Tiếng ồn là nguyên nhân hàng đầu gây mất thính giác

Thương tổn đến bất kì phần nào của tai đều có thể dẫn đến mất thính giác. Âm thanh lớn thường gây hại cho phần tai trong (ốc tai). Tổn thương dù là do chỉ một lần duy nhất nghe phải âm thanh cực lớn hay thời gian dài chịu âm thanh lớn đều gây mất thính giác. Tiếng ồn phá hủy các tế bào và màng trong ốc tai.

Thế giới chúng ta đang sống là một thế giới đầy âm thanh. Tai nghe âm thanh dội nhạc vào cả hai bên tai với mức âm thanh ngang bằng đầu máy xe lửa diesel. Các dụng cụ điện dùng trong gia đình có thể tạo ra mức độ tiếng ồn mà chỉ những người lao động trong các nghề có nguy cơ cao mới nghe thấy. Không có gì ngạc nhiên khi mất thính lực do tiếng ồn là dạng điếc mắc phải phổ biến thứ hai (xếp sau lão hóa). Và nhiều chuyên gia tin rằng phần lớn sự suy giảm thính lực đi kèm với tuổi tác tăng lên có liên quan đến tác động tích lũy của tiếng ồn.

Tác hại của tiếng ồn đến từ việc nó phá hủy các tế bào nằm trong ốc tai, là cơ quan có hình xoắn ốc nằm sâu trong tai. Những tế bào này giống như các máy chiếu tí hon hình sợi tóc được kích thích do âm thanh. Những kích thích này được “phiên dịch” ra sau khi truyền qua các dây thần kinh đến não. Các tế bào mỏng manh của ốc tai có thể tự phục hồi nếu bị tổn thương, nhưng rồi, chấn thương vĩnh viễn có thể xảy ra. Nếu tai bị kích thích quá độ, chẳng hạn như tiếng nhạc trong một buổi diễn nhạc rock, bạn có thể có cảm giác nghễnh ngãng như có bông nhét trong tai 1-2 ngày. Các tế bào trong tai có thể phục hồi, nhưng nếu cứ lặp đi lặp lại nhiều lần, hoặc quá nghiêm trọng, tế bào không thể phục hồi và chết đi. Mỗi người có một số lượng tế bào nhất định từ lúc sinh ra, và cũng chỉ có chừng đấy tế bào, không mọc mới.

Các tế bào lông bị hư hại không thể kích phát tín hiệu điện, gây ảnh hưởng đến thính giác. Dù là âm thanh lớn trong thời gian ngắn – như tiếng súng nổ, hay âm thanh lớn lặp đi lặp lại hay liên tục – như tại các công trường xây dựng đều có thể phá hủy tế bào lông.

Suy giảm thính lực do tiếng ồn thường biểu hiện ở việc khó nghe âm thanh tần số cao hơn, điều này rất dễ phát hiện bằng một bài kiểm tra thính lực đồ. Kết quả sẽ hiển thị một sự sụt giảm về bên phải.

Từng ngày, một người có thể gặp khó khăn khi nghe lời nói, đặc biệt là những từ có âm "s," "f," "sh" và "th" trong đó. Họ có thể nghe thấy nhưng khó hiểu người khác đang nói gì, ngay cả khi họ đang lớn giọng.

Các dấu hiệu khác cho thấy một người cần được kiểm tra thính lực bao gồm:

• Đau tai sau khi tiếp xúc với tiếng ồn lớn
• Những người xung quanh nhận thấy một người đang nói rất to hoặc la hét
• Ù tai — âm thanh như chuông, vo ve, gầm rú hoặc vo ve trong tai.
• Gặp phải tình trạng song âm, hay "nghe hai tiếng", mặc dù trường hợp này rất hiếm.

Nhìn chung, chúng ta không nên tiếp xúc với bất kỳ âm thanh nào trên 85 decibel, mặc dù nguy cơ còn phụ thuộc vào thời gian và tần suất tiếp xúc với tiếng ồn, cũng như mức độ gần của họ với âm thanh. Một nhà tạo mẫu tóc sử dụng máy sấy tóc ở 70 dB cả ngày vẫn có thể bị mất thính giác, do thời gian họ tiếp xúc trong bao lâu, và tần suất tiếp xúc như thế nào.

