Siêu âm khối nông vùng đầu cổ

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS, BS. Đặng Mạnh Cường - Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park. Bác sĩ có trên 18 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực siêu âm – chẩn đoán hình ảnh.

Siêu âm phần mềm đầu cổ là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh sử dụng sóng siêu âm để khảo sát các cơ quan, bộ phận bên trong vùng cổ. Vùng cổ được bao quanh bởi những cơ quan quan trọng như: thanh quản, tuyến giáp, tuyến nước bọt, hạch cổ, hạch amidan...nên siêu âm đầu cổ giúp phát hiện nhiều bất thường ở khu vực này.

Siêu âm đầu cổ có nguyên lý thực hiện tương tự các kỹ thuật siêu âm khác. Bác sĩ sẽ bôi một lớp gel chuyên dụng lên vùng cần khảo sát, sau đó di chuyển đầu dò phát ra sóng siêu âm tần số cao đi vào các tổ chức bên trong. Khi gặp vật cản các sóng này phản xạ lại và hiển thị thành hình ảnh rõ nét trên màn hình. Nhờ vậy mà siêu âm đầu cổ giúp phản ánh chính xác các tổn thương hay bất thường bên trong hầu họng, nhận diện các khối u đầu cổ (nếu có).

Ưu điểm của siêu âm đầu cổ:

• Quy trình siêu âm đơn giản, dễ thực hiện.
• An toàn với người sử dụng.
• Chi phí siêu âm thấp.
• Kết quả chẩn đoán tương đối chính xác trong phát hiện một số bệnh.

Với những bệnh lý nguy hiểm, phức tạp tại vùng cổ thì cần kết hợp siêu âm phần mềm đầu cổ với các xét nghiệm, chẩn đoán khác như: Chụp X-quang, chụp MRI đầu cổ, xét nghiệm máu, sinh thiết lấy mẫu u đầu cổ, nội soi vùng cổ...

Siêu âm đầu cổ có thể giúp phát hiện một số bệnh lý tại vùng cổ và khảo sát các vấn đề khác khu vực này, cụ thể:

• Đánh giá tình trạng hạch: kích thước, bề mặt hạch, tình trạng tăng sinh hạch, khảo sát cấu trúc bên trong hạch. Khi một hạch âm thầm, lan tỏa hoặc khu trú, cảm giác đau hoặc không đau đều có thể tương ứng với một tình trạng nhiễm trùng tại chỗ nào đó.
• Kiểm tra tình trạng tuyến giáp: kích thước, nhận diện những tổn thương tuyến giáp, theo dõi sự xuất hiện của nhân tuyến giáp (nếu có), đánh giá mức độ tiến triển của bệnh lý tuyến giáp...
• Đánh giá chức năng thanh quản: kiểm tra xem có khối u hay tổn thương nào không.
• Phát hiện các bệnh lý về tuyến nước bọt: ví dụ như viêm tuyến nước bọt mang tai, ung thư tuyến mang tai...
• Nhận diện sớm các khối u đầu cổ, kết hợp ghi nhận mật độ của khối u, mức độ dính chặt hay di chuyển so với các mô lân cận...

Nếu nghi ngờ bản thân đang mắc các bệnh lý tại vùng cổ, bệnh nhân nên nhanh chóng đến gặp bác sĩ để thực hiện siêu âm đầu cổ kết hợp với các kỹ thuật thăm khám, chẩn đoán hay xét nghiệm khác. Siêu âm phần mềm đầu cổ thường sẽ được chỉ định trong các trường hợp:

• Thấy vùng cổ to lên: có thể báo hiệu các bệnh lý tuyến giáp như ung thư tuyến giáp, bướu cổ, u giáp lành tính..., do vậy cần thực hiện siêu âm đầu cổ để chẩn đoán chính xác loại bệnh và tình trạng bệnh.
• Cảm giác đau khi nuốt nước bọt, có nguy cơ báo hiệu bệnh viêm tuyến nước bọt.
• Đau khi nói chuyện hoặc thay đổi giọng nói: có thể do những tổn thương tại dây thanh quản.
• Kích thước, màu sắc, cảm giác về hạch vùng cổ thay đổi. Do hạch là một trong những cơ quan quan trọng báo hiệu tình trạng bệnh lý ở cục bộ hoặc toàn thân nên nếu thấy hạch bị sưng, đau, có màu đỏ hoặc tím... thì cần nhanh chóng tới gặp bác sĩ.
• Rối loạn tai - mũi - họng: Đây là 3 cơ quan có gắn bó mật thiết với nhau nên khi tình trạng bệnh lý xuất hiện ở một cơ quan cũng có thể tác động đến những cơ quan còn lại. Do vậy nếu cảm thấy bất thường về tai mũi họng thì có thể kiểm tra bằng siêu âm cổ họng.

Siêu âm đầu cổ là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh khá an toàn, dễ thực hiện và hầu như không gây các biến chứng nguy hiểm. Bệnh nhân có thể yên tâm khi thực hiện siêu âm phần mềm đầu cổ bất cứ khi nào có nhu cầu khám tổng quát hoặc thấy có các triệu chứng bất thường.

Ngoài ra khi thực hiện siêu âm đầu cổ, bệnh nhân cũng nên lưu ý:

• Không bắt buộc phải nhịn ăn uống khi thực hiện siêu âm cổ họng.
• Nên trao đổi trước với bác sĩ về tình trạng dị ứng thuốc (nếu có) để thuận lợi cho việc kê đơn sau khi siêu âm.
• Tuyệt đối nghe theo hướng dẫn của bác sĩ và thông báo ngay cho bác sĩ nếu thấy có những bất thường sau khi thực hiện siêu âm phần mềm đầu cổ.