Tiểu không tự chủ ở trẻ em: Những điều cần biết

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Lê Phúc Liên - Bác sĩ Ngoại tiết niệu - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park. Bác sĩ đã có hơn 12 năm kinh nghiệm trong trong lĩnh vực tiết niệu và tiết niệu chuyên sâu.

Tiểu không tự chủ ở trẻ em hay còn gọi là són tiểu đây là tình trạng khó kiểm soátgây phiền phức trong sinh hoạt hàng ngày của trẻ mà nó còn mang tiềm ẩn nguy cơ bệnh lý.

Tiểu không tự chủ ở trẻ em là tình trạng không kiểm soát được hoạt động tiểu tiện, nước tiểu rỉ ra ngoài ý muốn của mình. Thông thường, khi bị tiểu không tự chủ, 1 ngày thường đi tiểu nhiều hơn 8 lần 1 ngày nhưng mỗi lần đi lượng nước tiểu ra rất ít, thậm chí bị són ra quần mà chưa kịp vào nhà vệ sinh.

Tiểu không tự chủ có thể gặp ở bất kỳ đối tượng nào. Trẻ hay già đều mắc phải. Trẻ em cũng vậy; tuy nhiên, với đối tượng là trẻ em, tiểu không tự chủ ở trẻ được chia thành 2 nhóm: Nhóm trẻ dưới 6 tuổi và nhóm trẻ từ 6-12 tuổi.

Nhóm tuổi này tình trạng trẻ đái dầm nhiều và tiểu không tự chủ xảy ra thường xuyên, nhất là vào ban đêm. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, với nhóm tuổi này tiểu không tự chủ ở trẻ không đáng lo ngại vì do trẻ các cơ quan chưa phát triển hoàn chỉnh, bao gồm cả bàng quang, nên không phải là bệnh lý.

Nếu bé trong độ tuổi từ 6 tới 12 tuổi mà tình trạng trẻ đái dầm nhiều, tiểu không tự chủ thì đây có thể là dấu hiệu bệnh lý bởi độ tuổi này các cơ quan của trẻ đã phát triển hoàn thiện đầy đủ, đảm bảo các chức năng.

Tiểu không tự chủ ở trẻ em được chia làm 2 loại: Tiên phát và thứ phát.

Là tình trạng trẻ có thể kiểm soát việc đi tiểu ban ngày nhưng chưa thể liên tục kiểm soát và giữ khô ráo về đêm trong ít nhất 6 tháng. Đây là dạng đái dầm phổ biến nhất xảy ra ở trẻ em.

Trẻ hoàn toàn khô ráo về đêm trong vòng ít nhất 6 tháng nhưng sau đó lại xuất hiện tình trạng trẻ đái dầm nhiều. Cần phải tìm ra nguyên nhân để điều trị cho trẻ.

Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng tiểu không tự chủ ở trẻ em. Trong đó có các nguyên nhân chính gây ra tình trang trẻ đái dầm nhiều như sau:

Nghiên cứu đã chỉ ra nguyên nhân trẻ đái dầm nhiều thường mang tính di truyền. Nếu cha và mẹ cũng từng đái dầm nhiều khi nhỏ, nguy cơ đái dầm nhiều của con cái sẽ lên tới 77%.

Dung tích bàng quang ở trẻ đái dầm nhiều thường thấp hơn bạn bè cùng trang lứa. Khi bàng quang nhỏ dẫn tới việc trẻ phải đi tiểu nhiều hơn. Đêm ngủ, khả năng giữ nước tiểu suốt cả đêm cũng thấp hơn. Cũng có trường hợp bàng quang của trẻ có kích thước bình thường nhưng có cảm giác bàng quang bị đầy trước khi túi đầy thực sự. điều này được y học gọi là giảm dung tích chức năng.

Ban đêm não sản xuất một loại hoóc môn vasopressin. Hoocmon này có tác dụng tăng tái hấp thu nước vào dòng máu, nhờ đó giúp giảm lượng nước tiểu sản xuất ở thận. Giảm sản xuất nước tiểu về đêm giúp con người ngủ tới sáng mà không phải dậy đi tiểu. Vì vậy, trẻ em đái dầm nhiều về đêm có thể do không đủ lượng hooc môn này.

Nhiều người cho rằng trẻ đái dầm khi đang chìm trong giai đoạn ngủ sâu. Các nhà khoa học phát hiện ra một số trẻ không đáp ứng được với các tín hiệu bên trong cơ thể khi ngủ, dẫn tới tình trạng trẻ đái dầm không có khả năng tỉnh giấc khi bàng quang đạt dung tích tối đa.

Đa số cha mẹ ít quan tâm tới việc đi tiểu của con khi trẻ đã học được cách ngồi ở bô. Khi trực tràng bị đầy, phân có thể ép vào bàng quang, khiến cơ quan này ‘hiểu nhầm’ và gửi tín hiệu thần kinh tới não giống như khi bàng quang bị đầy.

Khi trực tràng đầy phân sẽ làm giảm dung tích bàng quang hoặc khiến trẻ không thể làm rỗng tối đa cơ quan này. Điều trị táo bón có thể giúp làm giảm hoặc chữa lành chứng đái dầm.

Tâm lý không thoải mái, căng thẳng cũng là nguyên nhân khiến tiểu không tự chủ ở trẻ

Trẻ ăn quá nhiều đồ ăn kích thích bàng quang hoặc uống quá nhiều nước vào buổi tối trước khi đi ngủ dẫn tới tình trạng tiểu không tự chủ ở trẻ em.

Ngoài ra, tình trạng tiểu không tự chủ ở trẻ em còn là dấu hiệu của một số bệnh lý khác.

Cha mẹ nên chú ý để làm giảm tình trạng trẻ đái dầm nhiều bằng cách:

• Massage bụng dưới cho trẻ bằng dầu oliu sẽ giúp kiểm soát được bàng quang, cải thiện tình trạng tiểu không tự chủ ở trẻ
• Uống sữa ấm, mật ong, sẽ giúp hạn chế mắc tiểu, giảm tình trạng tiểu không tự chủ ở trẻ
• Không cho trẻ uống nhiều nước hay ăn đồ ăn kích thích bàng quang như caffeine, socola, đồ ngọt, vào buổi tối. Cho bé đi tiểu tiện trước khi đi ngủ
• Tập cho trẻ có thói quen đi vệ sinh theo giờ.
• Không la mắng trẻ khi trẻ đái dầm nhiều vì sẽ khiến bé sợ hãi.

Nếu nhận thấy các vấn đề bất thường của trẻ bố mẹ cần đưa bé đến thăm khám và tư vấn với các bác sĩ chuyên khoa sớm để tìm nguyên nhân và có điều trị thích hợp cho từng nguyên nhân.

Nếu có nhu cầu tư vấn và thăm khám tại các Bệnh viện thuộc hệ thống Y tế trên toàn quốc, Quý khách vui lòng đặt lịch trên website để được phục vụ tốt nhất.