Thuốc trị ung thư vú và buồng trứng hiệu quả trong ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn muộn

Bài viết được viết bởi Tiến sĩ Nguyễn Hồng Thanh - Chuyên viên nghiên cứu - Trung tâm Công nghệ cao Vinmec

Thuốc olaparib là loại thuốc điều trị ung thư vú và buồng trứng. Các nhà khoa học tại Viện nghiên cứu ung thư Anh quốc đã phát hiện ra rằng loại thuốc này có khả năng ngăn chặn sự phát triển của ung thư tuyến tiền liệt hiệu quả hơn nhiều so với liệu pháp điều trị sử dụng hormone.

Các nhà khoa học tại Viện nghiên cứu ung thư Anh quốc đã phát hiện ra tác dụng điều trị ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn muộn (advanced prostate cancer) của một loại thuốc được cấp phép để điều trị ung thư vú và buồng trứng. Phát hiện này được đăng trên tạp chí New England Journal of Medicine (đăng tháng 4 năm 2020).

Dựa trên cơ chế chỉnh sửa các vị trí DNA bị hư hỏng, thuốc Olaparib có khả năng ngăn chặn sự phát triển của ung thư tuyến tiền liệt hiệu quả hơn nhiều so với liệu pháp điều trị sử dụng hormone. Ở một số bệnh nhân nam mang đột biến trên các gen được cho là liên quan đến sửa chữa DNA, bao gồm BRCA, ghi nhận những tác dụng tích cực khi sử dụng Olaparib trong điều trị.

Giáo sư Nick James, một chuyên gia nghiên cứu về tiền liệt tuyến, thuộc chương trình nghiên cứu cho ung thư của Vương quốc Anh, cho rằng đây là một trong những phát hiện quan trọng. Ông cho rằng, công trình này đã đưa ra phương pháp lựa chọn bệnh nhân nam dựa trên phân tích đột biến trên gen BRCA hoặc đột biến gây ảnh hưởng tới khả năng sửa chữa DNA.

Nhắm vào điều trị bệnh nhân ung thư tiền liệt tuyến

Olaparib là một loại chất ức chế PARP hoạt động bằng cách nhắm đặc hiệu vào các tế bào ung thư mang đột biến trên gen BRCA hoặc các gen sửa chữa DNA. Chất ức chế PARP nhắm mục tiêu BRCA và các đột biến khác được biết đến như là một phương pháp điều trị phổ biến cho các bệnh nhân ung thư vú và ung thư buồng trứng. Tuy nhiên các đột biến trên gen BRCA cũng làm tăng nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới và có thể ảnh hưởng tăng nặng sự tiến triển của ung thư.

Các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm hiệu quả của Olaparib đối với những người đàn ông bị ung thư tuyến tiền liệt ở giai đoạn muộn đã ngừng đáp ứng hoặc không đáp ứng với các liệu pháp điều trị nội tiết tố. Một nhóm nghiên cứu từ Viện nghiên cứu ung thư (The Institute of Cancer Research and The Royal Marsden NHS Foundation Trust) đã đánh giá tác dụng của Olaparib trong một thử nghiệm lâm sàng với 387 người đàn ông bị ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn muộn.

Các bệnh nhân được chọn là những người đã ngừng đáp ứng hoặc không đáp ứng với liệu pháp hormone và ung thư đã di căn sang các bộ phận khác của cơ thể. Các bệnh nhân được lựa chọn ngẫu nhiên trong can thiệp sử dụng olaparib hoặc liệu pháp nội tiết tố sử dụng abiraterone hoặc enzalutamide. Những người đàn ông điều trị nội tiết tố thuộc nhóm chứng được lựa chọn cho nghiên cứu phụ thuộc vào phác đồ điều trị trước đó. Ví dụ, nếu trước khi tham gia nghiên cứu, họ đã sử dụng abiraterone thì trong nghiên cứu họ sẽ được bố trí dùng enzalutamide và ngược lại.

Loại trị liệu chéo này không được khuyến cáo bởi Bộ Y tế Anh (NHS) vì nó không có hiệu quả khi ung thư tuyến tiền liệt đã ở giai đoạn muộn.

Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng việc sử dụng Olaparib để điều trị cho các bệnh nhân nam bị ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn muộn với các đột biến trên 12 gene bao gồm BRCA1, BRCA2 và các gen sửa chữa DNA mang lại hiệu quả rõ rệt. Kích thuốc khối u không tăng về kích thước trong trung bình 7,4 tháng, so với 3,6 tháng ở những người dùng enzalutamide hoặc abiraterone.

Tỉ lệ sống thêm ở những người đàn ông có đột biến gen BRCA1, BRCA2 hoặc ATM đạt trung bình 19 tháng sau khi điều trị bằng olaparib, so với 15 tháng đối với những người dùng abiraterone hoặc enzalutamide. Trên thực tế, đã có hơn 80% bệnh nhân nam bị ung thư tiền liệt tuyến đã lựa chọn sử dụng Olaparib thay vì sử dụng liệu pháp nội tiết tố khi ung thư của họ tiến triển và lan rộng.

Ở nhóm chứng sử dụng nội tiết tố, rất nhiều bệnh đã lựa chọn sử dụng thuốc Olaparib (chất ức chế PARP) khi thử nghiệm đã được tiến hành. Tuy nhiên, tỷ lệ sống thêm ở những bệnh nhân này cũng được ghi nhận là cao hơn ở nhóm chỉ sử dụng liệu pháp nội tiết tố. Điều này chỉ ra Olaparib có hiệu quả trên các bệnh nhân mang các đột biến BRCA và các gen sửa chữa DNA. Tuy nhiên, cần thực hiện theo dõi lâu hơn để xác định những lợi ích của liệu pháp mang lại.

Các nhà nghiên cứu hy vọng phát hiện này sẽ sớm được cơ quan Y tế của Anh chấp thuận như là một liệu pháp điều trị cho bệnh nhân ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn muộn mang các đột biến trên gen sửa chữa DNA.

Giáo sư Johann de Bono, người đồng nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Ung thư cho biết: "Thật thú vị khi thấy một loại thuốc đã kéo dài cuộc sống của nhiều phụ nữ bị ung thư buồng trứng và ung thư vú, hiện cũng cho thấy những lợi ích rõ ràng đối với các bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt. Tôi hy vọng loại thuốc này sẽ sớm vượt qua các thử nghiệm lâm sàng và được cấp phép sử dụng cho những bệnh nhân ung thư tiền liệt tuyến”.

“Điều tiếp theo cần làm là chúng tôi sẽ đánh giá những phương án có thể kết hợp Olaparib với các phương pháp điều trị khác, giúp tìm ra liệu pháp điều trị hiệu quả cho bệnh nhân nam giới bị ung thư tuyến tiền liệt mang các đột biến trên gen sửa chữa DNA”.

Bệnh ung thư tuyến tiền liệt là một căn bệnh nguy hiểm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Việc phát hiện ra bệnh từ sớm có ảnh hưởng lớn đến kết quả điều trị. Khi nghi ngờ cơ thể xuất hiện những triệu chứng khởi phát của bệnh, bạn nên đến các cơ sở y tế uy tín để được khám và chẩn đoán.

Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec cung cấp Gói khám chuyên sâu bệnh ung thư tiền liệt tuyến giúp bệnh nhân:

• Phát hiện sớm khả năng có thể mắc ung thư tiền liệt tuyến để có những biện pháp dự phòng bệnh.
• Được thăm khám với các bác sĩ kinh nghiệm nhiều năm. Với thiết bị tiên tiến nhất hiện nay của nền y học, giúp chẩn đoán chính xác và toàn diện.
• Khách hàng khi sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt ở Vinmec nếu phát hiện bệnh sẽ được theo dõi và điều trị với các phương pháp điều trị ung thư: Phẫu thuật nội soi bằng robot, xạ trị hóa chất, được lập kế hoạch theo dõi, quản lý, điều trị bệnh nhân theo phương pháp tiên tiến, hiện đại nhất.

Để đăng ký khám tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý Khách có thể liên hệ đến Hotline Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc, hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.

Nguồn tham khảo: cancerresearchuk.org