Kết quả Bilirubin toàn phần ≤ 17 μmol/l có ý nghĩa gì?

Bài viết bởi Bác sĩ Trần Quỳnh Trang - Khoa Xét nghiệm - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Bilirubin là sản phẩm cuối cùng của quá trình chuyển hóa Hemoglobin và có nguồn gốc chủ yếu từ quá trình phân hủy các hồng cầu, một mức ít hơn từ các cytochrom và myoglobin.

Bilirubin tồn tại dưới nhiều dạng khác nhau trong máu nhưng được kết hợp phần lớn với albumin huyết thanh, thường được gọi là bilirubin tự do hay bilirubin gián tiếp do cần sử dụng phương pháp gián tiếp để định lượng loại protein này ( phối hợp thêm một cơ chất làm gia tốc phản ứng đo màu). Do bilirubin gián tiếp gắn với albumin nên không được lọc qua cầu thận.

Ở gan, bilirubin gián tiếp chịu một quá trình chuyển hóa gồm 3 giai đoạn:

• Được các tế bào gan giữ lại.
• Liên hợp với glucoronid nhờ enzym glucuronyltransferase của gan.
• Bài xuất vào trong đường mật.

Bilirubin trực tiếp:

• Chiếm 20% bilirubin toàn phần lưu hành trong máu.
• Không gắn với protein, tan trong nước, vì vậy được lọc qua thận.
• 20% bilirubin trực tiếp được tái hấp thu vào máu, trong khi 80% được thải trừ trong đường mật rồi vào ruột. Ở ruột dưới tác động của vi khuẩn, bilirubin được chuyển thành urobilinogen rồi thành stercobilin và được thải trừ qua phân. Chỉ một phần nhỏ urobilinogen có ở đường tiêu hóa sẽ được tái hấp thu vào hệ thống tĩnh mạch cửa để thực hiện chu trình gan – ruột và có thể được thấy trong nước tiểu.

Bilirubin TP = Bilirubin GT + Bilirubin TT

Bilirubin là một chất màu vàng, được tìm thấy trong mật, một chất lỏng giúp bạn tiêu hóa thức ăn. Nếu gan của bạn khỏe mạnh, nó sẽ loại bỏ hầu hết các bilirubin khỏi cơ thể bạn. Nếu gan của bạn bị tổn thương, bilirubin có thể rò rỉ ra khỏi gan và vào máu của bạn. Khi có quá nhiều bilirubin xâm nhập vào máu, nó có thể khiến da và mắt của bạn chuyển sang màu vàng.

Người ta phân chia vàng da ra làm 3 loại:

• Vàng da trước gan: Nguyên nhân thường do tan máu, bilirubin gián tiếp tăng cao. Ở Việt Nam các nguyên nhân thường gặp: sốt rét, tan máu do bẩm sinh hoặc ngộ độc, nhiễm khuẩn huyết.
• Vàng da tại gan: thường liên quan đến bệnh lý của tế bào gan, làm giảm và ngăn cản vận chuyển bilirubin vào vòng tuần hoàn của cơ thể. Thường gặp: viêm gan virus, viêm gan do nhiễm độc nhất là do thuốc, do vi khuẩn và kí sinh trùng.
• Vàng da sau gan: Thường là vàng da tắc nghẽn như sỏi mật, ung thư, do giun (rất hay gặp ở Việt Nam).

Xét nghiệm bilirubin trong máu được sử dụng để kiểm tra tình trạng của gan, mật và tan máu. Xét nghiệm này cũng thường được sử dụng để giúp chẩn đoán vàng da sơ sinh. Nhiều em bé khỏe mạnh bị vàng da vì gan của chúng chưa đủ trưởng thành để loại bỏ đủ lượng bilirubin. Vàng da sơ sinh thường vô hại và hết trong vòng vài tuần. Nhưng trong một số trường hợp, nồng độ bilirubin cao có thể dẫn đến tổn thương não ( còn gọi là Kernicterus), vì vậy trẻ sơ sinh thường được kiểm tra để đề phòng.

3. Giá trị bình thường

Bilirubin toàn phần:

• Trẻ sơ sinh: < 10 mg/dL hay < 171 μmol/L.
• 1 tháng: 0,3 - 1,2 mg/dL hay 5,1 - 20,5 μmol/L.
• Người lớn: 0,2 - 1,0 mg/dL hay 3,4 - 17,1 μmol/L.

Bilirubin trực tiếp: 0,0 - 0,4 mg/dL hay 0 – 7 μmol/L.

Bilirubin gián tiếp: 0,1 - 1,0 mg/dL hay 1 – 17 μmol/L.

Tỷ lệ bilirubin trực tiếp/ bilirubin toàn phần: < 20 %.

Hiện nay Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có các gói Sàng lọc Gan mật, trong đó có xét nghiệm định lượng Bilirubin, giúp phát hiện Virus viêm gan ở giai đoạn sớm ngay cả khi chưa có triệu chứng. Ngoài ra, Gói sàng lọc gan mật toàn diện giúp khách hàng:

• Đánh giá khả năng làm việc của gan thông qua các xét nghiệm men gan;
• Đánh giá chức năng mật; dinh dưỡng lòng mạch;
• Tầm soát sớm ung thư gan;
• Thực hiện các xét nghiệm như Tổng phân tích tế bào máu, khả năng đông máu, sàng lọc viêm gan B,C
• Đánh giá trạng thái gan mật qua hình ảnh siêu âm và các bệnh có nguy cơ ảnh hưởng gây ra bệnh gan/làm bệnh gan nặng hơn
• Phân tích sâu các thông số đánh giá chức năng gan mật thông qua xét nghiệm, cận lâm sàng; các nguy cơ ảnh hưởng đến gan và tầm soát sớm ung thư gan mật

Để đăng ký khám và điều trị bệnh lý gan mật tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý Khách có thể liên hệ Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc, hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.