Ý nghĩa của xét nghiệm Microalbumin niệu kiểm tra tình trạng tổn thương thận

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Hồng Phúc - Bác sĩ Hồi Sức cấp cứu, Khoa Hồi sức cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc.

Theo thống kê, bệnh lý thận mạn tính đang là một vấn đề quan trọng ngày nay với số liệu ghi nhận hơn 1.5 triệu bệnh nhân mắc phải bệnh lý thận mạn tĩnh cần phải lọc máu để duy trì sự sống. Bệnh lý thận mạn tính thường liên quan đến một số yếu tố nguy cơ như bệnh lý đái tháo đường, bệnh tăng huyết áp hoặc các bệnh lý nội tiết khác.

Bệnh thận gây ra những biến chứng nguy hiểm cho cơ thể, có thể ảnh hưởng đến một số cơ quan khác như mắt, tim, não... nên nguy cơ dẫn đến tử vong rất dễ xảy ra. Để ngăn chặn những biến chứng nguy hiểm này cũng như giảm thiểu được nguy cơ tử vong, bệnh nhân cần đi khám sức khỏe thường xuyên để đánh giá tổn thương thận nhằm phát hiện ra bệnh lý thận sớm nhất.

Đặc biệt là đối với những bệnh nhân đã có sẵn những bệnh lý nền nguy cơ như cao huyết áp, đái tháo đường, béo phì hay bệnh nhân hút thuốc lá. Khi đánh giá tổn thương thận, bệnh nhân sẽ được kiểm tra toàn thân, khai thác bệnh sử, thăm khám lâm sàng và thực hiện các xét nghiệm cận lâm sàng cần thiết cho việc chẩn đoán bệnh lý này. Một số xét nghiệm cận lâm sàng có thể được thực hiện đó là: xét nghiệm máu, xét nghiệm sinh hóa máu, xét nghiệm nước tiểu...

Quan trọng hơn hết đó là chỉ số vi đạm niệu hay còn gọi là Microalbumin niệu vì chỉ số này giúp cho việc đánh giá tổn thương thận sớm hơn so với chỉ số đạm niệu đại thể như trước đây. Nhờ vậy mà việc điều trị bệnh lý thận cũng sẽ hiệu quả hơn, và đặc biệt còn có khả năng khảo sát được những bệnh lý liên quan như tim mạch, đái tháo đường, các bệnh hệ thống...

Như đã nói ở trên, xét nghiệm Microalbumin niệu được xem là một trong những xét nghiệm cận lâm sàng quan trọng trong việc chẩn đoán và tiên lượng một số bệnh lý nội khoa quan trọng và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh.

Microalbumin niệu còn có tên gọi khác là Albumin niệu vi lượng, có mặt trong cơ thể khi thận gặp phải tình trạng rò rỉ Albumin vào nước tiểu dù chỉ là một lượng nhỏ, tức là khi độ thấm Albumin ở cầu thận trở nên cao hơn một cách bất thường thì sẽ xuất hiện Microalbumin niệu. Xét nghiệm Microalbumin niệu được thực hiện bằng phương pháp miễn dịch, hay đo độ đục bằng máy phân tích hóa sinh Olympus. Xét nghiệm Microalbumin niệu được chỉ định trong một số trường hợp như sau:

• Xét nghiệm Microalbumin niệu một cách ngẫu nhiên, hoặc có thể là xét nghiệm để biết được tỷ lệ Microalbumin/ Creatinin niệu với mục đích sàng lọc những bệnh nhân mắc phải những bệnh nội tiết như đái tháo đường hoặc bệnh lý cao huyết áp, và dựa vào kết quả đó để đánh giá tổn thương thận, xem bệnh nhân có mắc phải bệnh lý thận tiến triển hay không.
• Những bệnh nhân có các dấu hiệu nghi ngờ bệnh thận thì có thể được chỉ định xét nghiệm Microalbumin niệu để phát hiện sớm bệnh lý thận.
• Với những bệnh nhân mắc phải bệnh lý thận do biến chứng bệnh tiểu đường thì xét nghiệm Microalbumin niệu được thực hiện cùng với một số xét nghiệm cận lâm sàng khác như xét nghiệm Glucose máu, HbA1c máu, Creatinin huyết tương và theo dõi chỉ số huyết áp của bệnh nhân để làm chậm lại sự tiến triển của bệnh lý này.
• Trong trường hợp những bệnh nhân được thực hiện xét nghiệm Microalbumin niệu cho kết quả có giá trị cao trong chẩn đoán và tiên lượng bệnh thì bác sĩ cần chỉ định thêm xét nghiệm Microalbumin niệu 24 giờ để khẳng định chẩn đoán.

Xét nghiệm Microalbumin niệu có ý nghĩa trên lâm sàng trong rất nhiều trường hợp, cụ thể là:

• Trên những bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường và phải phụ thuộc vào việc tiêm Insulin thì Microalbumin niệu xuất hiện lâu dài sẽ là dấu hiệu của bệnh lý thận tiến triển cũng như bệnh lý tim mạch, võng mạc, tăng huyết áp và tổn thương thần kinh ngoại biên, cần được chú ý theo dõi trong những trường hợp này.
• Với những bệnh nhân bị tiểu đường không phụ thuộc vào Insulin thì Microalbumin niệu sẽ báo hiệu cho tình trạng bệnh lý thận nguyên nhân do đái tháo đường và tiên lượng nguy cơ bệnh nhân tử vong do bệnh lý tim mạch dẫn đến.
• Những bệnh nhân gặp phải tình trạng tổn thương thận ở giai đoạn sớm thì Microalbumin niệu sẽ giúp phát hiện và điều trị được sớm nhất có thể.
• Với những bệnh nhân bị tăng huyết áp không rõ nguyên nhân hoặc những bệnh nhân có yếu tố di truyền về tăng huyết áp, hay có những biến chứng tim mạch thì việc xét nghiệm Microalbumin niệu sẽ hỗ trợ quá trình điều trị và kiểm soát những bệnh lý này.
• Microalbumin niệu được xem là một chỉ điểm quan trọng trong bệnh thiếu máu cục bộ cơ tim hoặc rối loạn chức năng nội mạc mạch máu hay tắc nghẽn tĩnh mạch.

Microalbumin niệu không chỉ là một chỉ số cận lâm sàng quan trọng trong phát hiện sớm bệnh lý thận mãn tính mà còn là một chỉ điểm cận lâm sàng vô cùng cần thiết trong một số bệnh lý nội khoa nguy hiểm khác như bệnh tim mạch, đái tháo đường, tăng huyết áp... Vì vậy, ngoài việc đánh giá tổn thương thận thì xét nghiệm Microalbumin niệu cũng cần được thực hiện khi bệnh nhân có những yếu tố nguy cơ của những bệnh lý nội khoa kể trên.