Vai trò của định lượng creatinin trong nước tiểu

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi bác sĩ khoa Ngoại tổng hợp và Gây mê, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Vai trò của định lượng creatinin trong nước tiểu giúp đánh chính xác mức độ suy thận hay đánh giá thận có làm việc tốt hay không. Creatinin niệu và creatinin huyết thanh có ý nghĩa quan trọng trong các bệnh lý thận.

Creatinin là một trong những loại chất thải có trong máu của cơ thể chúng được thận lọc và thải ra ngoài cơ thể theo đường nước tiểu. Thế nên điều chắc chắn rằng chỉ số creatinin có liên quan gì đó với bệnh suy thận.

Creatin là một trong những phần tử đóng vai trò quan trọng cho việc sinh ra nguồn năng lượng cho các cơ hoạt động, creatin bị thoái dáng trong các cơ sẽ tạo thành creatinin và được lọc qua cầu thận và trường hợp khi chúng không được cơ thể tái hấp thu ở ống thận thì sẽ phản ảnh chính xác chức năng lọc của thận.

Creatinin trong cơ thể của chúng ta có nguồn gốc ngoại sinh do thức ăn cung cấp và có nguồn gốc nội sinh từ gan tổng hợp. Một phần lớn lượng creatinin được duy trì ổn định trong các cơ.

Đây được coi là sản phẩm của sự thoái hóa creatin trong các cơ và được thận đào thải và chỉ số creatinin được coi là chỉ số phản ánh chính xác chức năng của thận. Quá trình xét nghiệm để lấy giá trị của creatinin chính là để bác sĩ chẩn đoán tình trạng của bệnh suy thận.

Xét nghiệm thanh thải creatinin so sánh creatinin trong mẫu nước tiểu với độ creatinin trong máu của bạn. Xét nghiệm này dùng để tính ra thể tích máu được lọc sạch creatinin trong một đơn vị thời gian.

• Với creatinin niệu: Bác sĩ sẽ đo lường mức độ của creatinin có trong nước tiểu và chỉ phân tích mẫu nước tiểu lấy một lần duy nhất trong 24h trước đó. Kết quả xét nghiệm có thể sai nếu như lấy mẫu nước tiểu không chính xác. Thử nghiệm creatinin nước tiểu sẽ đánh giá chính xác mức độ suy thận.
• Creatinin là một sản phẩm thải hóa học thường lọc và đào thải qua con đường thận. Khi chức năng thận có vấn đề, lượng creatinin sẽ tích tụ lại trong cơ thể. Xét nghiệm creatinin trong nước tiểu đánh giá thận có làm việc tốt hay không. Thử nghiệm đo nồng độ creatinin nước tiểu 24 giờ là thường được chỉ định. Vì thể tích nước tiểu 24 giờ giúp đánh giá sự bài niệu, nên không có liên quan đến đánh giá nguy cơ sức khỏe. Nếu creatinin trong cơ thể cao có thể là một dấu hiệu bệnh lý thận.
• Creatinin là một loại chất thải sinh ra bởi chuyển hóa cơ. Khi chức năng thận hoạt động bình thường, chúng giúp lọc và đào thải các chất thải khác ra khỏi máu. Các sản phẩm thải này bị loại khỏi cơ thể thông qua quá trình bài xuất nước tiểu. Thầy thuốc lâm sàng có thể sử dụng mẫu nước tiểu ngẫu nhiên để đánh giá creatinine.

Tỷ lệ albumin/creatinin (ACR_urine albumin to creatinine ratio)

• Tỷ lệ albumin/creatinin được coi là microalbumin niệu, giúp xác định bệnh thận có thể do đái tháo đường. Nếu bệnh thận được chẩn đoán sớm trên bệnh nhân đái tháo đường, điều trị sẽ thích hợp và giám sát chặt chẽ. Do vậy, tỷ lệ ACR nên kiểm tra sớm ngay sau khi chẩn đoán xác định đái tháo đường, nên kiểm tra thường xuyên và theo dõi tỷ lệ này nếu chúng tăng có ý nghĩa.
• Nếu tỷ lệ ACR tăng nhẹ có thể là bệnh thận giai đoạn sớm. Nếu nồng độ ACR rất cao chỉ ra bệnh lý thận nặng. Giá trị ACR rất thấp có thể chức năng thận bình thường. Nếu đái tháo đường được quản lý tốt, dễ dàng kiểm soát các biến chứng. Kết quả đo bằng mg protein đào thải ra nước tiểu 24 giờ.
• Kết quả phiên giải như sau:
  • Nếu < 30 mg protein: Bình thường;
  • Nếu ≥ 30 - 300 mg protein: Microalbumin niệu và có thể chỉ ra bệnh thận sớm;
  • Nếu > 300 mg protein: Macroalbumin niệu và chỉ ra bệnh thận tiến triển.
• Ngoài ra, tỷ lệ ACR được coi là loại xét nghiệm phát hiện lượng nhỏ albumin trong nước tiểu. Protein và microalbumin niệu là hai dấu hiệu liên quan đến bệnh thận tiến triển, cũng như các yếu tố nguy cơ tim mạch và tử vong.

Giá trị tham chiếu:

• Nam: 9.0 – 21.0 mmol/24giờ
• Nữ: 7.0 – 14.0 mmol/24 giờ.

Creatinin nước tiểu tăng trong trường hợp:

• Cường giáp, bệnh của cơ...
• Tiểu đường kèm dinh dưỡng kém
• Kinh nguyệt, có thai, sau sinh.

Creatinin nước tiểu giảm trong trường hợp:

• Cường giáp
• Thiếu máu
• Loạn dưỡng cơ, giảm khối cơ
• Bệnh thận giai đoạn nặng
• Bệnh lơxêmi
• Chế độ dinh dưỡng ăn chay
• Suy thận.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ , hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại mà còn nổi bật với dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp; không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa. Khách hàng khi chọn thực hiện các xét nghiệm tại đây có thể hoàn toàn yên tâm về độ chính xác của kết quả xét nghiệm.

Khách hàng có thể trực tiếp đến hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc để thăm khám hoặc liên hệ hotline tại đây để được hỗ trợ.

XEM THÊM:

• Định lượng Creatinin là gì?
• Vai trò của định lượng creatinin trong máu
• Ý nghĩa của các xét nghiệm đánh giá chức năng thận