Theo Viện Quốc gia về An toàn và Sức khỏe Nghề nghiệp của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ, cứ 4 công nhân Mỹ thì có 1 người tiếp xúc nhiều lần với tiếng ồn nguy hiểm và khoảng 12% tổng số công nhân bị khó nghe. 8% trong số họ bị ù tai (có thể do tiếp xúc với tiếng ồn). Dữ liệu của CDC cho thấy những công việc có rủi ro cao nhất bao gồm:

• Khai thác mỏ và khai thác dầu khí
• Nông nghiệp
• Xây dựng và nghề mộc
• Phục vụ cho quân đội

Người sử dụng lao động phải có các biện pháp bảo vệ thính giác để hạn chế tiếp xúc với tiếng ồn nguy hiểm của nhân viên, bao gồm cung cấp thiết bị bảo vệ thính giác, bảo trì máy móc, đặt rào cản hoặc cách ly nguồn ồn và kiểm tra sức khỏe cho nhân viên định kỳ. Người lao động được cung cấp biện pháp bảo vệ thính giác tại nơi làm việc hãy thực hiện nghiêm túc các quy định. Giảm thính lực do tiếng ồn có thể được ngăn ngừa.

Những việc chúng ta làm để giải trí cũng có thể gây suy giảm thính lực do tiếng ồn, bao gồm săn bắn hoặc bắn súng ở trường bắn, tham dự các buổi hòa nhạc, nghe nhạc lớn, vận hành công cụ xử lý bãi cỏ và nhà cửa, đi xe máy phân khối lớn và xe trượt tuyết.

Ngoài việc làm hỏng thính giác, nghiên cứu cho thấy ô nhiễm tiếng ồn và suy giảm thính lực do tiếng ồn có thể dẫn đến:

• Căng thẳng
• Lo âu
• Mất ngủ, ngay cả sau khi tiếng ồn ngừng lại
• Huyết áp cao
• Tăng nhịp tim
• Cô độc do mất thính giác
• Trầm cảm do mất thính giác

Suy giảm thính lực do tiếng ồn thường có tính chất vĩnh viễn, vì vậy điều quan trọng là phải thực hiện các biện pháp phòng ngừa để bảo vệ đôi tai.

• Nút bịt tai bằng xốp dùng một lần
• Bịt tai vừa khít hoàn toàn với tai và tạo thành một phần phong bế, giúp giảm mức độ tiếng ồn từ 15 đến 30 dB.
• Thay thế các bộ phận máy gây nhiều tiếng ồn và sử dụng chất bôi trơn có thể giảm ma sát và giảm tiếng ồn. Nhiều ô tô, thiết bị nông nghiệp và máy móc khác có bộ giảm thanh, công nghệ im lặng và vòng bi có thể làm giảm âm thanh.
• Hạ âm lượng. Tai nghe nhét trực tiếp vào ống tai tạo ra âm nhạc lớn ngay tại vị trí màng nhĩ. Hãy chú ý đến âm lượng của âm nhạc và không bao giờ sử dụng âm nhạc để chặn những âm thanh không mong muốn khác.
• Luôn chú tâm. Một khi bạn nhận thức được các mối nguy hiểm do tiếng ồn, bạn sẽ nhận thấy chúng ở khắp mọi nơi và có thể phòng ngừa. Ví dụ, tránh đi bộ trực tiếp qua các công trường đang hoạt động, đeo nút tai bằng xốp khi cắt cỏ hoặc vận hành máy.

XEM THÊM: Khi nào cần đo thính lực?

Thật không may, mất thính lực do tiếng ồn là vĩnh viễn. Thông thường, phương pháp điều trị tốt nhất cho suy giảm thính lực do tiếng ồn là lắp máy trợ thính đúng cách. Công nghệ ngày nay hoạt động tốt hơn máy trợ thính của nhiều thập kỷ trước, và các giải pháp được cung cấp rộng rãi cho mọi nhu cầu về ngân sách và nhu cầu sinh hoạt.

Nếu bạn đã bị suy giảm thính lực, hãy thăm khám bác sĩ chuyên khoa để tìm hướng điều trị đúng đắn.

Nguồn tham khảo: webmd.com, cdc.gov, healthyhearing.com