Khi tim ngừng đập, hiện tượng ngừng tuần hoàn xảy ra. Điều nguy hiểm là ngừng tuần hoàn có thể xảy ra với người bình thường, không có tiền sử bệnh, vào bất kỳ lúc nào và bất kì đâu. Nguyên nhân phổ biến nhất là do rối loạn nhịp tim bất thường, đặc biệt là rung thất. Nhịp bất thường này có thể xảy ra khi cơ tim bị tổn thương do nhồi máu cơ tim hoặc khi lượng oxy không đủ đến tim.

Một loại máy có tên gọi là máy khử rung tự động bên ngoài (automated external defibrillator - AED) được sử dụng để điều chỉnh nhịp tim bằng cách gây sốc điện. Thiết bị này được thiết kế vô cùng nhỏ gọn, cho phép cả những người không hề có kinh nghiệm hoặc kiến thức về y khoa sử dụng để làm tăng khả năng sống sót của nạn nhân bị ngưng tim trong bệnh viện cũng như ở khu vực ngoài bệnh viện.

Trong hầu hết các trường hợp, người cấp cứu cần bắt đầu thực hiện hồi sinh tim phổi trong thời gian đợi máy AED được mang đến. Khi được mang đến, hãy tiếp tục hô hấp nhân tạo trong khi chuẩn bị khởi động máy và dán các điện cực lên ngực nạn nhân.

1. Bật AED và lấy các miếng điện cực ra khỏi gói niêm phong. Cởi hoặc cắt qua quần áo và lau sạch mồ hôi trên ngực của nạn nhân.
2. Xé bao đựng điện cực, lấy và dán các miếng đệm vào ngực nạn nhân ở các vị trí được chỉ định. Đặt miếng điện cực đầu tiên ở phía trên bên phải ngay dưới xương đòn của nạn nhân.

3. Đặt miếng đệm thứ hai ở phía bên trái, ngay phía dưới nách của nạn nhân (hình bên trên). Đảm bảo tấm đệm có trục dài dọc theo trục từ đầu đến chân của cơ thể nạn nhân.

4. AED sẽ bắt đầu phân tích nhịp tim. Đảm bảo rằng không ai chạm vào nạn nhân. Thực hiện theo hướng dẫn bằng hình ảnh và/hoặc lời nói do máy đưa ra.

Đảm bảo rằng không ai chạm vào nạn nhân khi máy phân tích nhịp và ấn nút sốc điện vì điều này sẽ ảnh hưởng đến kết quả phân tích của máy AED và có nguy cơ bị điện giật.

Không tắt máy AED hoặc tháo rời bản điện cực của máy AED, ngay cả khi nạn nhân có vẻ đã bình phục vì ngưng tim có thể tái diễn và có thể phải lặp lại việc sốc điện.

Việc sử dụng AED đôi khi phức tạp do các điều kiện y tế cơ bản, các yếu tố bên ngoài, quần áo hoặc nguyên nhân gây ra ngừng tim. Sự an toàn của tất cả những người có liên quan phải luôn là cân nhắc đầu tiên của người cấp cứu.

• Quần áo: Nên cởi hoặc cắt bỏ quần áo hoặc bất kỳ đồ trang sức nào gây cản trở việc dán miếng điện cực. Số lượng lông ngực bình thường không phải là vấn đề, nhưng nếu nó ngăn cản sự tiếp xúc tốt giữa da và miếng điện cực, thì nên cạo đi. Đảm bảo rằng bất kỳ kim loại nào được loại bỏ khỏi khu vực sẽ gắn miếng điện cực. Cởi bỏ quần áo có chứa kim loại, chẳng hạn như áo ngực có gọng.

• Yếu tố bên ngoài: Nước hoặc mồ hôi quá nhiều trên ngực có thể làm giảm hiệu quả của sốc điện, vì vậy ngực phải khô. Nếu nạn nhân được cứu khỏi nước, hãy lau khô ngực trước khi dán các miếng AED. Nếu nạn nhân bất tỉnh sau khi bị điện giật, hãy bắt đầu thực hiện hồi sinh tim phổi cơ bản ngay sau khi loại bỏ được nguồn điện.
• Điều kiện y tế: Một số nạn nhân bị bệnh tim được sử dụng máy tạo nhịp tim hoặc máy khử rung tim cấy ghép. Điều này sẽ không ngăn cản bạn sử dụng AED. Tuy nhiên, nếu nhìn thấy hoặc sờ thấy một thiết bị nào đó dưới da ngực, đừng đặt miếng điện cực trực tiếp lên nó. Nếu nạn nhân có một miếng dán như miếng dán nitroglycerin trên ngực, hãy gỡ nó ra trước khi dán điện cực của AED.
• Nạn nhân có thai: Không có chống chỉ định sử dụng AED ở thai phụ. Tuy nhiên, kích thước ngực tăng lên có thể gây ra khó khăn khi dán điện cực. Do đó, để đặt miếng đệm AED một cách chính xác, cần phải đẩy nhẹ nhàng một hoặc cả hai bên vú sang bên phải và dán miếng điện cực ở vị trí phía ngoài của vú bên trái, không dán điện cực lên vú của thai phụ.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đã ứng dụng kỹ thuật sốc điện tim trong điều trị rối loạn nhịp tim. Kỹ thuật sốc điện tim tại Vinmec được thực hiện bài bản, đúng chuẩn quy trình bởi đội ngũ y bác sĩ tay nghề chuyên môn cao, hệ thống máy móc hiện đại, nhờ vậy cho kết quả điều trị khả quan, đem lại khả năng phục hồi nhanh chóng.